Yakuza vertelt het verhaal van Kiryu Kazuma, ooit een vooraanstaand lid van de Japanse maffia, de Yakuza genaamd. Kazuma werd tot tien jaar cel veroordeeld voor moord en het spel begint wanneer hij net weer op vrije voeten is gesteld. In zijn tien jaar afwezigheid is er een hoop veranderd in de verhoudingen tussen de mensen in de onderwereld. Buiten dat liggen de verschillende families met elkaar in de clinch, er is een ware oorlog gaande. Centraal hierin staat 10 miljard Yen die als sneeuw voor de zon is verdwenen en een klein, onschuldig meisje, Haruka genaamd. Yakuza wordt aangeprezen als één van de laatste toppers voor de Playstation 2, maar kan het spel de verwachtingen waarmaken? In de kern is Yakuza vooral een actiegame, maar er zitten ook flink wat adventure- en RPG elementen in de mix. De spelopbouw is misschien nog wel het best te vergelijken met Final Fantasy-achtige games. Het spel kent een redelijk vrij toegankelijke spelwereld waarin je met personages kunt praten, spullen kunt kopen en dingen kunt ontdekken. Moet er gevochten worden, dan schakelt het spel over naar een aparte arena waarin je het gevecht afwikkelt. Het verloop van de belangrijkste verhaallijn is behoorlijk lineair. Het verhaal van het spel is dermate complex en doordacht, dat er voor inmenging van de speler geen plaats is. Je kunt echter wel talrijke submissies aannemen, wanneer je even geen zin hebt om het hoofdverhaal te volgen. De verhaalmissies zelf zijn redelijk gevarieerd, van gevechten met super sterke tegenstanders tot het infiltreren van gebouwen. Zo nu en dan komen er wat adventure-elementen om de hoek kijken, zoals het oprapen en gebruiken van voorwerpen of het kiezen van de juiste opties in een dialoogboom, maar heel veel vindingrijkheid is daarbij niet vereist. Het verhaal zelf behoort tot één van de betere van de laatste tijd. Het zit vol intriges, opvallende wendingen en interessante personages. Wel is er misschien sprake van een overdaad aan personages, die door hun Japanse namen moeilijk uit elkaar te houden zijn. Wat ook jammer is, is dat veel interessante personages al vroeg in het verhaal sneuvelen en worden ingeruild voor een nieuw exemplaar. Gelukkig blijven er genoeg sterke personages over. Het is wel jammer dat niet alle Engelse stemmen even goed bij de personages passen. Zo klinkt de stem van het kleine meisje Haruka iets te oud, en is er een dikke man die eigenlijk veel te weinig bas in zijn stem heeft voor zijn gestalte. Ook lopen de lippen te vaak niet synchroon met de spraak, maar dat kan de pret wat het verhaal betreft niet drukken. Vechten is je voornaamste bezigheid in Yakuza en het gevechtsysteem zit behoorlijk leuk in elkaar. Het spel kent een ruim arsenaal aan combo’s en naarmate het spel vordert leer je steeds nieuwe trucjes bij om je tegenstanders te slim af te zijn. Je opponenten worden echter ook steeds sterker en vernuftiger. Je kunt objecten oppakken en als wapen gebruiken, van honkbalknuppels tot fietsen. Vuurwapens komen nauwelijks in het spel voor. Wanneer je er flink op los rost zonder zelf geslagen te worden, loopt onder in beeld een metertje vol waarna je een speciale aanval kunt doen. Als je een tegenstander bij de kladden hebt, kun je hem bijvoorbeeld met het hoofd tegen de muur slaan, om hem vervolgens onder je voetjes te vertrappelen. Ondanks dat het gevechtsysteem behoorlijk wat mogelijkheden biedt, worden de gevechten op den duur redelijk repetitief. Bepaalde aanvallen blijken, zeker bij de wat minder sterke tegenstanders, al snel afdoende en die kun je tot het einde van het spel blijven herhalen. Die minder sterke tegenstanders komen je vooral tegen tijdens de ‘random encounters’ die te pas en te onpas de kop op steken. Op elke hoek van de straat staat wel iemand die je smoel wil bewerken. Vaak levert dit tuig je weinig problemen op, maar het kost je wel tijd en twee laadschermen. Soms volgen de ‘random encounters’ elkaar zo snel op, dat de tijd tussen twee gevechten korter is (je kunt net één stap vooruit zetten) dan de laadtijden die ermee gepaard gaan. De vele ‘random encounters’ zorgen ervoor dat je liefst zo snel mogelijk de stad doorkruist, in plaats van rustig op onderzoek uit gaat. Er zijn behoorlijk wat missies waarbij je simpelweg van de ene naar de andere kant van de stad moet lopen om met verschillende mensen te spreken, wat ook zonder deze ‘random encounters’ al saai genoeg is. Soms kun je de mensen die je willen bevechten nog ontlopen door voor ze weg te rennen, maar in de meeste gevallen kun je geen kant meer op. An sich is het wandelen door de stad overigens nog niet zo vervelend. Yakuza straalt namelijk een bijzondere sfeer uit en weet de stad erg levendig neer te zetten. Meestal is het erg donker en regenachtig in het spel, maar veel neonverlichting en tientallen mensen op de straten, meer dan in bijvoorbeeld Grand Theft Auto, geven het geheel een erg levendige aanblik. Het detail dat in de stad verwerkt zit, heeft men overigens voor elkaar gekregen met een simpel trucje. Het spel maakt namelijk gebruik van vaste camerastandpunten, zodat telkens maar een beperkt deel van de stad in het geheugen hoeft te staan. Tussen het wisselen van camerapunt moet daardoor wel heel kort geladen worden, wat niet heel storend is maar toch wel wat vaart uit het spel haalt. Ook werkt het wisselen van camerapunten soms licht desoriënterend. De aanpak heeft dus zowel voor- als nadelen.