Racestuurtjes zoals de nieuwe Thrustmaster T598 worden na enkele jaren met weinig nieuw aanbod weer volop uitgebracht. Voor wie een racestuur voor simracen en andere racegames zoekt, is dit nieuwe, relatief betaalbare model met direct-drive (geschikt voor zowel PlayStation-consoles als pc) een aantrekkelijke keuze.

Thrustmaster is bij uitstek een merk waar ook de iets minder hardcore simracer goed terecht kan. Net als bij Logitech vind je daar racestuurtjes van enkele honderden euro’s, terwijl je bij merken als Fanatec en het nieuwere Moza al gauw over de grens van duizend euro heen gaat. Nu kun je het tegenwoordig eigenlijk bij elk merk al gauw zo gek maken als je zelf wilt, met een keur aan bases, stuurwielen, knoppen, hendels, adapters en wat dies meer zij. Maar wat moet je tegenwoordig hebben als je in één keer (zo goed als) helemaal klaar wilt zijn?

Dan kijk je eigenlijk al verder dan de instapmodellen, zoals de Thrustmaster T128 en de iets duurdere Logitech G923, waarmee je voor een budget van minder dan driehonderd euro ready to race bent. Daarboven biedt het eerstgenoemde merk ook de T248 aan. Maar als je gelijk een sprong omhoog wilt maken in prijs-kwaliteitverhouding, is de nieuwe T598 eigenlijk interessanter. Die bevindt zich met een prijs van net geen vijfhonderd euro eigenlijk een beetje in niemandsland.

Direct-drive

De T598 beschikt namelijk over direct-drive - of: Direct Axial Drive, zoals Thrustmaster het bij dit type zelf noemt. Direct-drive biedt kort gezegd een veel sterkere en nauwkeurige simulatie van de krachten die je tijdens het sturen ervaart in de vorm van force feedback. Bij goedkopere (en oudere) stuurtjes (zonder direct-drive) gaat dat op basis van riemen of tandwielen, terwijl de veel complexere direct-drive-stuurtjes een motor met magnetisme gebruiken. Thrustmaster heeft daar een nieuwe draai aan gegeven met hun systeem, wat mede moet zorgen voor minder kans op oververhitting. In de praktijk kan de behuizing van de T598 nog steeds behoorlijk warm worden, al heeft dat ook te maken met de intensiteit van de force feedback, die je zelf kunt instellen.

De behuizing van de T598 ziet er wel wat opvallend uit: een vrij dikke, achthoekige schijf, met een betrekkelijk klein montageoppervlak. De betrekkelijk hoge vorm is wel iets om rekening mee te houden als je gewend bent relatief laag te zitten ten opzichte van je scherm. Thrustmaster levert plastic klemmen om ‘m te bevestigen op een bureau of tafel; voor montage op een stoel of standaard kun je een bijgeleverd beugeltje gebruiken met wat schroeven. Afhankelijk van je simracesetup vereist dat mogelijk wat creativiteit. Op mijn Playseat Sensation Pro bleek het vooral een kwestie van vier schroeven stevig aandraaien, om te voorkomen dat de T598-basis tijdens gebruik (mede door de stevige force feedback) los raakt. Ietwat verstopt, rechtsonder aan de achterkant, zit een aan-/uitknopje.

Stuurwiel

Het standaard meegeleverde stuurwiel is functioneel, maar zal niet bij iedereen in de smaak vallen. Dit door de combinatie van rubber en plastic én een knoppenindeling met PlayStation-icoontjes die als onlogisch ervaren kan worden. Zo zitten driehoekje en vierkantje links, en kruisje en rondje rechts. Bovendien voelen deze ‘gespleten face buttons’ niet lekker om in te drukken. Handig is wel de programmeerbare knoppencombinatie rechtsonder, die je met een led-indicator verschillende instellingen aan de auto laat aanpassen tijdens het rijden - extreem nuttig tijdens het racen in Gran Turismo 7 en Assetto Corsa Competizione, bijvoorbeeld. De magnetische schakelflippers voelen prettig en helder in gebruik. Veel alternatieve stuurwielen (van Thrustmaster) zijn compatibel met de T598-basis, maar vereisen in veel gevallen een adapter om gemonteerd te kunnen worden. Ander randapparatuur, zoals schakelpoken en handremmen, kun je gelukkig wél direct aansluiten.

