Het had zo mooi kunnen zijn. Miljoenen aan schilderijen en een kluis vol met goud. Allemaal gejat, doorverkocht en het geld op een offshore bankrekening bewaard voor later. We waren er bijna, tot die achterlijke Hoxton was vergeten dat er een camera op het balkon stond. Meneer wilde even kijken of er buiten nog wat te halen viel. Eikel. Nu staan we tegenover een overmacht aan SWAT en mogen we hopen dat we hier levend uitkomen.

Dit is geen fantasieverhaal, dit is hoe een gemiddeld potje Payday 2 aanvoelt. Bijna iedere heist (overval of missie klinkt zo saai) mondt steevast uit in een gruwelijke shootout met het hele politiekorps van de stad Washington. Terwijl het eigenlijk de bedoeling is om bij het gros van de missies (in Payday days genoemd) juist geen politie op je dak te krijgen. En daar ligt dan ook direct de crux van Payday 2.

De game is bijzonder origineel in zijn kern en biedt een ongekend intense ervaring voor diegene die het lukt om de perfecte heist uit te voeren in een team van vier menselijke spelers. Want Payday 2 is vooral bedoeld als co-op-game. Samen de plek verkennen en alle belangrijke informatie vergaren om daarna met je team geruisloos het alarm en bewakers uit te schakelen, gijzelaars in bedwang te houden en pakken wat je pakken kunt; het is een gameconcept waar we bij Gamer al een tijdje over dromen. We durven bijna te stellen dat het zetten van de perfecte kraak waarschijnlijk synoniem staat aan het meest gelukzalige gevoel wat je ooit beleefd hebt in een game.

Perfectie bestaat niet

Maar die perfecte heist plegen, is zo goed als onmogelijk. Er zijn zo veel verschillende factoren waar je rekening mee moet houden, dat het bijna onbegonnen werk is om hierin te slagen. Ons is het in ieder geval nog niet gelukt om zonder alarm een level te halen. En dat terwijl we toch regelmatig een co-op-team bij elkaar hadden geraapt van spelers met een zere hoge rang (zo rond de veertig) Op iedere straathoek kan een burger staan die de politie belt, gijzelaars die in paniek raken of een camera die je over het hoofd ziet. En dan hebben we het nog niet eens over de fouten van je teamleden zelf die vaak door gewoon op de verkeerde plek te staan al een alarm af laten gaan.   

Wat direct ook aangeeft hoe belangrijk het is om in Payday 2 een gebalanceerd team om je heen te hebben. De game kent vier klassen: de Mastermind (goed in ompraten van bewakers en gijzelaars), de Enforcer (de ideale man in vuurgevechten), de Technician (expert in kluizen kraken en ondersteunende wapens) en de Ghost (dé man om ongezien ergens binnen te komen). En de perfecte heist uitvoeren vraagt om een team met daarin alle aanwezige klassen. Mét de juiste vaardigheden. Want aan het begin van de game, wanneer je personage nog niet boven level vijftien uitkomt, zijn die specifieke vaardigheden nog lang niet beschikbaar. Denk aan boren die sneller een kluis kraken, C4 om zo’n kluis direct te openen, jammers die elektronische apparatuur zoals mobiele telefoons en camera’s platleggen en nog meer handige gereedschappen.

Hierdoor komt het dat de essentie van de game, het minitieus plannen van je heist en zorgen dat alles perfect verloopt, pas in een veel later stadium mogelijk is. En dat komt niet alleen door de later vrij te spelen vaardigheden maar ook door kleine, irritante ‘foutjes’. Zo kan een burger die ergens meters verder over straat loopt vanuit het niets de politie bellen, zonder dat je dus door hebt dat hij daar liep. Maar ook bewakers lijken bijna over röntgenogen te beschikken en merken je al op zonder dat je in hun gezichtsveld staat. Frustratie alom, omdat je nooit echt zeker weet of een missie gaat slagen. Je hebt er gewoonweg niet altijd controle over.

De kracht van herhaling?

Wat overblijft is een shooter die naast spectaculaire vuurgevechten weinig meer biedt dan simpele haal- en brengopdrachten. Want zodra het alarm afgaat is het vooral poep wat de ventilator raakt voor jou en je team. Vanuit iedere hoek van het level komen agenten gestroomd en zo verandert Payday 2 in een soort Horde-modus die niet zou misstaan in Gears of War. Bij iedere golf wordt de tegenstand sterker en sterker terwijl jouw munitie en gezondheid steeds verder opraakt. Al helpt het wel als je met je team duidelijke afspraken maakt over te verdelen munitie en eventueel een plek waar je met z’n vieren standhoudt.

