Hierboven zie je de turian genaamd Saren. Lange oren, maar absoluut geen elfje!
Sowieso zijn er veel dingen veranderd sinds Baldur's Gate. Al sinds Knights of the Old Republic hebben de traditionele orcjes, elfjes, zwaardjes en schildjes plaats moeten maken voor keihard science-fiction materiaal. Weliswaar in het Star Wars-universum, maar anders was het zeker. Jade Empire was op zijn beurt gesitueerd in het fantasierijke verre mysterieuze Oosten en had wel weer de kla ieke wapens, maar opnieuw bleven de orcjes en elfjes uit. Wederom met succes, wat bewijs was dat BioWare niet gelimiteerd hoeft te zijn aan bestaande universa en voorbedachte verhalen.
En toen? Toen was er Ma Effect. Onder leiding van Drew Karpyshyn, lead writer van Knights of the Old Republic en auteur van meerdere zeer goedverkopende boeken in de Verenigde Staten, komt BioWare met een enorm ambitieus rollenspel dat zijn weerga eigenlijk niet kent. Qua setting mi chien vergelijkbaar met Star Wars en een vleugje Star Trek, maar het grote verschil bij Ma Effect is dat het vóélt als een ware sciencefiction-film met een universum dat echt levend overkomt en waar je jezelf ook daadwerkelijk volledig in kunt dompelen. Het is niet gemakkelijk om met een geheel nieuw 'intelligent eigendom' te komen, maar BioWare flikt het maar wel mooi. Alleen wat dat betreft scoort het spel al punten. Fan-tas-tisch!
Geniet van de prachtige omgevingen van The Citadel, de hoofdstad van het universum. Meer dan genoeg te doen hier!
Een mooi en diepgaand universum is alleen niets zonder een intere ant en episch verhaal en gelukkig voorziet men ons daar ook in. Mensen die al bekend zijn met het boek Ma Effect: Revelations (ook geschreven door Drew Karpyshyn), hoeven niet te vrezen dat ze een vergaming van het boek gaan spelen: Ma Effect speelt zich jaren af na de gebeurteni en uit het boek. In het kort komt het er op neer dat de mensheid in 2148 tijdens een ontdekking op Mars de mogelijkheid kreeg om door middel van buitenaardse technologie, zogenaamde ma relay's, naar andere zonnestelsels te reizen.Voor het eerst kon de mensheid zich buiten hun eigen ruimtegebied begeven, iets wat men maar al te graag wilde. Maar zoals een wijs man in de twintigste eeuw al eens zei: "elk voordeel heb z'n nadeel". Al gauw blijkt dat humanity's finest niet de enige soort is die met deze technologie in aanraking is gekomen. Aanvankelijk leidde dit zelfs tot een aantal grote gevechten (de First Contact War genoemd) met de Turians, een ander ras. Gelukkig voor beide partijen werd de strijdbijl uiteindelijk begraven, wat de mensheid de gelegenheid gaf om zich vrij rap te verspreiden over de ruimte, om zodoende een eigen plaatsje te kunnen bemachtigen in de door vele ra en bevolkte ruimte. Een lastige taak, want niet iedereen is even gecharmeerd van de mensheid, iets wat je nog vaak genoeg tijdens het spelen van Ma Effect zal merken.
Maak kennis met Commander Shepard, de held van het verhaal
In vele RPGs speel je een naamloze held(in) zonder stem, maar voor Ma Effect heeft men gekozen voor een bestaand personage, geheel met eigen persoonlijkheid, stem en naam. Als Commander Shepard krijg je de taak om als eerste menselijke “Spectre” (een speciale gezant onder leiding van de galactische senaat) de macht over het universum te bewaren. Dat is ook wel nodig ook, want al snel kom je er achter dat een andere Spectre genaamd Saren zich tegen de gevestigde orde keert. Saren heeft namelijk lucht gekregen van het verhaal over een mysterieus ras van machines dat om de 50.000 jaar tevoorschijn komt. Dood en verderf staat op hun programma, met als ultieme doel alle organische wezens te oogsten. Klinkt op het eerste gezicht als een sterk verhaal, zeker door de galactische senaat, maar al gauw blijkt dat er meer waarheid achter zit dan eerder door iedereen gedacht. Uiteindelijk loopt het tot een enorme oorlog uit en natuurlijk ben jij de enige die Saren kan stoppen. Goedschiks, dan wel kwaadschiks...