Over aansluiten gesproken: het updaten van de T598 is vrij omslachtig. Dat moet door de basis (via USB-C) aan te sluiten op een pc, middels apart te downloaden en installeren software van Thrustmaster. Dat zijn we op zich gewend van moderne stuurtjes, maar in dit geval was een zoektocht op Reddit nodig om te zorgen dat de basis, het stuurwiel en de pedalen allemaal herkend werden op de game-pc in kwestie. Een handvol installers, drivers en zoektochten in het Windows-configuratiescherm verder was het pas enigszins voor elkaar. Ga er dus vooral niet vanuit dat je vanaf het uitpakken van de doos na één avondje al lekker aan het racen bent. Bovendien kun je na het updaten van firmware eigenlijk nog niets aan het stuur instellen via de pc-tool (over de vervaagde interface heen zie je doodleuk ‘coming soon!’ staan), terwijl dat met andere merken wel gebruikelijk is.

Schermpje

Instellingen aanpassen rond onder meer de gevoeligheid en force feedback kan wél via een klein schermpje, bovenaan de T598-basis. Afhankelijk van welke game je speelt, kan daarop informatie over je auto, zoals toerentalindicatie, versnelling en snelheid of zelfs je tijden, positie en vlaggen worden weergegeven. Dat schermpje zelf had iets groter gemogen, maar de functionaliteit is prima. Op de website van Thrustmaster vind je tientallen aanbevolen instellingen voor verschillende racegames en in sommige gevallen zelfs specifieke automodellen per game. Mijn ervaring leert dat je beter zelf kunt proberen wat prettig voelt en werkt – wel met inachtneming van de duurzaamheid, want hoe krachtiger de force feedback, hoe meer hittevorming en risico’s voor de levensduur van je apparaat.

Over pedalen gesproken: bij de T598 levert Thrustmaster de Raceline Pedals LTE: een modulair systeem, waarbij je de stijfheid van de pedalen kunt aanpassen met verschillende veren. Helaas zijn het standaard maar twee pedalen, al moet je dat aantal in de nabije toekomst kunnen uitbreiden naar drie, mét een load-cell in het rempedaal die meer nauwkeurigheid en gevoeligheid bij het remmen mogelijk maakt. Andere pedalensets werken ook, zoals de T-LCM (met wél drie pedalen, inclusief loadcell) die ik al in huis had.

Rijden

Hoe goed de T598 zich houdt tijdens het daadwerkelijk spelen van een racegame, hangt af van de titel in kwestie. Gran Turismo 7 en Assetto Corsa Competizione (op PS5) herkennen dit type niet (dat hangt van de ontwikkelstudio’s van die games af, geeft Thrustmaster aan), maar in de praktijk kun je wel prima gebruikmaken van de functies. Ietwat storend is het zeer lichte ‘getril’ van het stuur dat je soms ervaart wanneer het wiel eigenlijk niet gebruikt wordt, bijvoorbeeld in menu’s.

Tijdens het rijden valt op dat dit stuur niet zo ‘vlezig’ voelt als sommige andere modellen, maar de T598 zorgt wel voor een nauwkeurig en geraffineerde beleving. Vooral bij subtiele of juist heel nadrukkelijke stuurbewegingen betrekt dit stuurtje je echt bij het rijden. In het ‘middengebied’ valt dat minder op. Spelen met de instellingen is sowieso een goed idee om tot de beste ervaring te komen. Zo kun je ook ‘gear jolt’ aanzetten, een functie die de klappen van een sportieve (of race)transmissie in een (race)auto simuleert. Dat is ietwat gimmicky, maar wel leuk voor enthousiastelingen.

