Waar staat een 10 voor? Die vraag wordt telkens gesteld wanneer de eindredactie geconfronteerd wordt met een recensent die de perfecte score wil geven. De suggestie dat een 10 staat voor perfectie wordt in zo’n geval gauw van tafel geveegd. Een 10 staat voor baanbrekend. Voor een game die het hele medium vooruithelpt, een techniek bestaansrecht geeft, verhaalvertelling naar drie niveaus hoger tilt, iets doet wat nog niet gedaan is. Het is de maatstaf voor nieuwe games in een genre.
Daarom kun je een 10 niet los zien van de tijd waarin een game verschijnt. Games zijn verbonden aan technologische ontwikkeling. Wat vijf jaar geleden nieuw was, is inmiddels gemeengoed en al twintigmaal overtroffen.
Soms is het lastig om de kracht van een game op de juiste waarde te schatten bij het recenseren. Schamen bepaalde redacteuren zich nu voor een 10 die geen 10 had moeten zijn? Wellicht. Balen andere recensenten dat zij games geen 10 hebben gegeven die bij nader inzien beter en belangrijker bleken dan bij release? Natuurlijk.
Voortschrijdend inzicht ten spijt, zijn dit de games die Gamer.nl door de jaren heen bestempelde als legendarisch. Sommige van deze titels zouden nu geen 10 meer krijgen, voor andere zou een getal boven het maximum gerechtvaardigd zijn.
Op een console gedomineerd door minigames en gezin pellen was Super Mario Galaxy een verademing. Maar niet alleen bij contrast was Super Mario Galaxy een kla e apart. Wie dacht dat er weinig rek meer zat in het platformgenre werd aangenaam verrast door deze zwaartekracht tartende ‘grote’ Mario-release. Nintendo lanceerde zijn besnorde mascotte de ruimte in en zette pardoes een nieuwe standaard die sindsdien nooit geëvenaard is. Dat deed het bedrijf zonder te vergeten wat Mario zo populair maakt: universele aantrekkingskracht.
Super Mario Galaxy 2 was minder revolutionair, maar ‘op alle vlakken een betere game’ dan zijn voorganger. Dus zagen we geen andere mogelijkheid dan het geven van een 10. Innovatie, opgevolgd door (nagenoeg) perfectie – Nintendo bewandelde twee paden om bij hetzelfde cijfer uit te komen.
'Final Fantasy 12 is een ongelooflijk complete en helemaal afgewerkte ervaring die je maar zelden tegenkomt.' Zo luidde het oordeel van Gamer.nl tien jaar geleden. Final Fantasy 12 verving de doorgaans melodramatische stijl van andere Final Fantasy-titels voor een serieuzer, politiekgericht verhaal. Het hoofdpersonage Vaan stuitte ook op nogal wat kritiek met zijn gebrek aan inhoud of plotrelevantie. Desondanks was de game van ambitieus formaat en zorgden de License Grid en tientallen Gambits voor een zeer flexibele speelervaring in een thematisch gevarieerde fantasiewereld. Is de game tien jaar later nog steeds een tien waard? Dat valt te betwisten, maar toch is en blijft Final Fantasy 12 een unieke ervaring binnen deze langlopende franchise.
Net als in onze review toentertijd was de hele wereld laaiend over Red Dead Redemption. Wat op het eerste gezicht ‘GTA in het Wilde Westen’ lijkt, is een ongelooflijk memorabele, grootse en spannende ervaring. Nooit eerder wist een game je zo onder te dompelen in de kla ieke western-sfeer. De hype rondom Red Dead Redemption 2 geeft eigenlijk wel aan hoe de game er tegenwoordig voorstaat. Niemand die het gespeeld heeft, is het hoofdpersonage John Marston en zijn verhaal vergeten. Noch de bloedstollende achtervolgingen te paard, spannende sluipmi ies en de uitgestrekte, droge vlakten.
Deze game werd net als alle andere Super Smash Bros-titels goed ontvangen. Maar is deze game een 10 waard? In de review wordt de game geprezen voor de “zeer gebalanceerde Smash Bros-gameplay”, terwijl in de competitieve sfeer deze specifieke titel werd gezien als één van de slechtste titels. Het spel wordt bekritiseerd, omdat spelers op willekeurige moment kunnen struikelen. Ook zijn de personages juist niet gebalanceerd, met Meta Knight die in zijn eentje de hoogste tier innam van beste speelbare personages.
