Ronimo-veteraan Joost van Dongen heeft de werken van onder meer Piet Mondriaan en Wa ily Kandinsky gebruikt als sjabloon voor zijn ‘tu enproject’ Proun. Een postmodernistische benadering, waarbij niet gestreefd wordt naar een volledig nieuwe stijl, maar andere kunst(vormen) juist als fundament dienen. Van Dongen geeft hier wel een uiterst creatieve draai aan: in plaats van een kunstzinnige of zelfs abstracte insteek, die je bij een dergelijke vormgeving zou verwachten, heeft hij het laagdrempelige racegenre als uitgangspunt genomen. Deze bijzondere combinatie verdient alleen al waardering, maar Proun blijkt ook nog eens ontzettend tof om te spelen.
Dit komt voornamelijk door het oersimpele concept. Je bestuurt een balachtig object dat vastzit op een kabel die geldt als circuit. Je kunt je snelheid verhogen en zo nu en dan een turbo activeren, maar je blijft hoe dan ook verbonden aan de kabel. De truc is om rondom de kabel te bewegen. Zo ontwijk je hinderni en en behoud je je snelheid. Proun is dus een stuk rechtlijniger dan een doorsnee racespel. Wil je precies zijn, dan zou je het predicaat zelfs kunnen vervangen door ‘ontwijkspel’. Wie het handigste is in het ontwijken van de al dan niet bewegende objecten, komt als eerste over de finish.
Blijf in de flow
Doordat het tempo zo hoog ligt en je geen bewegingsvrijheid hebt buiten de positie op de kabel, raak je na een rondje of twee in een soort flow. Met bijna je hele intellect uitgeschakeld raas je door de artistiek aandoende omgevingen en verbeter je het ene na het andere record. Zolang het goed gaat, althans. Word je geraakt, dan vertraag je dusdanig dat je even uit deze trance wordt gehaald, terug in de realiteit.
Proun is in die zin de Sonic van het racegenre. Tactisch inzicht en lastige knoppencombinaties zijn niet nodig. Na verloop van tijd leer je de circuits kennen en race je volledig op gevoel en ervaring. Je hoeft je alleen maar te bekommeren om de objecten (waarvan je de eigenschappen en positie al snel doorhebt) en het moment waarop je de turbo inschakelt.
Tijdloze ervaring
De zogenoemde championship-modus en de multiplayer, die je beide laten racen tegen drie anderen, zijn in Proun daarom niet eens het meest intere ant. Hoewel de (computergestuurde) tegenstand vrij heftig is en je op wel die manier nieuwe circuits moet vrijspelen, maakt juist de sobere strijd tegen de klok furore. Met een streeftijd die je van het online kla ement plukt, race je tot je het uiterste uit je kunnen hebt gehaald. Wellicht met een mooie rondetijd tot gevolg, maar eigenlijk doet dit er niet toe. Juist die tijdloze en bijna zelfs doelloze flow vormt de aantrekkingskracht van Proun.
In-game Mondriaan
De op kunst gerichte vormgeving versterkt dit gevoel. De coherentie, eenvoud en orde die een Mondriaan herbergt, zijn ook terug te vinden in Proun. Objecten vliegen vliegensvlug langs je heen, maar kijken door hun abstracte vormen en basale kleuren makkelijk weg. En ze vormen samen ook een geheel, waardoor je het in eerste instantie niet doorhebt dat je al aan de tweede ronde van een parkoers begint. Hoewel je erover kunt twisten dat Proun onder de noemer ‘kunst’ geschaard mag worden, spreekt het ongetwijfeld tot de verbeelding.
Het karakter van de elektronische jazzmuziek is ook lekker laid back en toegankelijk, al hadden de nummers wel een fractie langer gemogen. Meermaals per ronde herhalen ze zich, wat na een handjevol races gaat opvallen en je zo nu en dan uit het spel haalt. Juist in een spel waarin flow en een gevoel van tijdloosheid zo cruciaal is en waar al het andere daadwerkelijk als een geheel aanvoelt, is dat zonde.
De tweede kanttekening is dat er maar een handjevol circuits in Proun zitten. Een daadwerkelijk kritiekpunt is dit echter niet. Het design is namelijk bijzonder goed en uitdagend. De paar circuits die Proun bevat kun je vergelijken met de Nürburgring: ze steken zo goed in elkaar en zijn dusdanig uitdagend dat je er lang mee uit de voeten kunt. Daarbij heeft Proun een open structuur, waardoor je vrij bent om zelf circuits te ontwikkelen of te downloaden. Gezien de hoeveelheid spelers is het aannemelijk dat er de komende periode de nodige extra content beschikbaar komt.
Het experimentele en ambitieuze karakter van Proun is gelijk ook zijn charme. Het spel probeert af te wijken van het prestatie- en doelgerichte van doorsnee titels. Het draait om de flow, om de gevoelsmatig tijdloze ervaring. Of om een (zo goed als) kosteloze. Je bepaalt namelijk zelf wat je voor Proun betaalt.