De 100 beste games van het decennium – nummers 50 t/m 26

Als de klok op 31 december 12 uur slaat, zwaaien we niet alleen 2019 uit, maar nemen we ook afscheid van de jaren tien, het tweede decennium van de 21ste eeuw. Met nog een paar weken te gaan – en met ook nog de top 25 van 2019 én de top 100 van 2020 voor de boeg op Gamer.nl – is het hoog tijd om terug te kijken: wat waren de beste games van de afgelopen tien jaar?

Om antwoord op die vraag te geven stelde de meer dan dertigkoppige redactie van Gamer.nl een lijst met bijna 350 toptitels samen. Vervolgens werd er gestemd, gediscussieerd en hielden we honderd games over, in deze volgorde.

De regels? Simpel: elke game moet ergens in de jaren 2010 tot en met 2019 zijn verschenen. Remaster en remakes tellen niet, reboots uiteraard wel. Meerdere delen uit één serie mogen, als ze maar geweldig zijn.

Het gaat behalve kwaliteit ook om de impact die een game heeft gehad. Games gaan er technisch ieder jaar op vooruit, maar dat betekent niet per se dat nieuwe spellen ook daadwerkelijk beter worden – en een game die de wereld op zijn kop zette in 2012 kan veel relevanter zijn dan een soortgelijke game die zes jaar later precies hetzelfde trucje doet, maar dan net iets beter.

50. Monument Valley (2014)

Om te begrijpen waarom Monument Valley zo’n belangrijke game is, moet je beseffen dat de wereld in 2014 nog steeds moest bijkomen van Flappy Bird. De overige games op smartphones waren een microtransactiedoolhof waarin je door alle toeters de bellen niet meer kon zien. Maar daar was Monument Valley, een schitterende puzzelgame met een geweldige soundtrack die iedereen wilde spelen, en iedereen moest spelen, op de mobiele telefoon of tablet. Terwijl je de geest van M.C. Escher met je vingertop verkende, had je geen moment door dat je niet achter je PlayStation zat. Monument Valley is niet alleen een hele goede puzzelgame, het was op release de beste game op mobiele telefoons.

Lees de review hier.

49. Assassin's Creed Odyssey (2018)

Ubisoft weet hoe je een nieuwe Assassin’s Creed moet maken, maar wanneer voelt een Assassin’s Creed nieuw? Voorganger Origins zette een stap in de goede richting door een hele goede game te zijn, maar Odyssey wilde vooral een andere game zijn. Heb je een hekel aan fall damage? Weg ermee. Geen zin om van je paard te stappen om dingen op te rapen? Blijf dan zitten. Te weinig om te doen? Prima, hier heb je alles om te doen. Doe de quests die je wilt, of doe ze niet. Versier de buurman, zijn dochter, zijn kleinzoon: niemand houdt je tegen. Odyssey maakt van Assassin’s Creed een ongebreideld avonturenspel dat met fascinerende personages en een verrassende verhaallijn continu intrigeert.

Lees de review hier.

48. Destiny (2016)

Kun je je nog die tijd herinneren dat Destiny net in de winkels lag en mensen teleurgesteld waren dat het geen echte mmo was? “Wie wil er nou rondlopen in ‘steeds dezelfde wereld’ met maar twee vrienden?” Wie bekend was met Guild Wars en Phantasy Star Online wist dat Bungie potentieel goud in handen had. En zo geschiedde: anno 2019 zoeken uitgevers nog steeds naar ‘hun Destiny’. Zelden gaat dat goed. Een Destiny maken is zo makkelijk niet - vraag maar aan Bungie zelf. Ondanks de nodige ups en downs leverden de makers van Halo naast een blauwdruk voor een genre ook nog eens de best schietende shooter van deze generatie af. Destiny 2 is wellicht het betere videospel, maar de impact van Destiny op het medium videogames is daarna maar door een handjevol games geëvenaard.

Lees de review hier.

47. Dear Esther (2012)

Dear Esther heeft niet alleen de term walking simulator gepopulariseerd. Het was een van de eerste games die ons als gameredacteuren deed afvragen of games daadwerkelijk een game moeten zijn. Opeens moesten we in nieuwsberichten en recensies termen als ‘digitale ervaring’ gebruiken. Destijds was Dear Esther moeilijk uit te leggen, want het spel verving conventies met pretenties. De game duurt ‘maar’ anderhalf uur. Als je het speelt gaat de aanmaak van dopamine in je bovenkamer net zo traag als het wandeltempo van de protagonist. Geen spetterende climax, eigenlijk geeneens spektakel: nee, Dear Esther maakt alleen ruimte voor onversneden emotie gegoten in verhaal, muziek en spelwereld. Zo’n metaforisch geheel bleek gedurfd en soms onbegrepen, maar Dear Esther is een mijlpaal voor gamedesign en een schoolboekvoorbeeld voor zij die het studeren.