Daarnaast moet je tijdens de golven aan politiegeweld ook waardevolle objecten stelen; een tijdrovende bezigheid die in de eerste uren van Payday 2 ook nog eens erg generiek aanvoelt. Doordat je slechts een optie hebt om kluizen te kraken met de boormachine, verzandt ieder potje in wachten tot de boor klaar is. Om de boel te rekken, moet je af en toe de boor opnieuw opstarten of krijg je doodleuk nog een deur nadat je de eerste kluisdeur eindelijk open hebt. Geen leuke verrassing als er net drie busladingen SWAT-agenten een gat in de muur hebben geblazen en daar met bosjes door naar binnen stormen. En dat missie na missie om genoeg punten te verzamelen om verder te komen. In het begin kick je nog op die intense vuurgevechten, maar na tien keer hetzelfde verhaaltje begint dat gevoel van herhaling te knagen.

Overigens is de kwaliteit van de tegenstand redelijk. Of in ieder geval uitdagend. Slim zijn de agenten vaak niet, maar ze zijn wel talrijk en schieten bijzonder goed raak. En zijn ze voorzien van volledige bepantsering en schilden, dan is het billen knijpen en hopen dat iedereen het einde haalt. Mocht je onverhoopt een teamlid verliezen (wat absoluut gaat gebeuren) dan helpt het om enkele gijzelaars achter de hand te hebben. Die mag je namelijk inruilen tegen gevangengenomen teamleden. Gijzelaars kunnen zelfs, mits je de juiste vaardigheden hebt, ingezet worden om jou een handje te helpen.

Wat een crime

Wat jou absoluut niet helpt, is de onzettend slechte manier waarop je jouw heists moet starten. Het gedrocht in kwestie: Crime.net. De makers hadden vast iets geweldigs in gedachte met een open wereld waarin je opdrachten vrij kan kiezen, maar in de praktijk is het een kaart van Washington waar compleet willekeurig missies tevoorschijn komen en je snel moet beslissen wat je wilt doen. Verdwijnt de opdracht van de kaart dan is het te hopen dat diezelfde heist onder dezelfde voorwaarden (zoals moeilijkheidsgraad) weer tevoorschijn komt. Je kunt niet zelf deze missies starten en speel je samen met een vriend dan is het te hopen dat er twee plekjes vrij zijn als je een missie hebt gekozen.

En dat wil je wel, want je computergestuurde teamleden in de singleplayer zijn een constante bron van frustratie. Niet dat ze helemaal niks kunnen, want ze helpen direct wanneer je gewond op de grond ligt temidden van een kruisvuur. Maar een tas dragen of gijzelaars onder schot houden is blijkbaar te moeilijk voor deze ‘geharde’ criminelen. We durven dus wel te stellen dat de perfecte heist volbrengen in singleplayer eigenlijk niet mogelijk is. Wat daarmee dit gedeelte van de game eigenlijk direct overbodig maakt.

Alles bij elkaar opgeteld, is het een klein wonder dat de game wel interessant genoeg is om te blijven spelen. Dat komt omdat je het gevoel hebt dat die perfecte heist wél mogelijk is. Ergens, tussen al die pogingen zou die ene wonderschone kraak plaats moeten vinden. Als je maar blijft proberen en hoopt op het juiste team met drie andere gamers die hetzelfde gevoel delen en serieus een poging willen wagen er iets van te maken. Wat ook helpt is het dynamische karakter van de levels, wat misschien wel een van de sterkste troeven van de game is. Start tien keer achter elkaar dezelfde missie op en je ziet iedere keer een andere indeling van de gebouwen, de bewakers staan op andere plaatsen en je moet waardevolle objecten op andere plaatsen zoeken. Het zorgt ervoor dat je iedere missie als nieuw benadert en nooit eventjes door het level loopt omdat je toch al weet wat er gaat komen; een bekend euvel bij andere shooters.

En ergens is het ook best een slimme zet van de makers om pas in een later stadium alle broodnodige vaardigheden beschikbaar stellen, evenals de grote hoeveelheden wapens en extra’s zoals nieuwe maskers en een bulk aan extra attributen om je arsenaal nog beter te maken. Het zorgt ervoor dat je blijft terugkomen, op zoek naar glorie en eer in de harde wereld der bankovervallers.