‘Je gaat je bijna ergeren aan punten die bij andere titels niet zo goed zijn uitgewerkt, omdat je nu kunt zien hoe het ook kan’, schreef Erwin Vogelaar boven de review van de eerste BioShock. De game is het bewijs dat een 10 niet staat voor perfectie. BioShock kon rekenen op enkele minpunten en is op technisch vlak ingehaald door de tijd, maar de game staat nog altijd als mijlpaal boven water in de geschiedenis van first-person shooters en verhalende spellen in het algemeen.
Er zijn drie zekerheden in het leven: de aarde is rond, zonder zuurstof ga je dood, en je wordt als gamerecensent beschuldigd van het aannemen van smeergeld bij elk goed cijfer dat je geeft. “Hoeveel heeft Bethesda jullie betaald om dit cijfer te krijgen?”, was de reactie toen Matthijs Hannink Fallout 3 van een 10 voorzag. Het was echter de fusie van de Bethesda-formule met de kla ieke Fallout-charme die hem overhaalde. Een ‘monumentale prestatie’.
De dlc van The Last of Us wordt in de review omschreven als “de perfecte dlc”. Het is dlc die niet een nieuw verhaal toevoegt, maar alle lo e eindjes aan elkaar knoopt. De dlc is inderdaad eentje die zorgt voor een rijkere ervaring van het hoofdspel dan een lo e ervaring te bieden die alleen lijkt op de ervaring van het hoofdspel. Wel werd bekritiseerd in de comments dat deze content duur was (destijds 15 euro) voor de speeltijd die je ervoor terugkrijgt (zo’n twee à drie uurtjes).
De enige mobiele game ooit die Gamer.nl beoordeelde met een 10. Maar welk cijfer kon Pascal Badenbroek anders geven aan een spel waaraan ‘alles klopt’? Threes! heeft de tand des tijds doorstaan en wordt inmiddels door de hele wereld beschouwd als een van de beste smartphonetitels ooit. Threes! is tijdloos, perfect, ongeëvenaard, en verra end weinig in twijfel getrokken in de reacties onder de review.
GTA 4 wordt inmiddels gezien als het zwarte schaap uit de serie, maar toen de game verscheen was er heel wat te zeggen voor een maximale score. Het grijze, grauwe Liberty City was van ongekende schaal, barstte van de details en had een bloedserieus verhaal — een reuzesprong vooruit voor de toen ook al zo populaire GTA-serie. Iedereen keek naar Rockstar Games voor wat mogelijk was met een open wereld op een nieuwe generatie consoles; GTA 4 gaf dat en nog veel meer. Is het echter ‘de beste actiegame allertijden’? Mwah…
‘Qua schaal, gevoel voor detail, script, karakter, vrijheid en spektakel heeft deze generatie consoles zijn absolute hoogtepunt bereikt.’ Het vijfde deel is niet alleen de grootste uit de inmiddels legendarische GTA-serie, maar ook simpelweg de beste. Een game van Rockstar die zijn verwachtingen waarmaakt is vaak automatisch een game om bij te schrijven in de geschiedenisboeken.
‘Een van de beste games ooit gemaakt’, oordeelde Harry Hol. Kerbal Space Program ontlokte in de comments weer de discu ie over het cijfersysteem van Gamer.nl en wat een 10 nu eigenlijk betekent. Een nagenoeg perfecte ruimtesimulatie die behalve accuraat ook nog eens erg, heel erg leuk is om te spelen – dat is wat een 10 kan betekenen.
‘Ja, je leest het goed. Een tien.’ Met die woorden trapte Harry Hol zijn recensie van Guild Wars 2 af. De game deed wat mmo’s al jaren beloofden, schreef de redacteur. Guild Wars 2 hielp het genre, dat in 2012 in een sleur van Everquest-klonen was beland, een grote stap vooruit. De recensie kon rekenen op kritiek, maar ook op bijval: “Gamen is en blijft altijd een emotie en als het voor jou gevoel een legendarisch spel is is het voor jou een 10.”
Recensent Daniel Verlaan bombardeerde BioShock Infinite tot een van de beste games van een 21ste eeuw. Of je het daar mee eens bent of niet, de echte opvolger van BioShock is inderdaad een ‘ongekende prestatie’. Met zijn verhaal durfde de game dingen die andere titels niet durfden. De apotheose spreekt nog steeds tot de verbeelding, maar vooral de manier waarop de game een onderwerp als racisme behandelde was prijzenswaardig.
