Nieuwe technologische ontwikkelingen komen en gaan. Hoe weet je welke vernieuwing een blijvertje is en welke een hype? Als we kijken naar de producten die de afgelopen dertig jaar ma aal aansloegen zien we in elk geval één gemeenschappelijke eigenschap: technologie die ons op nieuwe en betere manieren laat communiceren hebben de meeste kans om te overleven.
Kijk maar naar het internet, naar smartphones, naar sociale netwerken. Sociaal is een kernwoord. Wij zijn sociale dieren. We willen eigenlijk niets liever dan zo veel mogelijk kletsen met zo veel mogelijk mensen over dingen die zo onbelangrijk mogelijk zijn. Als we dan kijken naar virtual reality, is de vraag: hoe sociaal is dat dan wel? Je sluit je immers per definitie af van je directe omgeving met een ding voor je ogen en koptelefoons over je oren. Asocialer kan bijna niet. En inderdaad zijn er heel wat vr-ervaringen die je alleen beleeft, wat dat beeld nog zou kunnen versterken. Maar dat is toch een misverstand. Virtual reality heeft de potentie om de meest sociale technologie ooit te worden, zoals nu al blijkt uit een aantal experimenten.
Een erg leuk voorbeeld is Rec Room, een gratis spel dat je zou kunnen omschrijven als de Wii Sports voor vr. Een aantal activiteiten zoals paintball, voetbal en hints zijn toegankelijk via matchmaking, maar vooral intere ant is de gemeenschappelijke ruimte waar je willekeurig andere spelers tegenkomt. Hier kun je een balletje overgooien, tafeltennis spelen of een beetje klieren door een emmer op het hoofd van een nietsvermoedende newbie te plaatsen. De ervaring is niet gestructureerd en voelt daardoor heel natuurlijk. Ondanks de Wii-achtige grafische stijl vergeet je al snel dat je in vr bent. Dat laatste heeft risico’s, zoals we zelf ervoeren toen we probeerden een basketbal te dunken en vergaten dat ons echte plafond een stuk lager was dan in de virtuele sporthal.
Prototype
Deze week lanceerde Facebook de app ‘Spaces’, een heel vroege versie van een experiment op het gebied van sociale vr. De app creëert een ruimte waarin jij met drie andere vrienden kunt kletsen, spelletjes spelen, foto’s bekijken en selfies kunt maken. En als dat beperkt klinkt: in zekere zin is dat ook zo. Spaces is een prototype. Een startpunt. Een manier om mensen bij elkaar te brengen en te zien hoe ze zich gedragen en hoe effectief die avatars zijn in het creëren van een effectieve illusie.
En dat is verbazingwekkend effectief. Het feit dat je gesprekspartners niet fotorealistisch zijn, doet er na enkele minuten niet meer toe. Het voelt daadwerkelijk of je een ruimte deelt met andere mensen, en de communicatie voelt daardoor ook net zo wezenlijk.
Spaces is niet de eerste puur sociale vr applicatie. Al enige tijd draait AltSpaceVR, een soort virtueel buurthuis met allerlei special kamers voor gezellige activiteiten. In AltSpace worden bijvoorbeeld echte comedy shows gegeven door profe ionele standup comedians, waar je met anderen virtueel bij aanwezig bent. Maar ook kun je een kamer openen voor alleen je vrienden, om samen een spelletje schaak of diskgolf te spelen. Populair zijn ook Youtube Rooms, waar je met je vrienden filmpjes kunt kijken in een zelf samengestelde playlist. Het grote verschil tu en Rec Room en AltSpace is dat Rec Room heel goed doorontwikkelde spelactiviteiten biedt, terwijl de activiteiten in AltSpace er vooral zijn om de sociale interactie op gang te brengen.
Hoe intere ant AltSpace ook is, het heeft nu meteen al een achterstand op Spaces, omdat die laatste zich niet richt op willekeurige ontmoetingen, maar op mensen die je al kent via Facebook. Het probleem van AltSpace en soortgelijke chatruimtes is ook dat er nog niet zo heel veel mensen zijn met een vr systeem in huis. Het netto resultaat is dus, dat je in AltSpace niet communiceert met de mensen die je al kent, maar met mensen die toevallig ook toegang hebben tot vr. En daar gaat het nieuwtje snel vanaf.
Ma aal
Wat sociale virtual reality pas echt kan laten groeien is als veel mensen er gebruik van kunnen maken, op wat voor manier dan ook. Het is dan ook erg slim van Facebook dat Spaces een verbinding heeft met het ‘gewone’ Facebook. Het is namelijk mogelijk om vanuit Spaces videochats te voeren met mensen die geen vr helm hebben. Het resultaat is een ‘gewoon’ videogesprek, waarbij de niet-vr-gebruiker de avatar ziet bewegen en praten in zijn of haar scherm. Hiermee is het dus in elk geval mogelijk om Spaces te gebruiken voor meer dan alleen gesprekken met die ene vriend die ook vr heeft gekocht. Dit onderstreept ook hoe graag Facebook sociale vr onderdeel wil laten worden van ons dagelijks leven.
Hoewel Spaces op dit moment alleen beschikbaar is voor Oculus Rift (Facebook is eigenaar van Oculus) heeft het bedrijf al laten doorschemeren dat dit geen exclusieve app is. Elk vr systeem met vr-controllers (zoals de Vive en PlayStation VR) is in principe in staat om Spaces te draaien, en Facebook wil uiteraard zo veel mogelijk mensen in zijn nieuwe Facebook wereld uitnodigen.
Toekomst
Het is echter nog niet zo ver, en deze allereerste stapjes op het gebied van sociale interactie in vr zijn nog te primitief om ma aal omarmd te worden. Maar het is een vergi ing om deze specifieke voorbeelden af te doen als ‘weer een demo’. In het geval van Spaces is dit eerder een blik op een toekomst die we tot voor kort alleen kenden uit boeken als Ready Player One, waarin ons sociale leven zich niet meer alleen op schermen afspeelt maar in hele werelden die we zelf invullen.