Voorspel: Slordige seksualiteit in Cyberpunk 2077

In Cyberpunk 2077 komen spelers al snel Judy tegen, een vrouw die duidelijk niet op mannen valt. Modders kwamen er echter achter dat Judy met een kleine aanpassing ook met de mannelijke V (gebaseerd op lichaamstype en stem) te romancen is. De tekst is volledig ingesproken voor de mannelijke V, waardoor gamers vermoeden dat er door de ontwikkelaar content is verwijderd. CD Projekt Red stelt dat dit niet het geval is.

"Het was gewoon handiger en gemakkelijker voor ons lokalisatieteam, vanuit het perspectief van productie, om alle tekst met beide stemmen op te nemen, zodat we konden voorkomen dat we per ongeluk iets zouden missen waardoor toekomstige opnames nodig zouden zijn", stelt een woordvoerder van CD Projekt Red tegenover Eurogamer. "Judy was altijd alleen een potentiële partner voor de vrouwelijke V. Dat was de artistieke visie vanaf het begin af aan. Er is geen mannelijke romance optie uit de game verwijderd."

Maar daar houdt de verwarring niet op. Speel je een mannelijke versie van V, dan heb je de keuze uit één man in de hele game om te romancen, afgezien van avontuurtjes met mannelijke sekswerkers. Deze Kerry Eurodyne is homoseksueel en enkel geïnteresseerd in de speler als die een man speelt. Maar klopt dat wel helemaal? In de canon tabletopgame van Cyberpunk is Kerry biseksueel. Deze aanpassing is voor biseksuele gamers pijnlijk, omdat er in de game-industrie al zulke slechte representatie van biseksuele mannen is.

De mogelijkheid om mods te maken voor de pc-versie van Cyberpunk 2077 zorgt voor meer problemen. Zo hebben modders het mogelijk gemaakt om seks te hebben met Keanu Reeves in de game. Het personage dat Reeves in de game speelt is normaal niet te romancen. Door modders wordt het model van een sekswerker in de game vervangen met het model van Johnny Silverhand, het personage dat door Keanu Reeves wordt gespeeld. CD Projekt Red wil nu dat modders stoppen met het seks hebben met Keanu Reeves.

"Met de personages die we voor de game hebben bedacht, ben je in grote lijnen vrij om de game naar eigen wensen aan te passen en plezier te hebben", stelt CD Projekt Red tegenover PC Gamer. "Maar als het gaat om modellen van echte mensen die we hebben gevraagd om aan de game deel te nemen, vragen we je vriendelijk om deze niet te gebruiken in situaties die aanstootgevend gevonden kunnen worden als je hun expliciete toestemming niet hebt."

Het is een lastige situatie, zeker als personages in games exact lijken op echte acteurs. Dan kom je al snel in dezelfde categorie als deepfake porno, waarin hoofden van bekende mensen in realistisch ogende pornovideo’s worden geplakt.

In het geval van fictieve personages ligt het anders, omdat die personages geen toestemming kunnen geven. Waarom zou je hun seksuele identiteit dan niet mogen aanpassen, zoals met Judy gebeurt? Als je Voorspel al langer volgt, riepen we bijvoorbeeld zelfs een keer op om Jaal uit Mass Effect: Andromeda biseksueel te maken.

Critici op onder andere The Last of Us: Part 2 willen ons doen geloven dat er tegenwoordig in elke game lesbische vrouwen te vinden zijn, maar dat is niet het geval. Lhbtqi+-personages zijn nog steeds zeer schaars in de game-industrie. Pas je met mods de seksuele identiteit van iemand aan zodat die ook met jou naar bed gaat, dan wis je dus een gemarginaliseerde identiteit voor je eigen gewin.

Het lijkt een kleine handeling, maar het stuurt een nare boodschap naar queer gamers. Alsof ze veranderd kunnen worden met een kleine aanpassing. Alsof ze gewoonweg de juiste persoon nog niet tegen zijn gekomen. Het doet zelfs denken aan conversietherapie, zeker met een personage zoals Lucy die zo duidelijk lesbisch is geschreven.

Dit gebeurt ook al langer. Denk aan de homoseksuele Dorian in Dragon Age: Inquisition. Deze game viel onder andere op, omdat er personages waren met een gedefinieerde seksuele identiteit. In mods werd de seksualiteit van Dorian aangepast, zodat hij ook met het vrouwelijke hoofdpersonage in bed kon duiken. Dat terwijl zijn verhaallijn gaat over het compleet zichzelf kunnen zijn als homoseksuele man.

Seksuele identiteit blijft een lastig punt in de game-industrie. De afgelopen maand werd er bijvoorbeeld meer duidelijk over de slordige ontwikkeling van Mass Effect 2. Dat begon met de onthulling van een schrijver die aan de game heeft gewerkt in een interview met TheGamer. Brian Kindregan vertelde in het gesprek dat het personage Jack tijdens het grootste gedeelte van de ontwikkeling geschreven werd als panseksueel. In de game kan ze echter alleen een romantische relatie aangaan met de mannelijke Shepard.

Hoe komt dat? BioWare werd volgens Kindregan bang van de aandacht die de seksscènes uit de eerste Mass Effect kregen in rechtse nieuwsprogramma's in de Verenigde Staten. Hiermee verwijst Kindregan uiteraard naar Fox News.

Jonathan Cooper, die ook gewerkt heeft aan Mass Effect 2, vertelt op Twitter dat hij pas door het interview heeft geleerd dat Jack niet te romancen is met Femshep. "Ik heb scènes van man en vrouw geanimeerd", schrijft Cooper. Maar daar blijft het niet bij. Tijdens de ontwikkeling was het ook mogelijk om het personage Jacob te romancen als mannelijke Shepard. De seksscène tussen de twee was één op één gekopieerd uit de gay cowboyfilm Brokeback Mountain. "Wat mij toen werd verteld is dat 'Amerika er niet klaar voor is'."

Cooper legt uit dat ze de scène uit Brokeback Mountain hadden gekopieerd, zodat het niet onacceptabel zou zijn. "Maar er zijn blijkbaar verschillende regels voor film en games. Persoonlijk geloof ik nog steeds dat het de verkeerde beslissing was om het eruit te halen, zoals we destijds ook protesteerden. Mensen die er een probleem mee hebben can go fuck themselves. Ze verdienen het niet om onze games te spelen."

Waarom hebben gamemakers en gamers zoveel moeite met seksuele identiteiten in games? Mogelijk omdat de focus van de game-industrie lange tijd grotendeels op dezelfde doelgroep lag. Als er een seksscène in een game zat, werd die gemaakt voor de mannelijke gamer die op vrouwen valt.

In de afgelopen jaren zijn games inclusiever geworden, omdat gamemakers erachter zijn gekomen dat andere doelgroepen ook games spelen. Veel gamers verwachten echter nog steeds dat alles voor hen gemaakt wordt. Dat merk je niet alleen in de kritiek op vrouwelijke hoofdpersonages of queer personages in games, maar ook met dat men er geen problemen mee heeft om via mods seksuele identiteiten uit te wissen. Queer gamers hebben lang gestreden om hun identiteiten terug te zien in de games die ze spelen. Nu moeten ze die positie verdedigen.

In de rubriek Voorspel kijken we naar de verschillende manieren waarop seks en seksualiteit behandeld worden in games, via specifieke voorbeelden, trends uit de game-industrie en interviews. Lees ook eerdere afleveringen: