Je hoort het best vaak: “Vr is niet het einddoel. Het is alleen een tu enstap tot we augmented reality hebben.” De implicatie is dat virtual reality eigenlijk niet zo heel belangrijk is. Dat het een fase is die voorbijgaat wanneer er iets beters is. Zoals bijvoorbeeld de videoca ette uiteindelijk werd vervangen door de dvd en daarna de blu-ray. Recentelijk maakte Microsoft deze verwarring groter door hun reeks vr-brillen ‘mixed reality’ te noemen. Alsof hun vr standaard onderdeel is van dezelfde familie als hun ar-systeem Hololens.
Het valt niet te ontkennen dat augmented en virtual reality raakvlakken hebben. Beiden creëren virtuele driedimensionale beelden die ‘echt’ lijken voor de gebruiker. Het grote verschil is dat in vr de gebruiker volkomen omhuld is door de virtuele wereld en dat in ar de virtuele beelden onderdeel lijken te zijn ván de fysieke wereld. Beiden maken vooralsnog gebruik van stereoscopische beelden voor het 3D-effect en volgen de gebruiker in de ruimte aan de hand van interne of externe sensoren. Het is echter de vraag of de twee technologieën ooit samenkomen in één apparaat, en wel vanwege een aantal fundamentele verschillen.
Gebruik
Het belangrijkste verschil is dat ar en vr twee heel verschillende toepa ingen hebben. Ar-toepa ingen hebben de omgeving van de gebruiker nodig, terwijl vr-toepa ingen de omgeving juist moet verbergen. Een ar-toepa ing komt pas echt tot zijn recht wanneer je als gebruiker dingen in de echte wereld kunt doen of weten die je zonder het geprojecteerde beeld niet kon doen. Wat dat betreft leent ar zich vooral voor toepa ingen die het leven makkelijker maken. Het meest eenvoudige voorbeeld is een routeplanner die de juiste weg voor je ogen projecteert, waardoor je niet meer op je navigatiescherm of smartphone hoeft te kijken. Maar ook toegevoegde informatie zoals de naam van je gesprekspartner of in beeld geprojecteerde instructies voor het repareren van een auto kunnen van ar een onmisbaar hulpmiddel maken.
Daar staat vr bijna lijnrecht tegenover. Een vr-toepa ing draait niet om aan de wereld toegevoegde informatie, maar juist om het vervangen van je hele werkelijkheid door een virtuele constructie. In de meest ideale toepa ing van vr wordt alles wat je ziet, hoort, voelt, proeft en ruikt vervangen door virtuele informatie, zodat jouw omgeving haast niet meer van de fysieke wereld is te onderscheiden. In de weg daarnaartoe is het al mogelijk om geloofwaardige en sensorisch indrukwekkende constructies te maken waarin we dingen kunnen doen die in de fysieke wereld moeilijk, duur of zelfs onmogelijk zijn. Denk aan het besturen van een virtueel ruimteschip, het beklimmen van virtuele bergen of het bezoeken van echte, ver wonende vrienden in virtuele huiskamers. Kort gezegd is augmented reality de toekomst van de smartphone. Virtual reality is de toekomst van amusement en sociale interactie.
Die twee totaal verschillende manieren van gebruik kun je in zekere zin vergelijken met het verschil tu en desktop computer en smartphone. Beiden zijn computers, beiden zijn tot ongeveer dezelfde dingen in staat, maar de manier waarop we ze gebruiken zijn totaal verschillend. Dit artikel is bijvoorbeeld geschreven op een Macbook. Het is mogelijk om ditzelfde artikel te schrijven op een iPhone, maar echt praktisch is dat niet.
Technologie
Er is nog een ander belangrijk verschil. Augmented reality wordt pas echt intere ant als het een draagbaar apparaat is: een bril die je opzet waarmee je opeens toegang hebt tot al die toegevoegde digitale beelden in je omgeving. Als we er even van uitgaan dat de technologie de komende vijf à tien jaar zo ver vordert dat een ar-bril ongeveer even groot en zwaar is als een ‘gewone’ bril, zitten we nog met een aantal uitdagingen. De belangrijkste uitdaging is dat een bril niet alleen een hulpmiddel is, maar ook een onderdeel van je uiterlijk. Brillen zijn aan mode onderhevig. Dus voor we werkelijk ma aal ‘aan de ar gaan’, moeten deze brillen er mooi uitzien en niet in de weg van ons dagelijks leven zitten. Ze moeten voor de drager ‘onzichtbaar’ zijn, net zoals een brildrager niet nadenkt over en niet beperkt wordt door de bril op zijn of haar neus.
Dat maakt het meteen ook zo goed als onmogelijk om een ar-bril te maken die ook als vr-bril te gebruiken is. Want om vr goed te laten werken is het nodig om de gehele buitenwereld buiten te sluiten. Een ar-bril zou dus letterlijk oogkleppen moeten hebben om de randen af te sluiten. Wie is bereid om de hele dag zijn perifere zicht af te sluiten? Wie gaat hannesen met lo e klepjes en maskers die je over de ar-bril heen doet om van ar- naar vr-modus te gaan? Dat is allemaal frictie en niemand zit daar op te wachten. Dit nog afgezien van het feit dat mobiele proce ors niet dezelfde grafische kracht kunnen hebben als hun desktoptegenhangers. Tenzij er radicaal andere computerchips worden ontwikkeld, is dit voor de komende jaren een vaststaand feit.
De kans is dus groter dat we straks twee soorten apparaten in huis hebben, waarbij ar onze smartphones vervangt en makkelijk is mee te nemen, terwijl onze vr-headsets feitelijk de vervangers zijn van desktop monitoren, waarmee we ons bewust van de fysieke wereld afzonderen om te gamen, films te kijken of wat voor andere toepa ingen dan ook. De vraag of er behoefte is aan deze twee verwante maar niet identieke apparaten is makkelijk beantwoord: ja. Dat is nu ook al het geval. We hebben zowel smartphones als computers, tablets en consoles in huis.
Dus nee, virtual reality is niet slechts een tu enstap. Het is zijn eigen technologie met zijn eigen eindbestemming. Een bestemming waar we nu nog maar van kunnen dromen. Vergeet niet hoe anders de computer van nu is vergeleken met die van dertig jaar geleden. En augmented reality? Dat is nog moeilijker te voorspellen op dit moment. Er zijn véél meer technische en sociale hordes te nemen dan met vr. Maar dat we over een paar jaar een volwaardig ar-systeem op onze neus kunnen zetten lijkt redelijk zeker. Maar of we die ook allemaal mooi vinden staan? We zullen zien.
Meer Vr Vrijdag: