Laten we maar direct met de deur in huis vallen: Pro Evolution Soccer 2009 weet de hooggespannen verwachtingen niet waar te maken. Waar Electronic Arts jarenlang verweten werd te weinig speltechnische verbeteringen aan hun voetbalserie toe te voegen, lijkt het ditmaal Konami te zijn dat in de zetel der luiheid heeft plaatsgenomen. Alhoewel het in geen enkel opzicht een slecht spel genoemd mag worden, is de vooruitgang in vergelijking met de ook al niet revolutionaire 2008-editie simpelweg te summier.
Wat vrijwel onmiddellijk in het oog springt, is het gegeven dat de meeste mankementen uit Pro Evolution Soccer 2008 niet of nauwelijks onder handen genomen zijn. Waren de keepers de afgelopen delen al niet echt betrouwbaar, in de 2009-versie is het er niet veel anders op. De doelmannen weten ogenschijnlijk simpele schoten amper te klemmen en stompen de ballen vrijwel nooit naar de zijkanten, met heel veel vervelende reboundgoals als gevolg.
Ook lijkt de balans tu en aanval en verdediging nog iets meer verstoord te zijn dan al het geval was. Het is absoluut een goede zaak dat het verdedigen lastig onder de knie te krijgen is, maar het is ook zeker niet positief te noemen dat topaanvallers zonder enig probleem door volledige defensies weten te razen. Het dribbelen is wederom te eenvoudig, waardoor zelfs de wat minder begaafde goden in staat zijn moeiteloos enkele manschappen te pa eren.
Daarnaast zijn de verbeteringen op audiovisueel vlak erg marginaal. De animaties en de gezichten zijn weliswaar van een bewonderswaardig hoog niveau, maar het stadion en haar volledige inhoud is nog steeds ver ondermaats. Ook de presentatie laat te wensen over. De menuutjes en de achtergronddeuntjes mogen dan wel wat meer van deze tijd zijn, het ontbeert nog altijd aan voetbalsfeer. Het publiek is emotieloos, het commentaar valt al snel in herhaling en authenticiteit is gering. Wat betreft het laatste aspect is Pro Evolution Soccer 2009 zelfs achteruit gegaan ten opzichte van haar voorganger. De Spaanse competitie is ditmaal niet langer volledig gelicenseerd, evenals enkele grootmachten uit Duitsland en Engeland. Er zijn zelfs een hoop grote transfers niet doorgevoerd in het spel. Zo speelt Perez nog bij Ajax en verdient Berbatov nog steeds zijn brood bij Tottenham.
Hier staat tegenover dat Konami de licentie van de Champions League in de wacht heeft weten te slepen. De epische melodie en het blauwzilveren logootje zijn dan ook in volle glorie van de partij. Spijtig genoeg wordt lang niet alles uit de licentie gehaald. Zo is het louter mogelijk het toernooi te doorlopen in de zogenoemde Champions League-spelmodus. Tijdens de welbekende Master League ben je dus weer aangewezen op de naamloze cups. Ook schittert een te groot gedeelte van de deelnemende teams door afwezigheid. Natuurlijk kun je de teams en spelers tot in den treuren aanpa en, maar feitelijk heeft Konami de potentievolle licentie van Europa's belangrijkste clubtoernooi slechts halfbakken in het spel verwerkt.
Naast de toevoeging van de Champions League is ook de zogenoemde Become a Legend-modus met veel bombarie aangekondigd. Deze spelmodus, die in de Japanse versie al sinds jaar en dag aanwezig is, pakt gelukkig een stuk beter uit. Je neemt in deze modus een zelfgecreëerde speler van zeventien jaar onder je hoede en werkt je via het tweede elftal van een regionaal clubje langzamerhand op tot een internationale topvoetballer. Het is erg tof dat je daadwerkelijk het gevoel hebt deel uit te maken van een groter geheel. Je kunt weliswaar aangeven dat je bal graag wilt hebben, maar je krijgt 'm in principe louter toegespeeld als het voor de betreffende metgezellen op dat moment de meest geschikte handeling schijnt. Wel is het jammer dat er nauwelijks aangegeven wordt wat je goed, dan wel fout doet, waardoor het nog best lastig is een goede prestatie neer te zetten. Dit gebrek daargelaten is de Become a Legend-modus echter een meer dan welkome toevoeging die qua diepgang zeker niet onder doet voor de variant van FIFA.
Ondanks de mankementen is Pro Evolution Soccer 2009 op speltechnisch vlak nog steeds een droom voor iedere voetballiefhebber. De kunstmatige intelligentie is over het algemeen genomen steengoed, de tactische mogelijkheden zijn immens en de bal beweegt ongekend natuurgetrouw. Sommige elementen zijn bovendien enigszins onder handen genomen. Zo is het speltempo een fractie langzamer en is de beeldverversing een stuk stabieler, wat de totale spelervaring alleen maar ten goede komt. Het zijn echter vooral details die een metamorfose ondergaan hebben. Deze aanpa ingen zijn natuurlijk niet geheel irrelevant, maar het is veel te karig om van een volwaardig nieuw deel te kunnen spreken.
Vreemd genoeg is de besturing deels op de schop gegaan. Niet langer tover je de speciale bewegingen uit de hoge hoed middels de rechter analoge stick. In plaats daarvan zijn de bewegingen verdeeld over de linker analoge stik en de rechter schouderknop, iets dat tamelijk wat gewenning vereist. Niet alleen voelt het in eerste instantie een stuk minder intuïtief aan, ook resulteert een beoogde snelle kapbeweging al snel in een complex trucje. Wanneer je hier echter aan gewend bent, is dit niet langer een probleem. Ditmaal voer je de analoge pa uit met de rechter analoge stick. Dit werkt naar behoren en zeer accuraat, al zul je hier de nodige uurtjes in moeten steken alvorens je in staat bent een pa te verzenden die meer rendement oplevert dan de gebruikelijke digitale variant.
Ten slotte zijn de online mogelijkheden onder handen genomen. Het is, in tegenstelling tot vorig jaar, weer mogelijk om twee-tegen-twee wedstrijden te spelen. Ook kun je met je eigen personificatie uit de Become a Legend-modus online aan de slag gaan met maximaal vier andere spelers. Nog noemenswaardiger is wellicht dat de spelbelemmerende vertragingen zo goed als afwezig zijn, al verloopt het lang niet zo soepel als het anno 2008 eigenlijk zou moeten. De laadtijden gedurende de wedstrijden zijn aan de lange kant en bij vlagen is er een allesbehalve esthetische waas op het beeldscherm te aanschouwen. Het belangrijkste is echter dat de online spelmodi ditmaal prima speelbaar zijn.