Een dreadnought denderde stampvoetend over het asfalt richting een groepje Orks, in een postapocalyptische omgeving vol met ruïnes waaruit verwrongen staal stak. Terwijl hij met zijn vlammenwerper een vuurzee creëerde, probeerden de Orks krijsend weg te komen. Ze waren te laat. De dreadnought spietste één van de Orks op zijn grijparm en in een wolk van bloed zaagde hij het lichaam kapot. Vervolgens schudde hij de overblijfselen van zijn grijparm alsof het een irritant, doodgeslagen vliegje was.Dít was voor mij Warhammer 40.000: Dawn of War, en ik hield ervan. Met mij velen anderen, want de science-fiction RTS Dawn of War werd een veelgeprezen game en een groot succes. Na de eerste uitbreiding, Winter A ault, volgt hier nu de nieuwste toevoeging aan het Dawn of War universum: Dark Crusade. De naam verwijst naar de strijd op de planeet Kronus, waar zeven ra en een oorlog uitvechten die slechts gewonnen kan worden als één van de ra en alle andere verslaat. In een donkere kruistocht is het de taak van de speler om één van de zeven ra en naar de overwinning te leiden door de andere zes te vernietigen.De game voegt twee nieuwe speelbare ra en toe, de Tau en de Necrons. De Tau zijn de oorspronkelijke bewoners van Kronus en vechten niet om bloed, voor de baas of omdat ze het leuk vinden, maar voor ‘the Greater Good’, een ongedefinieerde ideologische leidraad. Het is een technologisch vergevorderd ras, wat tot uiting komt in de gameplay door bijvoorbeeld zweeftanks en onzichtbare soldaten. De Necrons zijn, zoals de naam al doet vermoeden, bewoners van de duistere onderwereld, en is in alles een ras dat zich gedurende het gevecht geleidelijk ontwikkelt. Dit komt tot uiting doordat je hoofdkwartier (Monolith genaamd) verschillende ontwikkelfases kan doormaken, waardoor er steeds betere units mogelijk zijn met een volgende ontwikkelfase. In de verste ontwikkelfase is je Monolith zélf een wapen, dat je vrij kunt bewegen en waarmee je vijanden kunt bombarderen. Cooler kan het niet! Ook de sfeer van de nieuwe ra en is weer perfect in orde, waarbij beide ra en echt onderscheidend aanvoelen en hun eigen gevoel meebrengen. Niet alleen blinken de beide nieuwe ra en uit in unieke gameplay, ook esthetisch gezien heeft ontwikkelaar Relic zijn zaakjes perfect voor elkaar.  Een getransformeerde Dark Lord vergezelt de Monolith op het slagveldLeuk en aardig, twee van die nieuwe ra en, maar wat voegt die uitbreiding verder toe? Nou, gigantisch veel! Zoveel dat het net zo goed een lo taand vervolg had kunnen zijn. En er is goed nieuws voor de mensen die Dawn of War niet bezitten (schaam je!), want de uitbreiding is lo taand. Wil je echter met alle zeven ra en online kunnen spelen, heb je wel het origineel nodig. Ook zul je dan leuke toevoegingen zoals nieuwe units en upgrades krijgen voor de ra en die al in Dawn of War zaten. De campagne is echter gewoon te spelen zonder Dawn of War, en daar zul je al tientallen verslavende uren mee kwijt zijn. En dat voor de prijs van een uitbreiding, hulde.De game draait dus om het veroveren van de planeet Kronus door alle vijandelijke ra en uit te schakelen. Pik een ras naar keuze om de campagne mee te spelen en je krijgt een overzichtskaart van de planeet voorgeschoteld. Kronus bestaat uit 25 gebieden, die verdeeld zijn onder de zeven ra en aan het begin van het spel. En dan begint de donkere kruistocht. De ra en bepalen elke beurt of ze een gebied van de tegenstander aanvallen of hun troepen verplaatsen. Als je aangevallen wordt of zelf aanvalt, zal de overzichtskaart van de planeet vervangen worden voor het slagveld, en kun je aan de slag met spelen. Wanneer je bepaalde wapenfeiten voltooit, zoals een x aantal gebieden innemen of een paar duizend vijandelijke eenheden doodmaken, zijn er upgrades voor je leider beschikbaar. Als je bijvoorbeeld met de Tau speelt, kun je hun leider, Shas’O Kais, bewapenen met een plasma geweer, een vlammenwerper, raketten en meer. Op deze manier worden de leiders van de verschillende ra en zeer belangrijke en krachtige eenheden.

De strategische kaart van de planeet Kronus

Het mooie van dit nieuwe type singleplayer-campagne, is dat de verhaallijn, de opties in de strategische map en de gameplay in de gevechten zelf allemaal in elkaar verweven zijn. Een voorbeeldje. In een bepaald gebied van Kronus liggen vervallen systemen, die echter zeer krachtig kunnen zijn voor degene die ze in zijn bezit weet te krijgen. Op deze manier kan namelijk vijandelijk afweergeschut worden ontweken. In het gevecht zelf is het de taak aan de speler om een aantal deskundigen naar je basis te halen, voordat je tegenstander dit doet. Het effect voor de tactische map is dat als je dit gebied eenmaal hebt ingenomen, je bijna elk ander gebied op de planeet kunt aanvallen, zonder dat het aangrenzend aan jouw territorium hoeft te zijn (wat normaal wel moet). Ook kun je door bepaalde gevechten te winnen, eenheden ontgrendelen, die je dan al aan het begin van een volgend gevecht hebt. Hierdoor worden de opties die voor je openstaan steeds groter en de kracht van je leger en aanvoerder steeds sterker naarmate je verder vordert in de campagne. Het hele systeem rond de singleplayer is dus goed doordacht.Een game kan natuurlijk nooit helemaal perfect zijn, dus er zijn ook wat kleine aanmerkingen te maken. Door de niet-lineaire opbouw van de campagne, voelt het geheel soms iets te veel aan als een aaneenschakeling van skirmishes. Gelukkig zijn er mi ies zoals voorgenoemde, die daarin verandering brengen en ook de mi ies waarin je de thuisbases van elk ras aanvalt zijn uniek en uitermate vermakelijk. Iets wat de herhaling echter kan versterken, is het feit dat je niet alleen aanvalt, maar ook aangevallen kunt worden. Hierdoor kan het gebeuren dat je gelijk weer in een gevecht wordt gegooid dat je net al hebt gespeeld, ditmaal echter in de verdedigende rol. Leuk hierbij is wel dat de gebouwen die je neergezet hebt, en de strategische punten die je veroverd hebt in de aanval, er nog zullen staan in de verdediging, zodat je een voordeel hebt ten opzichte van de tegenstander.

Het uiteindelijke gevoel dat overheerst bij Dark Crusade is extreem positief. De nieuwe ra en zijn echt een toegevoegde waarde en voor degenen die genoten van Dawn of War is het weer smullen geblazen. Met een werkelijk gigantische nieuwe campagne, waarmee je tientallen uren kwijt bent (en dan kun je die campagne ook nog met alle zeven ra en spelen), zeven nieuwe multiplayermaps, twee nieuwe ra en en nog wat extraatjes voor de bestaande ra en, is Dark Crusade een uitbreiding die zichzelf geweldig onderscheidt. En dat ook nog eens stand-alone en voor een gereduceerde prijs. Eigenlijk zou elke fan van RTS-games dit meesterwerkje in huis moeten halen.