Vorig jaar april maakte het Spaanse Deconstructeam tijdens de Ludum Dare game jam een briljant, minimalistisch 2D spelletje: het originele Gods Will Be Watching (speel het hier gratis) Spelers kregen de controle over een groepje mensen dat 40 dagen moest overleven in een vijandig, besneeuwd landschap. Het team bestond uit een dokter, een psychologe, een soldaat, een hond, een ingenieur, een robot en een teamleider. Je kon vijf acties per dag ondernemen en hiermee moest je het team zowel psychologisch als lichamelijk in leven zien te houden.
Deze taak was vrijwel onmogelijk. Je had dagelijks tien dingen te doen en kon er maar vijf aanpakken. Je teamleden konden individueel gek worden, hongerig, ziek, aangevallen door wolven of bevriezen zonder kampvuur. Ging er één dood, dan had dat grote gevolgen voor de rest. Zonder dokter geen medicijnen en zonder soldaat geen kogels. Maar je kon óók mensen expre laten sterven om minder voedsel nodig te hebben. Een prachtig concept en bovendien was het in 72 uur gemaakte spelletje nog stijl- en sfeervol ook.
In de verlenging
Tot onze grote vreugde werd de Gods Will Be Watching gecrowdfund voor een grotere versie en vond Deconstructeam een uitgever in Devolver Digital (bekend van Vlambeer-games). De originele game is aangepast en aangevuld met zes nieuwe levels, die samen een sciencefictionverhaal vertellen á la indiehit Gemini Rue. De pixel art graphics en toon doen ook heel sterk denken aan die kla ieker, waardoor het bijna aanvoelt als Gemini Rue 2. De makers hebben echter verder niets met elkaar te maken.
Het nieuwe Gods Will Be Watching gaat over ruimtesergeant Burden, die is geïnfiltreerd in een intergalactische terroristengroep. Zoals gebruikelijk loopt alles in de soep. Makkelijk is het verhaal de eerst keer dat je de game opstart niet te volgen, maar gelukkig krijg je herhaaldelijk de kans om de intro opnieuw te lezen. Lees 'gelukkig' enigszins sarcastisch: je gaat waarschijnlijk wel een paar keer dood in het eerste level. Hoe vaak je opnieuw moet beginnen verschilt per speler, maar het kan echt wel een uurtje rommelen kosten voor je door hebt wat de bedoeling is. Als je geen fan bent van trial-and-error, sla deze game maar over, want Gods Will Be Watching drijft dit tot het uiterste. Hou je van dit soort Dark Souls-achtige zelfkastijding, probeer het zeker uit.
In het eerste level moet je vier gijzelaars rustig houden, terwijl een politiemacht provocerend op je afsluipt en een hack-inbraak geklaard moet worden. Als je al deze situaties niet in de tang houdt, liggen er binnen no-time lichaamsdelen over de vloer: die van jou of die van je gijzelaars. Dit eerste level geeft een aardige indruk van de truc waar Gods Will Be Watching om draait: in constante paniek alle wielen draaiende houden tot de tijd voorbij is. En dat is jammer.
Geen echte consequenties
Want wat het originele spelletje zo boeiend maakte was niet het risicomanagement, maar de ethische consequenties van íedere actie. En daar doet Deconstructeam te weinig mee in deze uitbreiding. De zes nieuwe levels voelen zeker sterk en origineel aan. Maar ze hebben geen consequenties voor elkaar. Vermoord de hond in level A en hij leeft weer in level B. Dit is frustrerend als je net daarvoor een uur keihard hebt zitten ploeteren om die hond in leven te houden in plaats van de dokter (om maar iemand te noemen).
Het is enorm lastig om mensen in leven te houden, dus als dit verder geen consequenties heeft, waarom zou je er dan tijd in steken? Achievements behalen is het enige dat we kunnen bedenken. En dit kan écht een uur van je tijd kosten, want een enkele fout en je moet een level opnieuw beginnen. Er zijn geen savegames. Extra frustrerend is dat op een aantal momenten de ontwikkelaars gebruikmaken van willekeurige kansen die je perfect uitgedachte poging goed kunnen verpesten.
Om een voorbeeld te geven: één van de levels draait om een langdurige marteling en ondervraging. Eén van de martelaars kan puur willekeurig een pistool pakken en Ru isch Roulette met je hoofd spelen. Tactiek komt er niet meer bij kijken; één random klik en pang, je kunt opnieuw beginnen. Je kunt zeggen dat dit realistisch, hardcore of uitdagend gamedesign is, maar leuk of eerlijk is het niet. Erg zonde, want de ondervraging an sich is bijvoorbeeld een indrukwekkend level vol met ethische patstellingen (nooit de waarheid bekennen is werkelijk een uitdaging).
Het jonge, kleine Spaanse ontwikkelteam heeft in een jaar tijd zeker een intere ant spelletje geproduceerd, maar we zien liever dat iemand hetzelfde concept oppakt er iets meer mee doet. Het liefst ook wat groter dan, want na een paar levels is de pret voorbij. Goede games over ethische keuzes zijn nog veel te zeldzaam en we zien nog graag meer spellen in het rijtje The Banner Saga, Papers Please en The Walking Dead. Gods Will Be Watching zit op het randje van briljant, maar valt helaas op de verkeerde kant.