De treinsimulatorreeks Trainz gaat alweer heel wat jaartjes mee. Het eerste deel verscheen in 2002 en sindsdien heeft het spel een redelijke community opgebouwd van treinfanaten die hun zelfgemaakte treinen, trajecten en voorwerpen met de gemeenschap delen. Zo nu en dan verschijnt er een nieuwe versie van Trainz, met tal van verbeteringen, nieuwe treinen en trajecten. Toch is blijft de game in de kern grotendeels gelijk en is het spel inmiddels bijna net zo gedateerd en kolo aal geworden als de spoorwegen zelf.
De nieuwste editie heet Trainz Simulator 2009: World Builder Edition en biedt weer tal van veranderingen waar de fans ongetwijfeld jarenlang om geschreeuwd hebben. Maar het spel hier bespreken voor die fans is niet heel zinvol. Die hebben totaal andere verwachtingen dan de gewone gamers die mi chien eens een treinenspel willen proberen. Intere anter is het om te kijken of deze nieuwe editie een goed instapmodel biedt voor de wereld van Trainz.
Virtuele zolderkamer
Trainz bestaat uit grofweg twee componenten: het bouwen van een traject en het berijden ervan. Waar veel treinsimulaties, zoals Rail Simulator, zich voornamelijk focu en op het besturen van treinen en het bouwen van trajecten alleen voor de echte doorzetters is bestemd, kan in Trainz in principe elke leek zijn eigen traject in elkaar sleutelen. In dat opzicht is Trainz deels ook een simulatie van modelspoorbouw, een goedkoop alternatief voor de zolderkamer met Märklin-treintjes.
Het bouwen is echter niet zo makkelijk als je zou verwachten. Het aanleggen van rails en er een trein op laten rijden is weliswaar een fluitje van een cent, maar voordat het landschap een beetje mooi en sfeervol oogt, ben je vele uren verder. Dit komt mede door het bizar grote aantal voorwerpen in het spel. Deze zijn niet gecategoriseerd en verschillen enorm in mate van detail en schaal, waardoor het een enorm zoekwerk is om pa ende voorwerpjes in je landschap te plaatsen. Er zijn geen simpele methodes om snel realistische bo en of gras te maken, je zult alles boompje voor boompje moeten plaatsen. De charme van het zelf bouwen gaat hierdoor grotendeels verloren.
Immer gerade aus
Dan maar rijden op één van de vele meegeleverde trajecten. Ook hier zul je tu en een enorme zooi trajecten moeten uitvogelen wat een goed traject is om op te beginnen. Sommige trajecten bieden een uitgebreide tutorial met tekst en uitleg over de besturing, anderen gooien je meteen in het diepe. Probleem is alleen dat het spel niet duidelijk aangeeft welke dat zijn. De trajecten staan op alfabetische volgorde en jij mag uitzoeken welke het meest geschikt is. De begeleidende teksten bij de tutorials zijn de ene keer in het Nederlands, dan weer in het Engels, soms zelfs in het Duits. Trainz is een allegaartje van bijeengeraapte dingen van de makers zelf en door fans gemaakte trajecten. Het niveau- en kwaliteitsverschil is enorm, maar wordt nergens aangegeven.
Het rijden van treinen kan op twee manieren: doodeenvoudig of realistisch. Op de eenvoudige methode hoef je eigenlijk alleen je snelheid in te stellen en de trein tuft over het traject. Speel je het realistisch, dan moet je alle handelingen uitvoeren die een echte machinist ook doet om een trein vooruit te krijgen. Vooral deze laatste methode zal bij de treinfanaten in de smaak vallen, de eerste is leuk als je vooral wil kijken naar treintjes en liever je tijd besteed aan het maken van mooie landschappen.
Toch mist het rijden in Trainz het gevoel dat je een kolo aal voertuig in beweging zet. Dit komt vooral door de zeer karige audiovisuele uitwerking. Grafisch ziet Trainz er hopeloos gedateerd uit. Bomen zijn wazig, het landschap is hoekig, maar ook de treinen zelf en de cockpits zijn zeer karig gedetailleerd. Ook de afwerking van de trajecten is erg slordig: wegen die ineens stoppen of de grond in gaan, huizen die half op de weg staan, spoor waar je onderdoor kunt kijken, noem maar op.
Zelfs vergeleken met Rail Simulator, ook niet moeders mooiste, is Trainz bijzonder lelijk. Ontwikkelaar Auran bouwt nog steeds op de technologie uit 2002 en dat is te zien. Een simulatiegame hoeft grafisch echt wonderschoon te zijn, maar enige mate van detail draagt zeker bij aan de beleving.
Aah, die goede oude 56k-tijd
Wat je bij Trainz zeker wel krijgt, is waar voor je geld. Je kunt via het Download Station duizenden nieuwe locomotieven, wagons, gebouwen, bomen, textures en autootjes binnenhalen. Helaas gaat het toevoegen van nieuwe dingen in Trainz bijzonder omslachtig. Het Download Station is niet vanuit het spel zelf, maar alleen via je browser te raadplegen. Daarnaast heb je een apart programma nodig, de Content Manager, om de nieuwe dingen daadwerkelijk binnen te halen. Deze Content Manager is duidelijk voor de fans gemaakt, maar voor de leek is het een gedrocht van een programma met een bizar aantal opties en vensters, terwijl het voor de meesten alleen maar hoeft te downloaden. Een wat eenvoudiger alternatief voor de recreatieve gebruiker was welkom geweest. Daarbij is de downloadsnelheid via de Content Manager schandalig laag. Wil je sneller downloaden dan met een 56k-modem, dan zul je daar speciaal voor moeten betalen.
Voor de fans is Trainz Simulator 2009 ongetwijfeld weer een stapje vooruit, maar het is zeker geen instapmodel voor wie nog nooit Trainz gespeeld heeft. De trajecten en voorwerpen in het spel zijn een bijeengeraapt zooitje waartu en de fans hun weg wel weten te vinden, maar waar de leek zich geen raad mee weet. De interface is omslachtig, de manier van downloaden van nieuwe content al helemaal. Het spel is halfbakken vertaald, visueel hopeloos gedateerd en ook nog bijzonder buggy. Voor wie een treinsimulator zoekt is beter af bij Rail Simulator, waarvan binnenkort een nieuwe versie verschijnt. Hopelijk slaagt die er wel in tegelijk de fans als de nieuwkomers te bedienen.