Eén van de karakteristieke eigenschappen van je hoofdpersonage is de mogelijkheid om je gezicht geheel naar wens aan te pa en. Denk hierbij aan kleur haar of ogen, de vorm van je gezicht, of je flaporen wilt of niet, en meer van dat soort fratsen. Niet dat dit perse noodzakelijk is: de 'standaard' Shepard oogt bijzonder goed en extreem realistisch, hij of zij lijkt zelfs zo uit een actiefilm gestapt te zijn. De animaties van je eigen personage zijn dan ook onovertroffen, volgens mij is er nog geen spelpersonage ter wereld die betere animaties in het gezicht heeft dan Shepard! Toch is het leuker om je eigen draai te geven aan het speelbare personage, wat het allemaal net iets persoonlijker maakt.
Niet onder de indruk van de 'standaard' Shepard? Maak dan je eigen versie.
Let er alleen wel op dat je geen fouten maakt nadat je akkoord gaat met je gezicht: er is geen plastische chirurgie aanwezig, je kan dus niet meer je uiterlijk aanpa en als je eenmaal bezig bent. En aangezien je nog wel een tijdje (wat heet, bij de eerste speelronde eindigt de teller om iets meer dan 18 uur, met nog lang niet alle side-quests voltooid) met Shepard rond gaat wandelen, kun je maar beter Humanity's Next Top Model er van maken.
Andere zaken die je bij het creëren van je Shepard kunt veranderen is het achtergrondverhaal en het karakter van het personage. Grappig hieraan is dat er meerdere malen nog aan gerefereerd wordt tijdens de vele gesprekken die je in Ma Effect hebt. Een BioWare-RPG zou geen BioWare-RPG zijn als het spel niet doorspekt zou zitten met heerlijke volledig ingesproken teksten. Mensen zonder geduld krijgen het bij Ma Effect dan ook redelijk moeilijk, maar ben je in voor een flink portie babbelen en luisteren naar conversaties met allerlei buitenaardse wezens (de een nog maffer dan de ander), dan ben je hier aan het juiste adres. Zeker met het vernieuwde conversatie-systeem, waarin de gesprekken nog levensechter lijken, is het houden van een praatje iets wat je maar al te graag wilt doen.
Witte bepantsering, speciaal ontworpen voor vrouwen: best sexy!
Zoals je wellicht wel gewend bent van bijvoorbeeld Knights of the Old Republic, heb je hier ook weer diverse gespreksopties, ditmaal verpakt in een mooi gesprekswieltje. Ben je meer van het aardige, dan kies je voor de bovenste. Iets neutraler ingesteld? Dan kies je voor optie nummer twee. Heb je het helemaal gehad met die persoon of wil je een grote bek opzetten, dan is er optie drie. Alle opties laten Shepard geheel iets anders zeggen en hoewel de uitkomsten soms gelijk zijn (wat je af en toe doet twijfelen aan het nut van het systeem), gebeurt dat ook heel vaak niet. Helaas hebben niet alle keuzes die je maakt invloed op het spelverloop. Hilarisch zijn de situaties wanneer Shepard het gejammer van een ander persoon niet aan wil horen en deze een rotklap verkoopt, of eventjes gaat dreigen door zijn pistool tegen diens hoofd aan te tikken, wél te noemen. Het resultaat van het gesprek ligt helemaal aan jou, maar geloof me: het loont om te experimenteren. En natuurlijk is het geweldig om eens lekker uit je slof te schieten!
Tweede van rechts is een uit de klauwen gebouwde Geth. Kill it before it kills you!
