Retcon
Om maar met de deur in huis te vallen: daar zit mijn probleem met Shin Megami Tensei 4: Apocalypse. Geheel volgens Shin Megami Tensei-traditie had het origineel drie eindes, waarvan de meest neutrale met ruim tien uur extra gameplay werd gepresenteerd als het ‘ware’ einde. Apocalypse, dat deze verhaaltak als uitgangspunt gebruikt, herschrijft dat ‘ware’ einde om te vertellen van wat er eigenlijk gebeurde. Apocalypse voelt als een enorme retcon zonder de problemen met het verhaal van dat deel te adre eren.
Apocalypse speelt zich af in een ondergronds Tokio, waar de legers van Merkabah en Lucifer, respectievelijk de engelen en demonen, vechten voor hegemonie. Tu en deze mythologische grootmachten wonen de mensen, machteloos tegenover de godheden. Idool van de menselijke krijgsmachten is Flynn, het hoofdpersonage van het origineel en verlo er van Tokio. De hoofdpersonages van dit deel, Nanashi en vriendin Asahi, zijn jonge militairen in opleiding, gedreven door het succes van Flynn. Maar hun avontuur eindigt vroegtijdig met de dood van Nanashi.
Dubieuze dood
Dood is echter een dubieus concept in Shin Megami Tensei. Nanashi ontwaakt op Yomotsu Hirasaka, een helling uit Japanse mythologie die zielen naar het hiernamaals leidt. Onderweg wordt Nanashi gestopt door de Celtische god Dagda. Dagda verleidt Nanashi tot het sluiten van een deal waarbij hij weer opnieuw tot leven wordt gewerkt en in ruil daarvoor in Dagda’s naam alle engelen en demonen in Tokio slacht.
Nanashi wordt herboren als Dagda’s rechterhand en hervat zijn avontuur, waarbij zijn dood onherroepelijk leidt tot reïncarnatie. De drijvende kracht achter de gebeurteni en in Apocalypse zijn de Divine Powers, een groep godheden onder leiding van de hindoeïstische god Krishna die de patstelling tu en YHVH (God) en Lucifer beu zijn. Zij willen, net als Dagda, een einde maken aan de heerschappij van engelen en demon op aarde.
Zelfs Pokémon gaat dieper
Bovenstaande schets van de situatie geeft een goede indicatie dat de strijd tijdens Apocalypse echt losbarst in Tokio. Het verhaal houdt je constant nieuwsgierig naar nieuwe ontwikkelingen in het plot, wat het moeilijk maakt om de game weg te leggen. Ondanks de kracht van het kernverhaal, is de world-building van Tokio zelf waardeloos en oppervlakkig. Negen op de tien NPC’s die je tegenkomt in de wandelgangen van schuilkelders zijn varianten op een lofzang voor Flynn; de wereld leert je niets over de wereld. Zelfs gesprekken met NPC’s in Pokémon zijn informatiever.
Gelukkig zit het qua spelmechanieken in Shin Megami Tensei 4: Apocalypse wel snor. De game gebruikt zijn voorganger als basis en verfijnt deze met talloze kleine aanpa ingen. Veel daarvan zijn een reactie op feedback van fans. Men vond het moeilijk om hun personage door de overworld map te manoeuvreren, wat in Apocalypse sterk verbeterd is. Ook hele kleine dingen, zoals de efficiëntie van Estoma (waarmee je demonen op afstand houdt) en percentagemeter voor een demoncompendium, maken Apocalypse de fijnste Shin Megami Tensei om te spelen.
Het roer om
Naast Nanashi en zijn verworven demonen sluiten ook andere personages zich voor korte of lange tijd bij je aan. Je kiest één personage als support voor tijdens gevechten, waarin zij aanvallen als jouw beurten op zijn. Dit is opnieuw een rigoreuze verbetering ten opzichte van het origineel, maar daarbij was het een willekeurige support die de aanval opende op een willekeurig moment. Eveneens nieuw is dat wanneer de support genoeg heeft aangevallen en de daarbij oplopende meter gevuld heeft, alle aanwezige partners de aanval openen op de tegenpartij. Op deze manier wordt het partnersysteem een strategisch mechaniek in plaats van het willekeurige hulpmiddel dat het voorheen was.
Shin Megami Tensei 4: Apocalypse laat nog duidelijker dan zijn voorganger zien welk pad de Shin Megami Tensie-serie bewandelt. Waar het twintig jaar geleden bekend stond voor fascinerende, aangrijpende vertellingen met ruwe gameplay, lijkt dat tegenwoordig juist omgekeerd te zijn. Geen andere game in de serie heeft gameplay die zo gepolijst is als Apocalypse. Het verhaal en keuzes die je daarin moet maken zijn de minst doordachte en uitgewerkte ooit. Of, zoals een vriend al zei, Apocalypse is zoals een tv-serie waarvan het budget is verdubbeld maar de bedenkers zijn vertrokken.