Tropico was een geweldige bouwgame waarin je heerste over een Caribisch eiland. Het spel was een succes door de originele benadering van het genre, maar als reeks kwam het nooit goed uit de startblokken. Met Tropico 2: Pirate Cove werd de geniale setting overboord gegooid, in plaats van de bestaande formule te perfectioneren. De reeks verloor zijn glans en belandde op zolder, waar het jarenlang lag te verstoffen. Omdat uitgever Take Two geen verdere plannen had met de eilandsim, verkocht het de rechten aan de kleine uitgever Kalypso. In plaats van dat Tropico nu helemaal verslonst, blijkt Kalypso wel te begrijpen wat het eerste deel zo goed maakte.
Tropico 3 is een behoorlijk trouwe kopie van de eerste Tropico. Je speelt El Presidente, de leider van een tropisch eiland ergens in de Cariben in de tweede helft van de twintigste eeuw. Het sterke aan Tropico 3 is dat het spel je vrij laat in hoe je je eiland wil leiden en op welke manier je je geld verdient. Je kunt ervoor kiezen om de geliefde, democratisch gekozen president te zijn. Dat vereist wel dat al je onderdanen loon naar werken krijgen en je voldoet in hun behoeftes aan vermaak, gezondheidszorg, scholing en veiligheid. Maar net zo makkelijk bewandel je het pad van de militaristische dictator. Alleen je legerleiding en soldaten krijgen goed betaald, zodat de rebellerende burgers snel tot de orde kunnen worden geroepen en de rest braaf voor een hongerloontje door blijft ploeteren op je tabaksboerderijen. Verkiezingen manipuleer je, of sla je simpelweg over.
Inkomsten
Of je nu vooral voor je eigen hachje opkomt, of ook meedenkt met je onderdanen, er zal allereerst geld binnen moeten komen. Tropico 3 kent verschillende manieren om tot een goede inkomstenstroom te komen. Sowieso krijg je op jaarbasis een aardige som ontwikkelingshulp van zowel de Verenigde Staten als de Sovjet-Unie, zolang je ze een beetje te vriend houdt. Maar daarmee alleen zul je weinig vooruitgang boeken. Boerderijen zijn een goede start om geld te verdienen en leveren redelijk wat export op, zeker als het om duurdere producten als tabak of bananen gaat. De grondstoffen zelf leveren echter minder op dan de eindproducten, dus voor het echte grote geld zul je bijvoorbeeld een sigarenfabriek moeten bouwen die het tabak in waarde verveelvoudigt.
De andere belangrijke inkomstenbron is de toeristische sector. Met een simpele aanlegsteiger en een hotel stromen de vakantiegangers al binnen. Maar wil je er echt geld aan verdienen, dan moet je ze plezieren met luxere onderkomens, restaurants, café's, nachtclubs, strandtenten, musea en een nederzetting van zogenaamde inboorlingen. Verder zijn er nog mijnen, archeologische vindplaatsen en een sporadische gift die je kas spekken.
Uitgaven
Al dat geld is hard nodig, want aan je inwoners en hun onderkomens verdien je geen rode cent. Ze kosten altijd meer dan dat ze uitgeven. Voor scholing, zorg, religieuze behoeften en voedsel draai je sowieso zelf op. Met de huur en vermaak kun je ervoor zorgen dat een deel van hun schamele loon weer terugvloeit in jouw kas, maar als je teveel vraagt gaan ze net zo lief in een krot wonen. Gelukkig levert een goedlopende industrie genoeg op om je samenleving op peil te houden, maar zeker in het begin zul je al dat geld direct weer moeten investeren. In infrastructuur bijvoorbeeld, zoals garages die in voertuigen voorzien, transportbedrijven die zorgen dat het geproduceerde waar ook naar de haven wordt gebracht ter export, en bouwbedrijven die zorgen dat het niet jaren duurt voordat er wat van de grond komt.
