In de geschiedenis van het verhalen vertellen is de interactie via keuzes een belangrijke mijlpaal geweest. Ma Effect 3 staat net als de de vorige delen in de serie sterk in die historie, door de vloeiende en intuïtieve wijze waarop de speler geconfronteerd wordt met zware besli ingen. Ondanks deze uitgebreide keuzemogelijkheden was Ma Effect zelfs bij het eerste deel al een soort RPG Light en dat is bij deel drie alleen maar meer evident geworden. Er is dit keer zelfs ingeboet op de zijmi ies; alles staat in het teken van het grootschalige verhaal waarin de dreiging van de Reapers elke actie overkoepelt. Maar binnen deze context is de actie alleen maar intenser.. Ontwikkelaar Bioware is er perfect in geslaagd een zo episch mogelijke game te maken en daarmee sluit het de serie met hoogstaande eer af.
Reapers vs. het universum
Het verhaal draait om John Shepard, een menselijke held die uitgegroeid is tot een iconisch figuur in het universum. Na zijn controversiële bijdrage aan de radicale mensenorganisatie Cerberus in het tweede deel is hij nu terug bij de Alliance, de vertegenwoordigers van de aarde. Vanuit die positie ziet Shepard zijn doemscenario uitkomen en de Reapers de aarde aanvallen. Dat gebeurt in een indrukwekkende sequentie die qua grootsheid doet denken aan War of the Worlds en meteen de toon zet voor de gehele game. Shepard wordt er vervolgens op uitgestuurd om de hulp in te roepen van andere ra en in het universum om de aarde te redden. Het hoofdverhaal is onderhoudend en niet al te ingewikkeld; er zijn een aantal intriges en intere ante plotontwikkelingen, maar de meest intere ante verhalen spelen zich af op een kleiner niveau.
Tijdens de zoektocht van Shepard wordt hij veelvuldig tegengewerkt door politieke conflicten die voortkomen uit de gezamenlijke historie van bepaalde ra en. Elk ras kent een diepgaande historie en logische beweegredenen voor hun positie in een conflict, waardoor er geen duidelijk goede of slechte besli ingen te maken vallen. Een keuze maken is zwaar en vraagt veel van je eigen morele standpunt.Dat is ook omdat de consequenties groot zijn. . Laat je een bepaald ras in de steek, dan zullen zij jou niet steunen in de strijd tegen de Reapers.
Het belang van de mi ie van Shepard en de zwaarte van zijn besli ingen komen daarnaast goed over doordat de Reapers als vijand een overtuigende bedreiging vormen. Zij mogen dan wel eenzijdige beweegredenen hebben voor het vernietigen van al het intelligente leven, het werkt omdat ze als enige ras geen gezicht of stem hebben. Dat maakt hen op emotioneel vlak onbreekbaar. Dit in tegenstelling tot de complexere en intelligentere motivaties van Cerberus, dat zich in dit deel nadrukkelijker presenteert als bad guy. Het verhaal van Cerberus is bijzonder intere ant, veelal ook door de historie met Shepard en het intrigerende karakter van de Illusive Man.
Vriendschap & relaties
In de strijd tegen de Reapers zul je verder een hoop bekende gezichten tegenkomen, in combinatie met een aantal excentrieke nieuwe personages. De persoonlijkheden van deze figuren zijn alles behalve oppervlakkig en vooral als je de moeite neemt om personen te leren kennen, bouw je erg veel sympathie met ze op. In tegenstelling tot Ma Effect 2 ligt de nadruk niet meer zo op het verkrijgen van teammaten, maar meer om het verkrijgen van de hulp van bepaalde ra en. Als je minder aandacht geeft aan een personage, zie je dat minder terug in het verdere verloop. Moeite steken in relaties verrijkt dus vooral de ervaring van jou als speler. De overtuigende voice acting en intere ante dialogen maken die verrijking echter vrij sterk.
De reputatie van Shepard zorgt er wel voor dat personages maar al te graag ten onder willen gaan voor het hogere doel. Dergelijke momenten worden aangezweept door de prima audio en zorgen op filmisch niveau voor een dramatische ervaring. Het is alleen jammer dat bij sommige quests bepaalde personages Shepard pas kort daarvoor hebben leren kennen en zich desondanks al opofferen voor zijn mi ie. Dat voelt een beetje wrang en maakt de game soms overdreven emotioneel en episch. Met sommige personages bouw je wel oprechte vriendschappen en relaties op, en hoewel sommige dialogen wat klef zijn, zorgen ze in het licht van de aankomende ultieme oorlog voor een besef van het emotioneel realisme van de game. Je zult versteld staan van de mate waarop je sympathie voelt voor de personages.