Lees de review hier.

46. Stardew Valley (2016)

Op zoek naar een warm kerstverhaal? De net afgestudeerde Eric Barone, fan van games als Harvest Moon, in zijn buurt bekend om zijn wrak van een auto, besloot zijn eigen Harvest Moon te maken. Maar Eric Barone kon helemaal geen games maken. Hij wist alleen dat hij walgde van alle Harvest Moon-delen vanaf Back to Nature. Barone besloot ieder element van de ontwikkeling in zijn eentje te doen. Jarenlang, tien uur per dag: Stardew Valley moest perfect zijn. Had Barone de sprites af? Dan besloot hij dat ze niet goed genoeg waren. Had hij de muziek af? Dan besloot hij dat de muziek beter kon. Zeven jaar later lanceerde Barone zijn eerste game, een boerderijsimulator die spiekt bij games als Terraria en Animal Crossing. Eric Barone is nu multimiljonair. Stardew Valley geniet eind 2019 nog steeds een perfect (10/10) recensiegemiddelde op Steam.

Lees de review hier.

45. Life is Strange (2015)

Als je denkt aan verhalende games die de kracht hebben om te raken, denk je waarschijnlijk als vanzelf aan Life is Strange. Konden we de tijd maar terugdraaien om dat verhaal opnieuw voor het eerst mee te maken. Maar als deze game ons één ding heeft geleerd, is het dat je vadertje tijd vooral z’n beloop moet laten. Daar bespaar je jezelf, maar ook je dierbaren uiteindelijk een hoop ellende mee. Life is Strange pakte het model van Telltale-games en kneedde het naar een eigen tranentrekker, waarin de keuzevrijheid het verhaal altijd op een natuurlijke manier aan elkaar wist te knopen.

Lees hier de review.

44. The Walking Dead (2012)

Natuurlijk, Life is Strange is een van de beste episodische games die deze consolegeneratie gekend heeft, maar ‘episodische games’ werd pas een modern begrip nadat The Walking Dead in de digitale schappen lag. Het zombie-avontuur dat leunt op de comics van Robert Kirkman onderscheidde zich niet alleen met zijn contentmodel, maar ook met zijn aangrijpende en memorabele verhaal. The Walking Dead is vijf delen lang zenuwslopend, beklemmend en confronterend. Het tempo kakt af en toe in en de breukjes in de vervloekte Telltale-engine waren op release al zichtbaar, maar door z’n verhaal en opzet staat The Walking Dead nog steeds gegrift in het collectieve gaming geheugen. Wat we wel niet hebben gedaan om Clementine veilig te houden.

Lees hier de review.

43. Superhot (2016)

Headshot uitdelen, pistool opvangen, pistool tegen hoofd aangooien, AK opvangen die de tegenstander op de grond laat vallen, drie kogels ontwijken, AK gebruiken, headshot uitdelen. Superhot is een actiegame, maar heeft meer weg van een puzzelspel, of eigenlijk een soort morbide moderne dans. Tijdens deze wals vind je rust tussen het rondvliegend lood, want de tijd versnelt alleen wanneer jij beweegt. Pas als je stilstaat, in het oog van de kogelstorm, tonen zich de mogelijkheden om iedere puzzel met nieuw bloedvergieten op te lossen. Superhot valt op door z’n stijl en blijft je bij door z’n korte verhaal, maar is vooral het liefdeskind van Equilibrium en The Matrix. Gun Kata leeft.

Lees hier de review.

42. Super Meat Boy (2010)

Sommige games zijn bijna onmogelijk te omschrijven, andere omschrijven zichzelf. Zoals Super Meat Boy, een platformer a la Super Mario, een game waarin je van platform naar platform springt, maar met een vleesjongetje. Zo ranzig als dat woord is en zo simpel als dat concept is, zo ongewoon moeilijk is de game. Maar toch: Super Meat Boy was de aardschok die een tsunami aan indieplatformers teweegbracht. Het was bijna alsof deze game zich afzette van alle toegankelijke AAA-avonturen. Alsof het vleesjongetje de voet tussen de deur parkeerde: tot hier en niet verder, tijd voor iets geheel anders. Ironisch genoeg is dat precies wat spelers van de game dachten als ze na de zoveelste ondoenlijke platformpuzzel hun controllers door de woonkamer smeten.

