Videogames dienen al lang niet meer tot enkel tijddoding. Die tijd zijn we al lang voorbij, aangezien gaming door de technische mogelijkheden en het breder worden van de doelgroep op veel meer fronten toegepast wordt. Zo ook in de educatieve sector, waar men bijvoorbeeld digitale rekenspelletjes en WiiFit toepast vanwege hun inhoud. Het Tropenmuseum Junior in Amsterdam pikt hier een graantje van mee met de QiGame, een leerzaam spel dat het museum gebruikt om hun tentoonstelling over China kracht bij te zetten.
De QiGame is een gratis spel, ontwikkeld door het Amsterdamse Submarine. Met deze ‘edugame’ wil het Tropenmuseum Junior de speler op unieke manier in aanraking laten komen met belangrijke concepten in de Chinese cultuur. “Via internet bereiken we zo kinderen die niet vanzelfsprekend naar onze tentoonstelling zouden komen”, stelt Annemiek Spronk, medewerkster van het Tropenmuseum Junior en bedenkster van de tentoonstelling
In de Qigame word je begeleid door Fai Wan, de kungfumeester. Hij legt in korte filmpjes verbanden tu en qi (een vorm van levenskracht of spirituele energie), China en de game die de kinderen spelen. “Op deze manier blijven ze betrokken bij het inhoudelijke verhaal, terwijl ze verslavend leuke spelletjes spelen. Deze kennis nemen kinderen mee in hun onvermijdelijke contact met China in de wereld van nu”, meent Spronk. Het museum zet zo veel mogelijk digitale middelen in, waaronder Hyves. “Het web wordt zo een verlengde van de tentoonstellingsruimte.”
Nederland Edugameland
Hoewel de QiGame de eerste edugame is die door een Nederlands museum op grote schaal wordt toegepast, is het spel niet uniek in zijn soort. Er zijn namelijk talloze Nederlandse bedrijven die videospellen ontwikkelen die niet enkel als entertainment dienen. “Nederland is voorloper op bepaalde vlakken in de gamesindustrie,” aldus Robert Hoogendoorn, hoofdredacteur games bij Novum Nieuws. “Op het gebied van online webgames zijn we gigantisch en wat educatieve games betreft worden er in Nederland grote stappen gezet.”
Simenco is zo’n Nederlandse ontwikkelaar van grootschalige edugames.“Het is absoluut een belangrijke ontwikkeling. Waarom zouden mensen in hun vrije tijd geen games spelen waarvan ze kunnen leren? Dat is ideaal”, aldus directeur van Simenco Nikola Pavloff. Een goed voorbeeld van een dergelijke edugame is volgens Pavloff Sim City: “Enorm veel mensen spelen Sim City omdat ze het leuk vinden, maar tegelijkertijd leren zij ook de basisbeginselen van een economie. Iets leerzaams combineren met iets leuks heeft enorme potentie. Edugames kunnen in het onderwijs daarom een belangrijke rol gaan spelen.”
Subsidiëring
Helen Groenendijk, ontwerper bij Submarine en ontwikkelaar van de QiGame, zegt dat er inderdaad een toekomst voor edugames is, maar dan moet de overheid wel meebetalen: “Het Tropenmuseum heeft nu haar nek uitgestoken omdat er geen subsidie voor te krijgen was binnen de geijkte paden.” Volgens Hoogendoorn is er echter wel ooit subsidie voor deze sector geweest: “De overheid heeft twee jaar geleden nog tien miljoen euro in de Nederlandse gameontwikkeling gepompt. Zij zien dus de potentie, maar zoals bij elk medium heerst er ook scepsis.”
Presley Bergen, initiatiefnemer van BeterOnderwijsNederland.nl, is een van die sceptici: “Games worden thuis gebruikt, bijvoorbeeld om sociale netwerken te onderhouden. Dit valt niet te combineren met wat studenten op school doen.” Subsidies voor edugames is volgens Bergen wel het laatste dat het hogere onderwijs nodig heeft. “Laat de regering eerst maar voor inhoud in het onderwijs zorgen, voordat er gekeken wordt naar manieren om het intere anter te maken. Computers gebruiken in plaats van boeken lezen is namelijk geen vooruitgang.”
Niet rijp voor oud papier
Volgens sommige Nederlandse gamejournalisten hoeft Bergen niet bang te zijn dat het lesboek zal verdwijnen. “Er moet geen ambitie zijn om het boek te vervangen. Sommige boodschappen kunnen nu eenmaal beter in een boek worden overgebracht”, meent Hoogendoorn. Ook Pavloff vreest niet dat het lesboek overbodig zal worden: “Stof die erg complex is, kun je prima uitleggen middels een educatieve game. Zaken die daarentegen niet veranderen, zoals taal, pa en beter in een boek.”
Een eenduidig antwoord op de vraag of edugames ooit een belangrijke rol in het onderwijs gaan spelen, hebben experts nog niet. Aan enthousiaste Nederlanders ontwikkelaars lijkt het in ieder geval niet te ontbreken. Ook Spronk kan haar enthousiasme niet bedwingen: “Meer educatieve games van Het Tropenmuseum en Submarine in de toekomst? Als ons volgende tentoonstellingsonderwerp zich hiervoor leent en de QiGame een succes blijkt: heel graag!”