Afscheid nemen is zwaar. Althans, dat hangt af van de persoon van wie afscheid genomen wordt. XCOM: Enemy Unknown zette familie en vrienden in de schoenen van infanterie wier taak het was om een buitenaardse invasie af te weren. Er werden veel offers gemaakt, en vaak afscheid genomen. Dat XCOM: Enemy Within dit effect verviervoudigt was niet geheel onverwacht.
Jägers of X-men?
Het begint ogenschijnlijk normaal. De buitenaardse wezens vallen aan en ook ditmaal is het aan de Commander om ze te verweren. De XCOM-basis is er om uit te breiden, tonnen onderzoek om te plegen, veel faciliteiten om te bouwen en wereldlanden om te beschermen. De eerste lastige keuze komt in de vorm van nieuwe typen soldaten: genetisch gemodificeerde manschappen en de enorme gevechtsrobots, oftewel MEC's. Beide zijn krachtige toevoegingen aan het arsenaal, maar beide helemaal doorontwikkelen lukt niet. En daarbij stelt Enemy Within de eerste moeilijke vraag: worden het de Jägers of de X-men?
Wat het ook wordt, zowel MEC's als genetisch gemodificeerde soldaten zijn waardevol op het slagveld. MEC's zijn erg goed in te zetten als verkenners, omdat ze veel schade kunnen inca eren en toebrengen, terwijl de gemodificeerde soldaten de voorzichtige aanpak promoten. Zij kunnen zichzelf bijvoorbeeld onzichtbaar maken, beter richten en hoger springen. Er gaat dan ook niets boven het besluipen van een nietsvermoedende Sectoid die vervolgens niet weet wat hem overkomt als hij zich realiseert dat hij compleet omsingeld is.
Oud is nieuw
Elke mi ie tegen buitenaardse wezens heeft nu een nevendoel: het verzamelen van Meld. Dit is de valuta waarmee MEC's gebouwd worden en soldaten aan te pa en zijn. Deze aanpa ingen en de daarop volgende upgrades zijn belangrijk, maar prijzig, en Meld is niet erg makkelijk te verkrijgen. Meld vinden of volledig concentreren op de vijand is daarom een lastige keuze. Als één extra lading Meld een nieuwe bikkelharde gevechtsrobot oplevert, is dat het opofferen van een andere soldaat waard?
Hierdoor is de content uit Enemy Unknown aardig opgefrist. 47 nieuwe maps, nieuwe wapens en nieuwe buitenaardse vijanden dragen hieraan bij. Opgefriste content betekent echter niet per se dat de game ook gevarieerder is geworden. Net als in het origineel doen spelers voor een lange tijd namelijk dezelfde dingen. Inwoners redden, neergestorte ufo's aanvallen en nu ook Meld vinden. Voordat de game wat meer variatie krijgt moet even doorgespeeld worden.
Enemy Within
Na een goede zeven tot negen uur spelen laat Enemy Within pas echt zien wat het in zijn mars heeft. Exalt, een paramilitaire organisatie die XCOM omver wilt werpen, maakt zich kenbaar. Het zijn sluwe vijanden, die elkaar helen, erg agre ief met explosieven omgaan en de speler om de havenklap weten te omsingelen. De manier waarop het impact heeft op keuzes is echter veel belangrijker.
Exalt is ertoe in staat om landen in paniek te laten raken. Dit kan als gevolg hebben dat ze de Counsil (een groep wereldleiders die XCOM subsidiëren) verlaten en er steeds minder geld binnenstroomt. Daarnaast saboteren ze onderzoeksproce en en het ontwikkelen van nieuwe uitrusting om voortgang te vertragen. Exalt bevechten is ook duur, omdat cellen blootgelegd moeten worden met Intel Scans. De kosten hiervan worden na elke scan verdubbeld en kunnen dus niet zomaar uitgevoerd worden. Elke keer dat gekozen moet worden om ze aan te vallen of niet is hierdoor moeilijk.
Gelukkig is er een manier om ze voor eens en voor altijd uit te schakelen. Na elke mi ie tegen Exalt wordt intel verzameld. Dit geeft hints over waar het hoofdkwartier van de organisatie zit. Dit kan bijvoorbeeld zijn "Exalt zit niet in een Engel prekend land" of "Exalt zit niet in Azië". Zo worden alle landen langzamerhand uitgesloten. Er kan altijd voor gekozen worden om een land te beschuldigen van het herbergen van Exalt, maar een verkeerde gok leidt tot het vertrek van dat land uit de Counsil. Lastig, net zoals alle andere keuzes die gemaakt worden.
De kleine dingen
Er zijn ook een hoop kleine verbeteringen toegepast die alles net wat aangenamer maken. Zo zijn er rode scanlines toegevoegd in de user interface tijdens het richten met explosieve wapens, waardoor het altijd duidelijk is wat geraakt wordt en wat niet. Er is tevens een functie toegevoegd die alle uitrusting van inactieve soldaten in één keer deselecteert. Door een lijst met soldaten scrollen en telkens uitvogelen welke inactieve soldaat specifieke uitrusting bij zich draagt is daardoor een ding van het verleden.
Ook de personalisatieopties voor soldaten zijn op de schop genomen. Naast het aanpa en van de naam, stem en het uiterlijk zijn er nu ook vele kleurenopties om soldaten die perfecte tint roze op zijn bepantsering te geven. Ontwikkelaar Firaxis is zelfs zo ver gegaan dat het nu mogelijk is om de taal van een soldaat aan te pa en. Een Fran prekende, baretdragende Aziaat met een diepe stem en een blauw outfit? Geen probleem.
Jammer genoeg zijn er een aantal volhardende irritaties. Nog altijd loopt de camera de actie soms nogal in de weg, vooral wanneer binnen een gebouw of ufo gevochten wordt. Het is niet ongewoon dat een soldaat per ongeluk naar de verkeerde plek gestuurd wordt, omdat de besturing zo af en toe net niet gevoelig genoeg is. Manschappen naar een verhoging sturen kan dezelfde problemen opleveren. Het zijn kleine irritaties die al bestonden in Enemy Unknown en helaas niet aangepast zijn.
Nagedachtenis
Maar dat is een minuscule smet op wat anderzijds een geweldige uitbreiding is. XCOM: Enemy Within is succesvol in het toevoegen van zowel strategische als tactische lagen aan een erg sterke basis. Het is jammer dat de eerste acht uur niet erg gevarieerd is, maar daarna blaast het je weg. Wat het vooral doet, is keuzes nog moeilijker maken. De grote investeringen die gemaakt moeten worden laten verlies namelijk nog harder aankomen.
Het is daarom moeilijk om niet zo af en toe een traantje weg te pinken bij de Memorial Wall in de barakken. Drie groentjes, die net waren begonnen met hun genetische modificaties. Ze hadden een mooie toekomst voor zich. Een MEC-soldaat, die zonder een moment twijfel zijn ledematen opofferde om een krachtige oorlogsmachine te worden en tot zijn dood vertrouwelijke informatie beschermde. En een vertrouwde Luitenant, die zichzelf opblies en twee Mechtoids met zich meenam om haar teamgenoten te redden. Helden, die nooit vergeten mogen worden.
Deze game is getest op een Intel Core i5 3570-systeem, voorzien van 8 gigabyte DDR3 werkgeheugen en een Nvidia 660GTX videokaart.