Lees hier de review.

41. Divinity: Original Sin 2 (2017)

Het ‘originele’ Divinity: Original Sin bewees twee dingen: dat ontwikkelaar Larian Studios slecht is in originele namen verzinnen én dat Larian Studios de crpg enorm liefheeft. Aan alles merkte je de passie voor een genre dat tegenwoordig aan de beademingsapparatuur ligt en eerlijk gezegd ook geen apart genre meer hoeft te zijn. Enfin, toch zag iedereen aankomen dat het vervolg, Divinity: Orginal Sin 2, een goede ‘oude’ rpg zou zijn. Maar niemand zag aankomen hoe goed Original Sin 2 zou worden. Door de bizarre keuzevrijheid, diepgaande tactische combat, het uitstekende schrijfwerk en de emmers aan content overtreft Original Sin 2 niet alleen zijn voorganger, maar eigenlijk alle voorgangers in het genre. Jawel, de beste crpg die we ooit hebben gespeeld kwam ruim twee jaar geleden uit. Het zijn rare tijden.

Lees hier de review.

40. Fez (2013)

Nooit Fez gespeeld? Stop met lezen en ga Fez spelen. In deze game kantel je de spelwereld, meer hoef je niet te weten. Ieder ander perspectief is onnodig – tenminste, eh, laat maar. We willen verder weinig kwijt over een avontuur waarin vrijwel al het plezier schuilt in de verrassing van het spelen. Er is een reden dat bedenker Phil Fish lijkt te doen en laten wat hij zelf wil, en dat hij na een aantal niet zo hele handige uitspraken nog steeds wordt benaderd om dingen te maken. De man heeft Fez ontwikkeld.

Lees hier de review.

39. Doom (2016)

Stel: je bent Bethesda en je wilt iets met de Doom-licentie, een game die niet meer relevant is. Maak je er een walking simulator van? Moet het verhaal de actie dragen? Dergelijke vragen hebben ook in het hoofd van de creatieve geesten bij Bethesda en ontwikkelaar id Software rondgedoold. ”Nou,“ zo moet de interne pitch hebben geklonken, ”probeer het knallen eens leuk te maken, zorg dat de actie nooit inkakt, zorg dat de wapens steeds beter gaan aanvoelen en beloof dat de soundtrack bestaat uit opzwepende symfonieën, maar gebruik grasmaaiers in plaats van snaarinstrumenten.” Het resultaat levert de leukste singleplayershooter in jaren op. Doom is dom knallen slim gemaakt.

Lees hier de review.

38. Limbo (2010)

Style over substance, zeggen ze wel eens, maar wat als de twee niet te onderscheiden zijn? Limbo valt op door zijn inmiddels legendarische grafische stijl, maar scoort eigenlijk net zo hoog in de afdelingen ‘thematiek’ en ‘atmosfeer’. Soit, helemaal eerlijk is dat niet, want Limbo is veel meer dan zijn som der delen. Limbo’s platformpuzzels, fascinerende spelwereld en akelige sounddesign begeleiden je moeiteloos naar het einde, maar bovenal was Limbo’s film noire-toontje destijds volledig origineel. Limbo is letterlijk én figuurlijk een donkere game, maar wij werden daar juist heel erg vrolijk van. Ook niet onbelangrijk: door de tijdloze audiovisuele prestatie is Limbo in 2019 nog net zo heftig en memorabel als in 2010.

Lees hier de review.

37. Spec Ops: The Line (2012)

Beetje knallen, tussenfilmpje, stukje lopen. Je kent ze wel, schietspellen, en dan vooral schietspellen die Death blabla Warrior, Future puntjepuntje Warfare of ehm… nou ja, Spec Ops: The Line heten. Tja, Spec Ops is min of meer gemaakt om je op het foute been te zetten. Maar wat begint als een ordinaire ode aan Rambo wordt uiteindelijk een geheel andere uitputtingsslag. Voor je het weet ben je aan het nadenken over alles wat er tot dan toe in de game gebeurd is. Als mensen het over Spec Ops hebben, hebben ze het al gauw over ‘de twist’. Terecht: het is een van de vele verrassingen die Spec Ops: The Line alles behalve generiek maken. En net als ‘de twist’ zagen maar weinig mensen dat aankomen.

Lees hier de review.