Hoe goed je ook je best doet voor je onderdanen, er zijn er altijd enkele die lopen te mokken. En wanneer je lang genoeg niet aan hun wensen voldoet, worden ze rebellen. Een sterk rebellenleger kan kostbare gebouwen vernietigen, dus je ontkomt er niet aan een leger op poten te zetten om dat te voorkomen. En zo'n leger kost geld. Niet alleen qua gebouwen, maar ook qua loon. Je betaalt ze liever iets meer dan strikt noodzakelijk, want een onderbetaald of ontevreden leger kan een coup plegen. Wanneer die slaagt, eindigt je leiderschap even abrupt als bij een verloren verkiezing.Tropico 3 behandelt vrijwel alle aspecten die komen kijken bij het runnen van een eilandstaatje, zowel de economische, militaire als politieke. Geen van de aspecten staat los van de anderen, het geheel valt vrijwel natuurlijk in elkaar en de verbanden tu en de verschillende dingen zijn logisch. Tegelijk weet het spel een vrijwel perfecte balans te vinden tu en micromanagement en het grote plaatje. Het wordt nooit te oppervlakkig, maar het is tegelijk nooit nodig om in detail te treden. Als je wilt kun je van elk van je onderdanen kijken wat zijn behoeftes zijn en daarin voldoen, per flatgebouw bepalen wat de huur is en per boerderij hoe hoog het loon is. Je kunt het loon echter ook met één druk op de knop gelijk stellen voor alle boeren of zelfs alle ongeschoolde werknemers. Aan jou de keus hoe nauwkeurig je alles wilt besli en.
Eén ding is wel zeker: in Tropico 3 is altijd wat te doen. Er zijn altijd wensen vanuit de bevolking, altijd wel bevolkingsgroepen die nog wat meer gepaaid kunnen worden, altijd wel een gebouw dat je nog kunt plaatsen. Ook kun je verschillende verordeningen uitroepen die geld kosten, maar vaak op een eenvoudige manier de tevredenheid van bepaalde groepen bevorderen. Zo kun je milieunormen stellen, een pensioen telsel invoeren of nucleaire proeven houden op je eiland. Regelmatig krijg je dilemma's gepresenteerd waarbij je intere ante politieke keuzes moet maken die soms van grote invloed kunnen zijn. Zo leidt het installeren van een kabinet tot een eindeloze hoeveelheid vervelende voorstellen waar je aan moet voldoen, wil je het volk tevreden houden. Je begrijpt meteen waarom een goede, menslievende dictator in principe de beste staatsvorm is.
Toelichting
De hoofdbrok van Tropico 3 is de campagne, die bestaat uit een aantal lo taande scenario's waarin meestal een bepaalde speelwijze centraal staat. Je krijgt zo al spelende de verschillende speelstijlen onder de knie, iets waar de summiere tutorial niet in slaagt. De vele tips die je tijdens het spelen krijgt, helpen je echter meer dan voldoende op weg en als de zaken ergens spaak lopen, wordt altijd een oplo ing gepresenteerd.
Wie de eerste Tropico gespeeld heeft, zal met Tropico 3 meteen uit de voeten kunnen. Het spel is nagenoeg gelijk aan het origineel, op het visuele aspect na. Zoals het hoort is het spel volledig in 3D en dat is bijzonder goed gelukt. De zomerse sfeer van het tropische eiland zit er helemaal in en het oog voor detail is geweldig. Je kunt inzoomen op straatniveau en de activiteiten van al je inwoners, die allemaal écht naar hun werk gaan en weer naar huis, nauwkeurig volgen. Op de tafeltjes bij terrasjes staan werkelijk bierglazen en in de zagerij lopen ze echt met boomstammen te zeulen. De sfeer wordt verder versterkt door de zomerse muziek, die perfect past bij de streek en het tijdsbeeld.
Uitkomst
Er is eigenlijk weinig echt aan te merken op Tropico 3. Er zijn een paar technische probleempjes die soms wat wrevel wekken. Zo is het niet altijd duidelijk te zien waar je gebouwen kunt plaatsen en ook het aanleggen van wegen door wat ruwer terrein kan een ware crime zijn. Deze problemen komen voort uit het feit dat de eilanden zelf niet aan te pa en zijn, zoals in veel bouwgames. Even de grond vlak maken is niet mogelijk. Een ander minpuntje zijn de radioberichten, die hoewel sfeervol, zichzelf wel vaak herhalen.
Het grootste 'minpunt' is mi chien dat Tropico 3 niet zoveel anders doet dan het eerste deel, maar eigenlijk is dat eerder een pluspunt. Tropico 2 liet zien hoe desastreus het kan zijn als je zo'n fantastische spelformule te drastisch aanpast. Ontwikkelaar Haemimont Games heeft dat goed begrepen, want ze hebben simpelweg de formule van het eerste deel overgezet naar drie dimensies en met wat kleine aanpa ingen verder geperfectioneerd. Tropico was een unieke, intrigerende game in het tycoongenre en krijgt nu pas zijn waardige opvolger. Nu Haemimont Games de spelformule onder de knie heeft, kan men deze met Tropico 4 mi chien naar een nieuw plan tillen. Maar tot die tijd genieten we nog even van het dictatortje spelen met die heerlijke Latijns-Amerikaanse muziek op de achtergrond.