Frictional Games kennen we van onder andere het spannende Amnesia: The Dark Descent. In die horrorgame sluip je door een donker huis terwijl je de aanwezige monsters niet mag aankijken. Soma volgt een soortgelijk principe, maar dan onder water en in de toekomst.
Angstzweet
We willen niet teveel van het verhaal verklappen, dus het is voldoende om te zeggen dat de game zich afspeelt in een onderwaterbasis waar alles mis is gegaan. De vergelijking met BioShock is snel gemaakt, want lopend door buizen met de oceaan aan de andere kant van het glas voelt het bijna alsof we weer in Rapture zijn. Maar Rapture was een paradijs vergeleken met deze plek. Vreemd zwart slijm druipt naar beneden, lampen falen en akelige geluiden op de achtergrond zorgen direct voor een ongemakkelijk gevoel in onze maag.
Deze spanning wordt langzaam opgebouwd tot een zenuwslopend kat-en-mui pel tu en jezelf en het kwaad in de basis. Zonder terug te vallen op goedkope schrikmomenten heeft Frictional Games een uitzonderlijk enge game gemaakt met een akelige sfeer. Die spanning werkt op verschillende niveau’s. Soma is eng omdat je altijd het gevoel hebt dat er iets achter je kan staan. Het is nog enger als je weet dat er iets achter je staat, je geen wapen hebt en je het monster absoluut niet mag aankijken. Het is zenuwslopend als er een monster achter je aan rent en je wanhopig op zoek bent naar een uitgang.
Ritme
De game heeft een vast ritme. In de grote basis ga je in het ene gebied op onderzoek uit, terwijl andere gebieden draaien om monsters die je moet ontwijken terwijl je toch echt dat ene item uit die ene kamer nodig hebt. Deze segmenten zijn goed afgebakend. Het zorgt ervoor dat je adempauzes hebt, maar ook dat de horror soms wat voorspelbaar aanvoelt. Gelukkig speelt Frictional Games met dit gevoel van veiligheid, zodat je nooit met alle zekerheid kunt weten wat er gaat gebeuren.
Als je niet door monsters wordt bedreigd, dan zijn het wel de filosofische vraagstukken die je bezighouden. Alles in de game draait om wat het betekent om mens te zijn en hoever je gaat om je menselijkheid te behouden. Als kers op de horrortaart moet je vanuit dat thema zware keuzes maken. Keuzes die niet zozeer een effect op het verhaal hebben, maar wel op je eigen gemoedstoestand. Na zo’n tien uur spelen laat Soma je emotioneel helemaal uitgeput achter. We kunnen ons niet herinneren dat we ooit een game hebben gespeeld van begin tot eind zo op ons heeft ingewerkt.
Framedrops en klungelige besturing
Hoewel Soma vijf jaar in ontwikkeling is geweest, laat de game op technisch vlak nog wel wat steekjes vallen. Wij hebben de PlayStation 4-versie gespeeld en de framerate nam regelmatig een duik in het diepe. De laadtijd voor het starten van de game is tevens erg lang, terwijl Soma daarnaast nog regelmatig de speelervaring onderbreekt om een nieuw gebied in te laden. Hiervoor krijg wel je wel een enorme wereld terug waar heel veel te ontdekken valt. Dat de monsters in deze wereld niet zo slim zijn valt uit te leggen door het verhaal, maar als je merkt dat je de kunstmatige intelligentie kunt foppen haalt dat ook wat van de spanning eruit.
Soma is geen moeilijke game. De puzzels zijn eenvoudig, waardoor het tempo er goed in zit. De grootste moeilijkheid zit eigenlijk in de besturing. Je kunt elk object oppakken en bewegen, maar ook elk hendeltje en deurtje moet je eerst vastgrijpen en dan pas in beweging brengen met de analoge stick. Dit gekloot met physics kan je zeker in het eerste uur volledig uit de ervaring halen. Aan de andere kant is het hannesen met hendeltjes voor het openen van een deur terwijl er een monster achter je aan komt ook heel spannend. De wat ouderwets aanvoelende graphics worden in ieder geval voldoende gecompenseerd door een goed ontworpen wereld.
Slimme game
Afgezien van de kleine mankementen is Soma vooral heel erg slim. Het spel weet je constant te verra en op gemene, maar ook geniale manieren. We gaan natuurlijk niets verklappen, maar neem van ons aan dat je hartslag tijdens het spelen zelden lang op rustniveau blijft. Ook is het fijn dat het verhaal niet in mysterieuze vaagheid blijft hangen. Zelfs als het helemaal duidelijk is wat er in de basis is gebeurd blijft de game nog minstens zo eng. Door dit sterke verhaal, de geniale horror en drukkende sfeer is Soma, ondanks wat technische mankementen, een van de meest memorabele game-ervaringen van het jaar.
Soma is nu verkrijgbaar voor pc, Mac en Linux via Steam en voor PlayStation 4 via PSN.