RPG Light
Aan het begin van de game krijg je de keuze om de game te spelen als RPG, Shooter of Story. Je zou jezelf te kort doen als je de game op een andere manier zou spelen dan RPG. In die laatste twee speelwijzes zijn namelijk bepalende spelelementen weggehaald. Ma Effect is bovendien zelfs in de RPG-modus al behoorlijk actiegeoriënteerd en voelt op vele momenten aan als een third-person shooter. Vergelijkbaar met hoe dit in Gears of War gaat, ren je op dekking af, van waaruit je de vijand kunt bestoken met een veelvoud aan wapens. De actie is vloeiend en intens, wat vooral een verdienste is van het compacte leveldesign en de pittige vijanden. De moeilijkheidsgraad ligt daarbij hoger dan in het tweede deel, maar de AI is helaas niet altijd zo intelligent om van het schieten een constante uitdaging te maken.
Door de toevoeging van een krachtige close combat-aanval kun je wel meer variëren in je aanpak. Het verloop is nog altijd lineair, maar door de variëteit van de omgevingen maakt dat vrij weinig uit. Omgevingen zijn kleurrijk en kennen uiteenlopende stijlen met een hoop detail. Vaak is het dan ook een verademing om rond te lopen. Het bewegen is daarentegen bij actievolle momenten nogal klungelig. Daar waar je dekking probeert te zoeken of over een object heen wil springen, maak je vaak een rol, waardoor je uiteindelijk verstrengeld raakt in de actie.
Wapens zijn er overigens genoeg en in elke omgevingen liggen wel een aantal upgrades of nieuwe wapens. Zoveel wapens als in het eerste deel zijn er zeker niet, maar je hoeft de game niet af te werken met één wapen zoals in deel twee. Het upgraden van de wapens werkt vrij gemakkelijk, omdat je al vrij snel in de game over een stortvloed aan geld beschikt. Ma Effect 3 is dan ook geen hardcore RPG waarin je uren doet over het customizen van je personage. Wapens, personages en krachten zijn echter vrij divers qua uitvoering, waardoor een andere keuze daadwerkelijk anders aanvoelt.
Het onderzoeken van het universum is een stuk minder uitgebreid dan in het tweede deel. Dat kun je jammer vinden, maar het ontbreken van zielloze dingen, zoals het verzamelen van grondstoffen, voelt niet aan als een gemis. Je kunt nog steeds op zoek gaan naar verborgen objecten op planeten, maar dat gaat dit een keer een stuk sneller door een omvangrijke scan. Daarmee kun je in een seconde een groot deel van een sterrenstelsel scannen. Daarentegen zijn er ook geen mi ies meer waarmee je met je ruimteschip planeten verkent of totaal iets anders doet dan schieten of praten. Je kan veel minder uitgebreid een zijpad ondernemen maar met het oog op de context is dat vrij logisch. Er is een dreiging van de Reapers die het hele universum in gevaar brengt en elke quest dient uiteindelijk dat specifieke doel: het redden van de aarde.
Omdat je niet kan afwijken van je doel is het onderscheid tu en Paragon en Renegade ook niet meer zo extreem. Er is een reputatiemeter die gevuld wordt met punten, ongeacht of ze voortkomen uit goede of slechte keuzes. Hoe beter je reputatie, hoe makkelijker het wordt om overige ra en aan jou leger toe te voegen. Het ontwikkelen van een bepaalde richting zorgt er wel voor dat je op bepaalde punten een extra sterke positie kunt innemen om je praatpartner te overtuigen.
Bijzondere ervaring
Bioware heeft aldus een aantal veranderingen toegepast die in theorie kunnen leiden tot minder diepgang. Laat je echter niet misleiden door de aanname dat dit de ervaring aan zou tasten. Integendeel; de ontwikkelaar heeft alles in werk gesteld om de ervaring zo bijzonder mogelijk te maken. Omdat er zo nadrukkelijk wordt toegewerkt naar een climax, is elke besli ing lastiger en de actie intenser. Dat de game inboet aan overige content, verlaagt weliswaar de replaywaarde, maar het behoudt wel de focus op het grote doel. Beoordeel je de game daarom op wat het wel heeft, dan is Ma Effect 3 het beste deel uit de serie. Het einde van deze game is magisch en laat je een traantje wegpinken. Niet alleen omdat de game op emotioneel niveau zo indrukwekkend was, maar ook omdat het het einde is van een geweldige serie.
De coöperatieve multiplayer van Ma Effect 3 is voor deze review niet getest.