36. Beat Saber (2018)

Guitar Hero (2) had zonder twijfel in deze lijst gestaan, maar helaas is de serie daar te oud voor. Gelukkig hoefden we niet echt lang op zoek naar een compromis, want Beat Saber is in zeker zin de Guitar Hero van dit decennium. Een concept dat zo tijdloos is als ritme behoeft eigenlijk weinig innovatie, maar Beat Saber innoveert dankzij de immersie van virtual reality en vooral dankzij de bewegingsgevoelige besturing. Dat je de noten letterlijk aansnijdt met twee gigantische lightsabers, nou ja, dat is precies de innovatie waar wij op zitten te wachten.

Lees hier de review.

35. Red Dead Redemption (2010)

Het Wilde Westen is met enige regelmaat in games verkend. Vaak vlogen zulke games voorbij als tuimelkruid over een prairie. Maar Rockstar wist er een draai aan te geven die bleef hangen. Als je nu aan Red Dead Redemption denkt, denk je aan die fantastische personages. Je denkt aan het einde, want jeetje, wát een einde, maar je denkt ook aan het begin, en over hoe de game je dwingt om een trits saaie klusjes op een boerderij te verrichten. Of misschien denk je aan dat ene ritje, met dat ene liedje. Soit, allemaal terecht, maar laten we vooral niet vergeten hoe goed deze game een beeld schetste van andere tijden. Over een samenleving die moest leren omgaan met industrialisatie, en over een gezin dat daar weinig zin in had. Huilen? Nee, jij bent aan het huilen!

Lees hier de review.

34. Horizon Zero Dawn (2017)

Ontwikkelaar Guerrilla Games uit Amsterdam was voor Horizon Zero Dawn vooral bekend van de first person shooter Killzone, dus als zo’n studio aankondigt een geheel nieuwe ip te maken ontstaat er scepsis. Zeker als Guerrilla het kenmerkende maar simpele knallen uit Killzone wil inwisselen voor een derdepersoonsactiegame met robotdinosaurussen. Maar Guerrilla en de fantastische Decima-engine zijn met vlag en wimpel geslaagd. Niet alleen grafisch, maar ook in verhaalvertelling voelt de game als een PlayStation 4-exclusive die makkelijk in het rijtje van God of War en Spider-Man past.

Lees hier de review.

33. Rocket League (2015)

Voetballen met auto’s is makkelijk uit te leggen: het is voetballen met auto’s. Een moeilijkere kwestie zou zijn: waarom levert voetballen met auto’s competitieve perfectie op? Wij weten één ding: op het moment dat we de bal goed passen of de bal raken zoals we willen, voelt Rocket League aan als de beste voetbalgame ooit gemaakt. Rocket League belooft je vanaf het eerste balcontact nooit meer teleur te stellen. Eeuwig kun je in deze game beter worden en eeuwig zal deze game je daarvoor belonen. Easy to learn, hard to master is meestal een credo dat er met de haren wordt bijgesleept, maar in Rocket League is het designfilosofie die doorsijpelt in iedere perfecte aanname.

Lees hier de review.

32. Uncharted 4: A Thief's End (2016)

Nathan Drake is met zekerheid een avonturier. Schatten zoeken, af en toe aan een richeltje hangen (“Oeps, hij glijdt weg! Oh nee, toch niet!”): je kent het wel. Sterker nog, waarschijnlijk ken je het heel goed. Waarschijnlijk heb je er inmiddels genoeg van. Dat is begrijpelijk, maar laten we nog één keer een ode brengen aan die gameplay van weleer. Nog één keer een ode aan dit fantastische, adembenemende avontuur, dat lineaire scripting perfect afwisselt met grotere omgevingen om een eigen plan in te trekken. Er zijn maar weinig games die aanvoelen en emoties overbrengen als een film. Laat staan een game zoals Uncharted 4: A Thief’s End - nog beter dan een film.

Lees hier de review.

31. Overwatch (2016)

Er zijn veel punten waarmee Overwatch zich onderscheidt. Met zijn geweldig geschreven personages bijvoorbeeld, die niet alleen visueel, maar ook door hun interactie en achtergrond aanspreken. Of de heerlijke actie, zowel op consoles als pc. Of hoe de game samenspelen als een soort natuurlijke symbiose bewerkstelligt. Maar misschien wel het aller knapste aan Overwatch is de simpele opzet: zes tegen zes, maar ieder personage is in balans, hoewel ieder personage ook extreem krachtig aan kan voelen. Overpowered, zelfs. Dit gegeven zorgt ervoor dat zelfs iemand die zelden shooters of multiplayergames speelt zijn gerief uit Overwatch kan halen. En wil je meer de diepgang in? In de potjes competitive kun je het tactisch zo bont maken als jij en je teamgenoten dat willen. Iedereen houdt van Overwatch.