We kunnen de T598 omschrijven als het meest interessante stuurtje dat je in huis kunt halen. Bovenal omdat je eigenlijk geen goedkoper direct (axial) drive-stuurtje kunt vinden voor deze prijs. Alternatieven biedt Thrustmaster zelf met de duurdere T818 en de luxer vormgegeven T-GT II, die echter geen direct-drive heeft. De Logitech G Pro beschikt over meer trekkracht (11 Nm tegenover de 5 Nm van T598), maar wordt een stuk minder compleet geleverd. De Fanatec GT DD Pro is een stuk duurder. Kijk bij je overweging wel goed naar het platform: vrijwel alle stuurtjes zijn compatibel met de pc, maar functionaliteit met PlayStation 4 en 5 en de Xbox verschilt enorm - en is in veel gevallen beperkt tot Sony’s of juist Microsofts spelcomputers.

De Europese Commissie en het Consumer Protection Cooperation Network hebben nieuwe richtlijnen gedeeld voor gamebedrijven: zij moeten de prijs van in-game producten die aangeschaft kunnen worden, daadwerkelijk met echte bedragen weergeven.

Dit om consumenten te beschermen en mogelijke verwarring over de prijs van virtuele producten weg te nemen. In veel games is het mogelijk om bijvoorbeeld items te kopen met een verzonnen, virtuele valuta. Deze valuta moet in veel gevallen eerst met echt geld gekocht worden. Bij de items wordt vervolgens veelal alleen de prijs in de verzonnen valuta weergegeven.

In een document (via Tweakers) beschrijven de Europese Commissie en het CPCN nieuwe richtlijnen voor de hierboven geschetste situatie. In-game valuta aanbieden en daar virtuele items voor verkopen is nog steeds toegestaan, maar alleen als bij die producten ook een prijs in euro's wordt vermeld. Op die manier bestaat er bij consumenten geen twijfel meer over hoe duur een product echt is en worden zij dus ook niet meer misleid.

het moet voor consumenten ook mogelijk worden dat ze altijd een exacte hoeveelheid in-game valuta kunnen kopen. In veel games kunnen nu alleen bundels met een bepaalde hoeveelheid in-game valuta worden aangeschaft. Sommige ontwikkelaars prijzen in-game items op dusdanige wijze, dat die prijs net boven zo'n valutabundel valt, waardoor consumenten dus genoodzaakt zijn een duurdere valutabundel aan te schaffen.

Vorig jaar bekritiseerde de Europese consumentenorganisatie BEUC al het feit dat gamebedrijven spelers manipuleren om meer geld uit te geven in games. Zij dienden toen een klacht in bij de Europese Commissie. De klacht stelde dat bedrijven achter games zoals EA Sports FC, Fortnite, Clash of Clans en Minecraft consumenten - waaronder minderjarige spelers - manipuleren bij het besteden van geld in games. De aanleiding van bovenstaande nieuwe richtlijnen is echter het Zweedse bedrijf Star Stable Entertainment AB, dat met zijn game Star Stable Online beschuldigd wordt van het manipuleren van consumenten.

Het lijkt er steeds meer op dat Atlus aan een remake van Persona 4 werkt. Nu is er een domeinnaam gevonden dat hier sterk naar hint.

YouTuber ScrambledFaz heeft de domeinnaam 'p4re.jp' gevonden die op 20 maart geregistreerd is. Hoewel dit niet per se bewijs is dat er een remake van Persona 4 in de maak is, verscheen er nog voor de aankondiging van Persona 3 Reload al een officiële domeinnaam genaamd 'p3re.jp'. Het lijkt dus wel om een aannemelijke indicatie te gaan.

Eerder dit jaar hintte zangeres Shihoko Hirata al mogelijk naar de komst van de remake. Ze plaatste op Instagram een bericht dat ze haar zangkunsten toepast tijdens "de opnames voor een nieuwe game". De foto die daarbij hoort lijkt MIT Studio te betreffen, waar ze ook soundtracks voor Persona 4, 5 en 3 Reload op heeft genomen. Meerdere fans plaatsten als reactie op de Instagram-post gifs van Persona 4, die Hirata vervolgens een like gaf.

Atlus heeft vooralsnog geen remake van Persona 4 aangekondigd, maar vorig jaar kwam wel een remake van Persona 3 uit. Het is dus zeker mogelijk dat het bedrijf ook het vierde deel in de reeks van een remake wil voorzien. Persona 4 ontving eerder al een verbeterde versie in de vorm van Persona 4 Golden.