Nog nooit is er zoveel te doen geweest om een stukje downloadbare content als bij Grand Theft Auto IV. Al ruim voor de release van GTA IV was het onderwerp van gesprek, want Microsoft betaalde naar verluidt rond de vijftig miljoen dollar om de extra inhoud exclusief voor de Xbox 360 te krijgen. Alleen dat al gaf een indicatie dat de content iets bijzonders zou gaan worden. GTA IV kende een droomstart met een miljoenenverkoop in de eerste week en unaniem lovende reviews.

Maar toen de hype was overgewaaid overheerste het tegengeluid. De mondige gebruikers op internetfora lieten zich uiterst negatief uit over GTA IV. Het spel werd gekscherend het gangsterspel genoemd waarin je meer bezig was met bowlen, darten en borrelen, dan met misdaden plegen. Daarnaast verschijnt de downloadbare content maanden later dan oorspronkelijk gepland, iets wat ook niet zal bijdragen aan de verwachtingen. Is The Lost and Damned al die tumult wel waard geweest? Of weet het de criticasters de mond te snoeren en GTA IV terug op het hoogste podium te plaatsen?

The Lost and Damned biedt een geheel nieuwe verhaallijn die grotendeels los staat van de gebeurteni en in het originele spel. De protagonist is dit keer Johnny Klebitz, lid van de motorclub The Lost. Het verhaal is met dezelfde zorg gemaakt als dat van Niko Bellic, met scherp geschreven tu enfilmpjes en intere ante, goed uitgewerkte personages. Het decor voor de nieuwe verhaallijn is opnieuw Liberty City, waar tot teleurstelling van sommigen geen nieuwe gebieden aan zijn toegevoegd.

Toch is dit geen gemis. Liberty City is namelijk zo groot en gedetailleerd, dat maar weinige spelers echt alles van de stad gezien zullen hebben. Doordat je in The Lost and Damned een nieuwe uitvalsbasis hebt en nieuwe locaties zult bezoeken, krijg je de stad vanuit een heel ander perspectief te zien. Dat je het gros van de tijd een tweewieler tu en de benen hebt, draagt daaraan bij. Je zult veel vaker via de nauwe steegjes van Liberty City proberen aan achtervolgers te ontkomen, waardoor je een andere dwarsdoorsnede van de stad te zien krijgt dan wanneer je met de auto de stad doorkruist.

De speelduur van The Lost and Damned is ongeveer een derde van GTA IV. Deze kortere spelduur zorgt ervoor dat het verhaal wat minder zijspoortjes en een wat duidelijker begin en eind kent. Door het geringere aantal personages is het ook wat makkelijker het verhaal te blijven volgen. Het draait eigenlijk allemaal om de terugkeer van de president van de club, genaamd Billy Grey, en de strubbelingen binnen The Lost die daaruit voortvloeien.  Johnny Klebitz is de tweede man van de club en is vergeleken met Billy toch een man van de wat zachtere aanpak. Waar Billy het liefst de dingen hardhandig aanpakt en op elke actie een reactie wil geven, is Johnny wat gewetensvoller en subtieler. Toch weet Johnny niet de sympathie te wekken van een Niko Bellic, die toch meer een misdadiger tegen wil en dank was en zich zo goed en kwaad als het ging probeerde te handhaven in het criminele wereldje. Johnny is er wat meer op zijn plek, wat het ook lastiger maakt je met hem te vereenzelvigen.

Hoewel The Lost and Damned grotendeels los staat van het verhaal uit GTA IV, zijn er enkele verbanden die een nieuwe blik op de zaak werpen. De mi ies waarin Johnny in GTA IV een rol speelde, mag je in The Lost and Damned vanuit het andere perspectief nog eens overdoen. Niko Bellic is hier ineens zomaar een personage uit een tu enfilmpje die met je mee op pad gaat.

Er zijn ook enkele verbanden die in GTA IV niet belicht werden en die op een mooie manier laten zien hoe iedereen in het criminele wereldje eigenlijk puur zijn eigen belangen nastreeft. Wie op het ene moment je vriend is, kan dezelfde zijn die je later de nesten in werkt. Dit is echter geen kwade opzet, als wel complete naïviteit en onwetendheid. Dit is ook meteen het opvallendste gegeven dat in The Lost and Damned naar voren komt, want verder is het verhaal en ook het mi ieontwerp redelijk by the books. Maar dat zijn wel de boeken van Rockstar, binnen de gamewereld een kla e apart. Maar juist dan verwacht je elke keer weer dat extra stapje. Rockstar toont soms letterlijk zijn ballen en schuwt de controverse niet, maar The Lost and Damned zal niet je wereldbeeld op zijn kop zetten en een echt nieuwe kijk geven op Liberty City.

