Samen met Soraya Saga, het pseudoniem van zijn Square-collega en toentertijd toekomstige vrouw Kaori Tanaka, werkte Takahashi in de avonduren aan het concept voor Xenogears. Ze stuurden het in als idee voor de zevende Final Fantasy. Zijn baas voelde er weinig voor. Het was te duister en complex voor een Final Fantasy-titel, werd hem verteld. Squaresoft zag in het concept ook geen vervolg voor Chrono Trigger. Wat Square wel zag was de potentie van Takahashi’s concept en gaf hem de kans om het verder te ontwikkelen als nieuwe IP.
Als je Xenogears gespeeld hebt, dan kun je je ongetwijfeld vinden in de redenen van Takahashis meerderen om zijn voorstel niet te gebruiken voor een Final Fantasy- of Chrono Trigger-vervolg. Takahashi en Saga delen een pa ie voor filosofie van Nietzsche en psychoanalyse van Freud en Jung, waarvan een intrigerende mix de basis van Xenogears vormt. Niet alleen de wereld, ook de personages en veel van de plotontwikkeling zijn geïnspireerd door deze denkers.
Freudiaans
Xenogears verkent een aantal existentialistische kwesties, zoals de oorsprong van het leven en wat het is dat mensen maakt. Het hoofdpersonage Fei Wong Fong is zelf net zo’n groot enigma als deze vraagstukken. In de eerste uren onderbreekt hij zijn hobby schilderen om zijn beste vrienden te helpen met de voorbereiding voor hun bruiloft. Nog geen uur later heeft Fei niet alleen het aanstaande bruidspaar vermoord, hij heeft ook eigenhandig het dorp met de grond gelijk gemaakt.
Al gauw ontdek je dat zijn problemen te maken hebben met het geheugenverlies waar hij al jaren mee kampt. Xenogears neemt de tijd om Feis zoektocht naar zijn ware ik te verkennen. Dit gebeurt via ellenlange discu ies tu en personificaties van zijn Freudiaanse id, ego en superego in zijn hoofd. Zelfs vandaag de dag, ruim zeventien jaar na de oorspronkelijke release van Xenogears in 1998, blijft Fei een van de meest fascinerende en complexe personages in een jrpg ooit.
Te ambitieus
De ontwikkeling van Xenogears was niet alleen mateloos ambitieus, het was ook verre van voltooid toen Takahashi te horen kreeg dat hij de ontwikkeling moest afronden. Hoewel het nog altijd gi en is naar de exacte redenen hiervoor, zal geld hier ongetwijfeld een rol in hebben gespeeld. Ook zijn er geruchten dat als de ontwikkeling van Xenogears verlengd zou worden, de game mogelijk in het vaarwater van Final Fantasy VIII zou belanden.
Ongeacht de redenen, het resultaat blijft een onvoltooide tweede disc. Om te kunnen voldoen aan de eisen van Squaresoft, heeft Takahashi vrijwel alle content voor de tweede disc moeten schrappen. Wat resteert is een Fei die, zittend in een stoel, vertelt hoe het verhaal van Xenogears afloopt. Er zijn weliswaar een aantal baasgevechten en de volledige laatste kerker tot aftiteling is speelbaar, maar het verkennen van de wereld zat er niet meer in.
Werd niet vervolgd
Zelfs toen Xenogears begin 1998 in Japanse winkelrekken belandde, hield het drama niet op. Squaresoft was namelijk van plan om af te zien van een lokalisatie in het Westen vanwege de vele gevoelige onderwerpen in de game, zoals kannibalisme en stigmatisatie van de kerk. Gelukkig zorgde een samenwerking met Electronic Arts ervoor dat Xenogears al een half jaar later beschikbaar was voor Amerikaanse gamers, zelfs zonder noemenswaardige censuur. Europa vist echter steeds achter het net; zowel de oorspronkelijke release als de heruitgave op PlayStation Network wist Europa niet te bereiken.
Een ander discu iepunt na de release van Xenogears was de toekomst van de IP. De aftiteling van Xenogears sloot namelijk af met “Xenogears Episode V The End”. De hierop gebaseerde geruchten dat Xenogears slechts een deel van een overkoepelende franchise zou zijn werden versterkt met het gerucht dat Takahashi zou werken aan een vervolg. Kort daarna drukte Takahashi zelf deze geruchten de kop in door aan te kondigen dat hij vertrok bij Squaresoft om zijn eigen ontwikkelstudio, genaamd Monolith Soft, op te zetten. Daar werkte hij van scratch, maar met dezelfde ambities, aan de spirituele opvolger Xenosaga.
Of toch wel?
Om zijn oorspronkelijke plannen voor Xenogears niet in rook op te laten gaan, bracht Takahashi in 2000 het boek Xenogears Perfect Works: The Real Thing uit. Zoals de naam al doet vermoeden, bevat dit boek al het materiaal dat het ontwikkelteam van Takahashi voorhanden had tijdens de ontwikkeling. Het bevestigt niet alleen dat Xenogears inderdaad bedoeld was als vijfde episode uit een reeks van zes, maar beschrijft ook de wereld tot in de kleinste details en tienduizend jaar aan gebeurteni en in het universum van Xenogears.
Hoewel Xenogears een van de meest fascinerende jrpgs aller tijden blijft, is het eindresultaat slechts een fractie van Takahashis oorspronkelijke plan. Gedurende Xenosaga en Xenoblade hebben we Takahashi als regi eur zien groeien zonder in te leveren op zijn tomeloze ambities. Toch is het de dapperheid en wellicht onwetendheid van de destijds onervaren Takahashi dat de game de harten van vele jrpg-liefhebbers heeft weten te veroveren.