Lees hier de review.

30. Hollow Knight (2017)

Hollow Knight heeft iets magisch, en die magie schuilt niet alleen in de fantastische stijl en muziek. Als je de ‘kaartenmaker’ vindt, vaak omdat je eerst zijn briefjes ziet of zijn zachte penkrabbels hoort, kun je even ademhalen. Een magisch gevoel. Of je vindt een bankje, dat in de spelwereld van Hollow Knight gelijk staat aan de kampvuren uit Dark Souls. Een magisch gevoel. Vaak zijn zulke magische momenten eigenlijk oases van rust, en die zijn wel zo welkom in een spelwereld waarin de angst regeert. Maar daarin schuilt ook iets schitterends, en een welbekende eigenschap voor ‘soulslikes’: terwijl je de spelwereld met knikkende knieën verkent, nestelen de krochten van de wereld zich in je bovenkamer. Voor je het weet, ben je weer een nieuw stukje van deze prachtige spelwereld meester en durf je er met hernieuwd zelfvertrouwen op uit. Een magisch gevoel.

Lees hier de review.

29. Ori and the Blind Forest (2015)

Ori and the Blind Forest is een tijdloze game, en dat weet je al na een halfuurtje spelen. Een geweldige platformer, gemaakt door een kleurrijke studio, verpakt in een van de beste grafische stijlen die we ooit in een tweedimensionale game hebben gezien; zo’n game is zeldzaam. Des te zeldzamer zijn games die vorm en inhoud tot een naadloos geheel weten samen te smelten. Een game die eigenhandig geruime tijd – tot hij op de Switch verscheen – de aankoop van een Xbox One rechtvaardigde.

Lees hier de review.

28. That Dragon, Cancer (2016)

Je zoontje krijst het uit van de pijn. Jij probeert alles wat de game je toelaat om hem te kalmeren. Niets helpt. Hij blijft zijn hoofdje tegen de spijlen van de box beuken, alsof hij de tumor zo kan uitdrijven. Het is de pijnlijkste scène van That Dragon, Cancer en een van de krachtigste stukjes gamedesign ooit: de machteloosheid van een vader die weet dat hij zijn kind gaat verliezen aan kanker, uitgebeeld in gameplay die nergens toe leidt. Voor Amy en Ryan Green was het maken van That Dragon, Cancer deel van het rouwproces om hun overleden zoontje. Daarmee lieten ze zien dat games veel meer zijn dan alleen een plek om spelers te vermaken.

Lees hier de review.

27. The Stanley Parable (2013)

Net als Fez is The Stanley Parable een hele goede game die je moet spelen zonder eerst Google te raadplegen. Het is óók zo’n game die zich ervan bewust is een game te zijn, mede dankzij een algemene verteller die verslag doet van iedere keuze die je al lopende door een mysterieus, leeg kantoor maakt. Veel soortgelijke ‘meta-games’ proberen die grap te forceren. The Stanley Parable is daarop een meesterlijke uitzondering. Deze game legt al het initiatief bij de speler neer, maar is evenzeer een parodie op games die hetzelfde doen. Er is niet één antwoord, er zijn er juist een heleboel. En ieder antwoord (ergo: iedere route die je neemt door het lege kantoor) etaleert het uitmuntende en oprecht grappige schrijfwerk van Davey Wreden en William Pugh, vaak ten koste van de waarheid of je eigen redeneren.

Lees hier de review.

26. What Remains of Edith Finch (2017)

Je doorloopt een huis van een familie van wie de familieleden allemaal op bizarre manieren om het leven zijn gekomen. Door kamertje voor kamertje af te gaan - dit is een heel raar huis - herbeleef je de laatste cruciale momenten van alle overleden Finches. De kracht van What Remainds of Edith Finch schuilt ‘m in hoe de gameplay op die losse verhaaltjes aansluit. What Remains of Edith Finch maakt het ongekend bont en lijkt bij iedere losse verhaallijn een andere game te zijn, maar het geheel voelt verrassend coherent. De game weet zo steeds opnieuw te verrassen, maar lost met ieder nieuw verhaal dezelfde belofte in: je weet nooit wat je gaat krijgen, maar intrigeren gaat het gegarandeerd.

Lees hier de review.

Morgen gaan we verder met de 100 beste games van het decennium en bespreken we de nummers 25 tot en met 1. Tot dan! Deze lijst is samengesteld door de gehele redactie van Gamer.nl. De artikelen zijn geschreven door Tom Kerkhof, Michel Musters, Arthur van Vliet en Ron Vorstermans.