Het grootste verschil zit erin dat je dit keer geen eenzame crimineel meer bent, maar lid van een bende. Hierdoor zul je de meeste mi ies worden bijgestaan door leden van de motorclub. Is dit niet standaard al het geval, dan kun je ze oproepen met je mobiele telefoon. De meeste van je teamgenoten mogen gelukkig het loodje leggen, maar door ze in leven te houden zullen ze ervaring opdoen en steeds beter worden. Op weg naar een mi ie kun je stoer in formatie rijden, wat wel een machtig gevoel geeft. In The Lost and Damned hoef je overigens, God zij dank, niet meer om de dag met je vrienden te borrelen, je kunt altijd rekenen op hun diensten.

Hoewel daarmee de grootste klacht rond GTA IV verholpen is, zijn er nog steeds wat kla ieke foutjes die niet gladgestreken zijn. Zo laat het checkpointsysteem nog steeds te wensen over. Er zijn weliswaar iets meer checkpoints tu en de mi ies, maar nog steeds zijn er lange mi ies die je na afloop helemaal opnieuw mag doen, terwijl er overduidelijke rustpunten in zitten. Het spel onthoudt ook nog steeds niet wat je wapenarsenaal was voordat je aan een mi ie begon, maar geeft je bij de herkansing de wapens die je had toen je stierf. Dit kan heel vervelend zijn wanneer je sterft wanneer net al je kogels op zijn, waardoor je praktisch kansloos bent wanneer je herstart en gedwongen wordt om de mi ie helemaal opnieuw te doen. Ook vervelend is dat Johnny zijn wapen weggooit wanneer de kogels op zijn. Nieuwe kogels halen is namelijk veel goedkoper dan een nieuw wapen. Nu moet je zelf opletten dat je in het heetst van de strijd je wapen niet leeg knalt.

De moeilijkheidsgraad van The Lost and Damned gaat niet verder waar GTA IV ophield, maar kent een eigen leercurve die qua niveau ergens in het middensegment van GTA IV balanceert. Voor de doorgewinterde spelers zal het hierdoor mi chien wat makkelijk zijn, maar wanneer je GTA IV een half jaar niet meer gespeeld hebt, ben je juist blij dat je niet meteen in het diepe wordt gegooid. Wel zijn vanaf het begin meteen heel wat meer mogelijkheden beschikbaar.

The Lost and Damned beperkt zich niet alleen tot een nieuwe verhaallijn, gelukkig. Want GTA draait minstens zoveel om hetgeen je buiten de verhaallijn om kunt doen. Nieuwe activiteiten zijn er in de vorm van motorraces, waarin je elkaar met knuppels te lijf kunt gaan à la Road Rash, en gang wars waarin je met je motorclubje bij de concurrentie op bezoek gaat. In je clubhuis kun je simpele minigames spelen als handje drukken en hoger-lager, maar veel langer dan een paar minuten zal dat je niet zoet houden. De nieuwe bijzaken zijn op zich prima, maar je zult er minder tijd aan besteden dan in GTA IV omdat het nieuwe er toch wel vanaf is. Mede hierdoor zul je met The Lost and Damned waarschijnlijk minder lang zoet zijn dan dat je van 'een derde van GTA IV' zou verwachten.

Nieuwe wapens en voertuigen kunnen natuurlijk niet ontbreken. Die nieuwe voertuigen zijn er vooral in de vorm van motoren, van Amerikaanse Choppers tot supersnelle Japanse racemonsters. De motoren zijn aanzienlijk stabieler dan in GTA IV, soms op het onrealistische af, maar dit voorkomt de nodige frustratie wanneer je in een noodgang door het verkeer manoeuvreert. Onder de nieuwe wapens vinden we een granaatwerper, pijpbommen en een afgezaagde shotgun. Vooral de a ault shotgun en de automatic 9mm zullen al snel tot je favoriete wapens behoren. Het mooie is dat de twee nieuwe shotguns ook vanaf de motor gebruikt kunnen worden, wat je aanzienlijk meer vuurkracht geeft in achtervolgingen.

Ook de multiplayermodus is onder handen genomen. Er zijn zes nieuwe spelmodi die aansluiten bij de thematiek van de singleplayer, met een grote rol voor motoren. De modi zijn slim ontworpen en laten vaak ruimte voor eigen tactieken. De nieuwe wapens maken uiteraard ook in de multiplayer hun opwachting. Qua multiplayer zal GTA IV qua populariteit niet winnen van Call of Duty of Halo. De besturing die prima werkt in de singleplayer, blijkt in multiplayer toch iets te stug om snel te kunnen reageren. Toch heeft GTA IV in multiplayer iets eigens.

Zeker wanneer je het competitieve element naar de achtergrond schuift en probeert met ongewone tactieken je tegenstander een hak te zetten, krijgt het spel een bepaalde charme die maar weinig games in multiplayer hebben. GTA krijgt het voor elkaar om filmische scènes op je scherm te toveren die makkelijk kunnen tippen aan zorgvuldig gescripte gebeurteni en in andere games. Dat ze dynamisch tot stand komen, maakt het allemaal des te indrukwekkender. Neem nu een modus als Chopper vs. Chopper, waarin je met een heli tu en wolkenkrabbers door manoeuvreert om een motor te beschieten. Zeker wanneer je enige behendigheid hebt met de heli resulteert deze modus in een prachtige achtervolging die zo uit een Hollywood-film kan komen.