Nu we het toch over schieten hebben, dat is iets wat je enorm veel doet in Ma Effect. Laten we hier gewoon eerlijk over zijn: eigenlijk is dat gewoon raar. Je speelt een rollenspel, maar ondertu en loop je 80% van het spel met een wapen in je hand allerlei veelal synthetische weinig tot de verbeelding sprekende vijanden af te knallen! Hè, wat? Het geval wil dat BioWare besloten heeft om het actiegedeelte van het spel om te toveren naar Gears of Waresque taferelen. Het gaat zelfs zo ver dat je in Ma Effect geen mêleewapens meer hebt. Het spel fixeert zich volledig op afstandswapens, onderverdeeld in pistolen, machinegeweren, shotguns en sniperrifles. Kom je in een situatie waar er gevaar dreigt, dan kun je met een druk op je knop je wapen tevoorschijn halen. Geheel in Gears-stijl kun je dan met de A-knop rennen naar de dichtstbijzijnde muur, je achter die muur plaatsen en zo om hoekjes gaan schieten.
Supergaaf gedaan, maar… het zijn dan ook dit soort momenten dat jejezelf afvraagt welke richting BioWare opwilde. Wilden ze een actiespelmaken waarin je meer connectie had met je teamgenoten en de wereld opzich, of wilden ze voor een innovatie binnen hetrole-playing game-genre zorgen? Toegegeven: een innovatie is het zeker,ondanks dat het wegduiken en schieten niet altijd even gestroomlijndloopt als in Gears of War. Toch kan ik me de indruk niet ontkennen datdit voor de traditionele RPG-fan wel even slikken is. De real-timecombat in Jade Empire was al een hele verandering ten opzichte vaneerdere Bioware-spellen, met Ma Effect gaat het helemáál de anderekant op.
Wees echter wel gerust: indien je niet bedreven bent in hetspelen van snelle actiespellen, is BioWare zo verstandig geweest om ereen target a ist in te verwerken. Zet je die helemaal aan, danis het een kwestie van de goede kant oprichten en de vuurknop doet derest. Mi chien voor de keiharde Gears-fanaat een bron van ergernis,maar laten we wel wezen: voor hen is dit spel dan ook niet bedoeld.
Want veel schieten of niet, Ma Effect is en blijft een rollenspel waarin het levelen van je team door middel van allerlei mi ies en opdrachten (en daar tu en allerlei spannende avonturen beleeft) centraal staat. Door dit te doen verdien je weer de gebruikelijke ervaringspunten, die je weer kunt gebruiken voor het verkrijgen van allerlei speciale vaardigheden. Met name de Biotics-krachten zijn absoluut het proberen waard te noemen. Biotics kun je zien als een soort van Force Powers waarmee je bijvoorbeeld door middel van energie voorwerpen naar vijanden kunt smijten, deze juist de lucht in kunt gooien of een extra schild om jezelf te geven.
Echter valt het niet altijd even mee om te spelen met deze Biotics. Dit komt met name door het selectiewiel, een nieuwe, op het eerste gezicht aardige, feature bedacht door BioWare. Door deze twee wielen kun je respectievelijk met de linkerbumper een wapenoverzicht openen, met de rechterbumper open je het vaardighedenscherm. Gebruik je slechts eens in de zoveel keer een shieldrecharge, dan is het werken met de selectiewielen best te doen. Verwi el je continu van Biotics, dan werkt het systeem wat lastiger. Helemaal als je bedenkt dat niet alle krachten op de controller te plaatsen zijn. Spelen als Biotic-gebruiker is in het begin van het spel dan ook bijzonder lastig, zeker als je het gaat vergelijken met een soldaat die alles kapot mag knallen wat hij of zij ziet. Kwestie van de rechter trigger ingedrukt houden en gaan met die banaan!
