F-Zero 99 keert glorieus terug in een oud jasje

Lees hier alle Favorieten van de redactie.

Het scheelde niet veel, of hier waren tranen gevloeid. Van ongeloof, van geluk en van ontlading. Ik sprong in elk geval direct juichend op van de bank, letterlijk, toen dit jaar in een Nintendo Direct plots het iconische Mode 7-aanzicht van Mute City I het scherm vulde. Zou het dan eindelijk weer? Het had maar liefst twintig jaar geduurd tot we eindelijk weer eens een écht nieuw teken van leven kregen van F-Zero. En ein-de-lijk was het dan zover.

Nu eens niet als minigame in een heel ander spel, of als een DLC-circuit voor Mario Kart 8, of zelfs als een nog obscuurdere verwijzing. Nee, nu als een volwaardige game. In die twintig jaar was ik allang gestopt met hopen, zeker nadat Miyamoto had aangegeven “geen nieuwe ideeën” te hebben voor F-Zero. Een andere fan drong zich op als aandeelhouder in Nintendo’s investeerders-call met de vraag wat er nou met F-Zero gebeurt – het bleef zonder resultaat. En zelfs de originele ontwerper van F-Zero’s karakteristieke universum sprak onlangs zijn teleurstelling uit dat Nintendo weigerde gas te geven op een nieuw deel. Maar nu dan toch.

F-Zero 99

Oké, het is misschien niet helemaal een volwaardige game, want de battle royale-behandeling werd eerder al uitgevoerd op Tetris, Pac-Man en Mario Bros. Met cynisme ten gevolg. ‘Gecondoleerd met je 99’, stuurde een vriend, lichtelijk smalend, na die Nintendo Direct. Waarbij je toch terstond zou vergeten dat Tetris 99 een behoorlijk geslaagde game was, die zelfs Gamer.nl’s Top 25 van 2017 haalde. Natuurlijk: over Super Mario Bros. 35 hebben we het niet meer (die kon je ook maar een halfjaar spelen) en Pac-Man 99 werd onlangs nog offline gehaald, en wel om ruimte te maken voor Bandai-Namco’s eigen interpretatie van dat concept.

Die gameplayopzet blijkt F-Zero echter te passen als een perfecte raceoverall. De reden is simpel: F-Zero ging altijd al om bikkelhard racen, zonder al te veel fratsen. Centraal staan de (net iets te) snelle voertuigen op uitdagende circuits. Nog harder gaan? Dat kan, maar het verzwakt direct de gesteldheid van je machine, met slechts één reparatiegebied per rondje. En misschien nog wel het belangrijkst: geen wapens! Wil je een tegenstander uitschakelen, dan zul je dat toch echt op de ouderwetse manier moeten doen, met een ferme beuk óf draai van je eigen racer.

Dat laatste element zat eigenlijk niet in de allereerste F-Zero, maar wel in menig later deel – het meest nadrukkelijk nog wel in F-Zero X op de Nintendo 64, waarin je met het speltype Death Race niets anders doet dan tegenstanders tot schroot te reduceren. Pas in F-Zero 99 is dat element uitgewerkt tot een spel op zich met een briljante toevoeging: door energiebolletjes te verzamelen (vooral afkomstig van geramde voertuigen) en een extra meter te vullen, stijg je met één druk op de knop op.

Zo sjees je een stuk over de hoger gelegen ‘skyway’, een soort hemelse rails met extra snelheidsboosts – vooral ideaal om letterlijk over bochtige zones op de reguliere baan heen te stappen. Extra slim aan dit ontwerp: wie iets verder achterin rijdt, kan doorgaans meer bolletjes oppakken dan de koplopers. Noem het een eerlijkere variant op de Bullet Bill uit Mario Kart.

Battle Royale

Daarmee is dit een inherent ander verhaal dan Tetris 99, Pac-Man 99 en Mario Bros. 25, waarin je effectief meer een soort heruitgave van de originele games speelt. F-Zero 99 gebruikt eigenlijk alleen de visuele elementen, circuits en de kern van het rijgedrag van de allereerste editie, maar maakt er vervolgens een compleet ander spel van.

Een spel dat perfect voortborduurt op het gevechtselement uit latere delen. De combinatie met het verrijden van een hele reeks races in het speltype Grand Prix maakt het geheel af. Daarin vallen immers telkens de pakweg laatste twintig deelnemers weg, om in de finale datzelfde aantal over te houden. Treffend genoeg hetzelfde aantal als het huidige startveld in de Formule 1 – volgens de geschiedschrijving de inspiratie voor F-Zero als fictieve futuristische raceklasse.

Na tal van speelsessies is het me nog altijd niet gelukt om door te dringen tot die laatste twintig. Ook dat hoort bij F-Zero: vrijwel elk deel spelt Moeilijk met een hoofdletter M, dus winnen hoort geen sinecure te zijn. Alleen door het tactisch te spelen, je voertuigenergie verstandig en dus spaarzaam in te zetten als boost en bovenal goed te sturen, kun je zoiets presteren.

Voor wie met het spelen van deze game vooral een soort flipperkast ervaart en er binnen no-time afligt: besef dat de gasknop herhaaldelijk indrukken dé manier is om lastige bochten te nemen in F-Zero (99), en dat je in de battle royale-game de energiemeter van je machine kunt verlengen door meerdere tegenstanders uit te schakelen. Dat zijn slechts twee voorbeelden van de relatief toegankelijke metagame in dit spel, getuige die vriendelijke, relatief bescheiden topspelers die video’s en conversaties uitwisselen rond F-Zero 99 op de bekende platforms.

Online multiplayer

F-Zero 99 mag er dan niet uitzien als de gloednieuwe F-Zero waar al jaren om wordt gesmeekt, het speelt wel zo. Sterker nog, de roep om een HD-heruitgave van het fenomenale F-Zero GX wordt enkel harder, ook vanuit ondergetekende als diehardliefhebber. Maar ik dank Nintendo op m’n blote knieën voor F-Zero 99 als originele nieuwe impuls voor een doodgewaande reeks.

Niet iedereen ziet het zo. Er zijn zelfs collega’s (ik noem geen namen, maar één ervan zwaait de scepter over onze redactie) die herhaaldelijk stellen dat F-Zero 99 helemaal geen nieuwe game is, maar een soort heruitgave van de originele SNES-game met een online multiplayer erop geplakt. Nonsens. Dat geldt overigens wél voor F-Zero X, op de Nintendo Switch te spelen via de Virtual Console, waaronder de eerder genoemde Death Race. Ook een aanrader, alleen al om te snappen waarom F-Zero 99 zo’n geweldige game is.

F-Zero 99 blijf ik de komende tijd met liefde spelen, niet in de laatste plaats om toch eens de Grand Prix-finalerace te halen én finishen. Dan wordt het sowieso weer juichend van de bank opspringen.