Het eerste wat opvalt na vijf minuten spelen: ‘Mijn God, wat ziet dit er ongelooflijk mooi uit!’. Ja, de spelwereld van The Vanishing of Ethan Carter is één van de mooiste spelwerelden die er op dit moment te vinden is, als het niet de mooiste is. Van de plukjes mos tu en de stenen op de gigantische dam, tot de ongekend mooie uitzichten en alles wat daartu en zit; elke stap is een screenshot waard en alle screenshots zullen gamers vol ongeloof doen watertanden. De realistische stijlvoering en bijpa ende muziek volgen pas om precies te doen wat deze presentatie moet doen: je meesleuren in een intiem verteld verhaal waarin jij de toon van de muziek bepaalt – of in ieder geval lange tijd dat gevoel krijgt.
Interactief boek
The Vanishing of Ethan Carter is in wezen een interactief boek waar je doorheen wandelt. Denk aan Gone Home, of aan het nog minder conventionele Dear Esther. Er zit geen actie in, je hoofdpersoon kan niet springen en er is (een uitzondering daargelaten) geen dreiging in de spelwereld. Leefden we vroeger in boeken nog van pagina naar pagina, terwijl de wereld en personages met onze fantasie als benzine tot leven kwamen, vandaag de dag laat een verhaal zich net zo makkelijk vertellen zonder onze fantasie. Het is precies wat The Vanishing of Ethan Carter poogt te doen. Het hoogste doel is het beleven van het verhaal over het vermiste jongetje Ethan Carter en paranormaal detective Paul Prospero die naar hem op zoek gaat.
In tegenstelling tot soortgenoten Dear Esther en Gone Home, zit er in deze titel wel degelijk ook een aardige portie gameplay. Als Prospero volgen we aanwijzingen in de omgeving om moorden terug te zien en andere puzzels op te lo en. Dat laatste doet mi chien wel het meeste denken aan kla iekers als Myst, dat eerste is een stuk intere anter. Aangekomen op een plaats delict (als je er niet blind voorbij gewandeld bent, want zoals de game in het begin al aangeeft bepaal jij hoe het allemaal verloopt) begin je met het in scène zetten van de plaats delict vóór de moord.
Een steen terug op zijn plek leggen, een jerrycan benzine plaatsen waar het hoort, een schaar terugbrengen naar het bureau voordat de moordenaar ‘m in handen kreeg. Het spel geeft duidelijke aanwijzingen en richtingen zodat het nooit écht moeilijk wordt, maar weet het zo te spelen dat het wel altijd een bijzonder gevoel blijft als je de pionnetjes allemaal op de juiste plek hebt gezet. Daarvoor ben je namelijk eerst de hele omgeving afgestruind, op zoek naar alles waar je op kunt klikken, terwijl je in je hoofd direct een mogelijk scenario schetst. Het voelt bijna (als we niet zo aan de hand gehouden zouden worden) als de oudere point ’n click-games van Sierra.
Gemiste kans
Als de plaats delict weer in orde is, verschijnen geestachtige figuren op verschillende plekken in de omgeving. Vervolgens ga jij er langs om te bepalen wat de juiste volgorde is en wie daarin slaagt kijkt vanuit Prospero’s ogen mee wat er zich precies afgespeeld heeft. En zo doorkruis je het hele dorp dat oppervlakkig gezien niet heel groot is, maar dat door de waanzinnige presentatie en de gameplay (die net zo traag is als dat Prospero wandelt) wel aanvoelt als een indrukwekkend grote wereld.
Eigenlijk hebben we hiermee alles al gezegd wat we moeten zeggen. The Vanishing of Ethan Carter is zo’n klein en intiem mysterie dat elk woord wat we over het verhaal zouden weggeven er eentje teveel is. We kunnen nog eens stellen dat de animaties en het stemmenwerk van secundaire personages (louter geesten, de spelwereld is verder leeg) te wensen overlaat. En zeker tegen het einde blijkt dat het beloofde open narratief helemaal niet zo open is. Niets in het verhaal of in de uiteindelijke plotwending is open voor interpretatie en iets mi en is er ook niet bij. Het eindfilmpje krijg je pas te zien als je alle puzzels in de wereld gehad hebt. Een domper, want als je eenmaal bij de grote finale aankomt om simpelweg op een kaart te zien dat je nog even een paar puzzels moet doen waar je ineens met fast-travel heen mag, verdwijnt veel van de emotionele impact weg die de game anders wel overbrengt.
De mooiste grens
Een paar mi tappen zorgen ervoor dat The Vanishing of Ethan Carter net niet de game geworden is die een Gone Home of Dear Esther bleek te zijn, maar dit is desondanks een verhaal en een ervaring die het beleven meer dan waard is. Het medium games heeft meer van dit soort verkenners nodig. Kleine (of grote) ontwikkelaars die spelen met de conventies. En gedurende de vier uurtjes die we als Paul Prospero door Red Creek Valley lopen is er eigenlijk geen moment dat we niet stilletjes, intens en bijna pa ief genieten van een meer dan waardig mysterie. The Vanishing of Ethan Carter neemt zijn spelers mee naar een van de mooiste en meest bijzondere grenzen van het spectrum mogelijkheden dat het medium biedt. Daarom alleen al zou eigenlijk elke gameliefhebber, of juist mensen met een scepsis tegenover games, deze bijzondere titel gespeeld moeten hebben.