Niet alleen op het gebied van combat valt er wat negatiefs te bespeuren, ook het grafische gedeelte weet niet altijd de schoonheidsprijs in huis te halen. Begrijp me niet verkeerd: Ma Effect is mooi. Geweldig mooi zelfs, soms op het belachelijke mooi af. Alleen... deze schoonheid heeft een keerzijde, genaamd framedrops. Deze zijn vooral merkbaar tijdens tu enfilmpjes of andere drukke actiestukken. Het is absoluut niet zo dat het onspeelbaar wordt, maar waarneembaar is het zeker. Soms ietwat naar geplaatst zijn ook de laadtijdplekken, al wordt dat grotendeels opgelost tijdens de liftritjes. Dat verklaart ook waarom ze soms wel erg lang duren, iets wat het tempo van het spelen soms eruit kan halen. Maar, ook hier valt mee te leven (hoewel ik me wel afvraag waarom ze zelfs in de verre toekomst van die typische liftmuziekjes hebben...).
Wrex de krogan. Groot beest met een nog grotere bek. Gotta luv him.
Vervelender zijn echter de texture pop-ins. In Gears of War hadden we er al last van, maar bij Ma Effect is het helemaal om te schrikken. Soms duurt het een aantal seconden voordat alle grafische foefjes ingeladen zijn. Als het nou alleen op muren zou gebeuren was het nog tot daar aan toe geweest, maar wanneer volledige omgevingen (inclusief de personages) eerst tijd nodig hebben om 'op te bouwen', ga je jezelf toch even achter de oren krabbelen. Even voor de goede orde: de schuld ligt hier niet bij BioWare, maar bij de Unreal Engine 3.0. Vrijwel alle spellen gebaseerd op die grafische motor hebben last van dit akelige fenomeen en helaas is Ma Effect hier geen uitzondering op. Opnieuw geen technisch puntje van kritiek wat het spel gelijk onspeelbaar maakt, maar toch... het valt zo op. Zonde, zonde, zonde.
Zo, dat was een hoop negativiteit, hoor ik je denken. Mi chien wel, maar nu komt het mooie; in het geval van Ma Effect kun je dit eigenlijk gewoon voor lief nemen! Natuurlijk, het spel heeft een aantal probleempjes die het behalen van die welbegeerde tien simpelweg onmogelijk maken. Dat is gewoon zo. Spijtig, maar het is niet anders. Echter, neem maar van mij aan: voor de rest is Ma Effect gewoon een lekker avontuur geworden. Die sfeer, die omgevingen, dat universum, die wonderlijke personages, magnifiek gewoon! Ma Effect straalt een en al sci-fi uit, je krijgt ze haast niet beter dan dit. Wacht, laat me dat herhalen: Je. Krijgt. Ze. Haast. Niet. Beter!
Laat je dan ook vooral niet uit de weg slaan door de hiervoor genoemde minpunten, want ondanks dat ze soms in de weg zitten (en een enkele keer het plezier kunnen vergallen), wegen de pluspunten zo oneindig veel zwaarder dat het spel afstrepen van je lijstje het stomste is wat je kunt doen. Al is het alleen maar vanwege de muziek, wat wat mij betreft genomineerd mag worden voor een van de beste gamesoundtracks OOIT. Denk aan de muziek uit Blade Runner (de liefhebbers denken nu vast aan Vangelis) of Dune en je begrijpt wat ik bedoel: heerlijk electronisch en o zo jaren '80. Klinkt mi chien een beetje B-film, maar het is exact hetgene wat er bij Ma Effect past. Het spel mag dan lijken op Star Wars, het nogmaals aan moeten horen van een orkestrale soundtrack zou het niet veel goeds doen. Hulde dus voor de componisten bij BioWare!
Heb je een flinke sciencefiction-fix nodig en ben je niet vies van een RPG met shooterelementen, dan is Ma Effect zonder enige twijfel de titel die je in huis moet halen. Het mag dan wel een enorm ambitieus project zijn geworden wat op technisch vlak wellicht tekort schiet, maar voor de rest biedt het spel een niet te mi en ervaring biedt die met een volmondg "JA!" aangeraden kan worden. BioWare heeft met geheel eigen kracht een compleet eigen uniek universum geschapen, vol eigenaardige wezen, ra en en locaties, volledig met een eigen verhaal. En het mooie van dit alles: jij zit er middenin, vrij om te doen en laten wat jij wil. Voor dat mogen we ze bedanken.