Street Fighter 4 en Super Street Fighter 4
‘De game die niet beter kon’. Recensenten Pascal Badenbroek en Marco Edelman plakten beiden de perfecte score op De Comeback van De Fightinggame. En met recht. Street Fighter 4 en zijn Super-versie brachten het genre terug in de spotlights. Street Fighter werd sneller en uitgebreider, maar bleef op de een of andere manier toch toegankelijk voor spelers die nog nooit een fighter hadden aangeraakt. ‘Street Fighter 2, maar dan beter’; er is geen grotere eer.
De eerste Uncharted staat nu te boek als de slechtste in de serie. Toen Drake’s Fortune in 2007 verscheen, was het echter een ongelofelijk belangrijke titel voor de vers op de markt verschenen PlayStation 3. De game zou de toon zetten voor waar de console nu bekend om staat: kleurrijke, verhalende actie-avonturen met prachtige graphics. Ook was Drake’s Fortune een nieuw begin voor ontwikkelaar Naughty Dog, dat sindsdien met game op game bewees een van de beste ontwikkelaars ter wereld te zijn.
Call of Duty: Modern Warfare 2
Zonder twijfel het cijfer dat het meest in twijfel is getrokken in de geschiedenis van Gamer.nl. Vooral later zou recensent Ron Vorstermans nog veel geconfronteerd worden met deze perfecte score. Daarom is het fascinerend om terug te kijken naar het moment van release, toen de publieke opinie Modern Warfare 2 nog wel gunstig gestemd was. “Die 10 is 100% terecht.” “Deze shit is heilig!” En: “Mooie review Gamer!”
Gears of War creëerde een monster. Talloze third-person cover-shooters zouden het voorbeeld van Cliff Bleszinski’s bloederige game volgen, maar slechts een enkeling kwam enigszins in de buurt. Gears of War was een van de games die de vorige generatie consoles definieerden — en daarmee zijn hoge cijfer ook na al die jaren dubbel en dwars waard.
Met zijn kenmerkende zelfverzekerdheid stak recensent Simon Zijlemans zijn ‘hand ervoor in het vuur dat geen gamer die dit avontuur beleeft nog woorden kan vinden om ons tegen te spreken.’ Uncharted 2 was de eerstvolgende mijlpaal voor cinematische games na Metal Gear Solid, dat elf jaar eerder verscheen. Het legde de lat voor gamevertellingen op een hoogte die alleen ontwikkelaar Naughty Dog zelf sindsdien wist te overtreffen. Met The Last of Us bijvoorbeeld, dat werd beloond met een 9,5.
The Legend of Zelda: Twilight Prince
“Hoe kun je een spel nou een 10 geven?”. De reacties waren — zoals zo vaak — niet van de lucht toen deze Zelda-review het licht zag. Mi chien ook niet gek, met een conclusie die de game bestempelt als ‘niet revolutionair’, ‘weinig echt nieuw’ en ‘zelfs een beetje makkelijk’. Toch staat Twilight Prince nog altijd te boek als een van de beste games die verscheen op Nintendo’s meest verkochte console.
The Legend of Zelda: Breath of the Wild
Bij de lancering van de Switch was er eigenlijk maar één reden om de console te kopen: Breath of the Wild. Het Zelda-debuut op Nintendo’s nieuwste bleek niet gewoon heel erg goed, zoals elke Zelda, maar kon direct worden bijgeschreven bij het selecte lijstje van beste games ooit gemaakt. Dankzij de open wereld en vele slimme spelmechanieken vat Breath of the Wild de belofte van avontuur, en maakt het de belofte van de allereerste Legend of Zelda-game op de NES eindelijk waar.
Sinds de herintroductie van virtual reality is het zoeken naar games die de aanschaf van een headset de moeite waard maakt. Echo Arena ‘veegt de vloer aan met wat zelfs sciencefictionschrijvers dachten dat vr-games zouden kunnen worden’ en is daarmee de eerste echte kla ieker voor deze nog prille nieuwe manier van games spelen. Een ‘meesterwerk’, aldus Harry Hol, en een reden om een Oculus Rift te kopen.
NB: vroeger werkte Gamer.nl met decimalen, die later zouden worden afgerond naar hele cijfers. Daardoor kan het voorkomen dat er een 10 boven een review pronkt, waar een game eigenlijk met een lager cijfer werd beloond. Half-Life 2 bijvoorbeeld kreeg oorspronkelijk een 9,3, maar is nu terug te vinden met een 10. Sinds 2012 werkt Gamer ook met halve cijfers; 7,5 is sindsdien de meest voorkomende score.