Het leek er lange tijd op dat Square Enix zelf niet meer wist wat een ‘Final Fantasy-game’ nu eigenlijk is. De Final Fantasy XIII-trilogie leek een wanhopige zoektocht naar wat de fans nu eigenlijk wilden. Als de drie beren van Goudhaardje was XIII te lineair, XIII-2 had te weinig verhaal en XIII-3 te weinig tijd (want je zat constant naar een teruglopende doomsday-klok te kijken). En dan was er nog Versus XIII, een game die tien jaar geleden werd aangekondigd maar blijkbaar podiumvrees had. Het spel werd volgens de geruchten zelfs helemaal gecanceld. Was het dan eigenlijk gewoon voorbij met Final Fantasy? Moesten de echte fans het doen met de (zeker niet slechte) mmo en de singleplayer-werelden van weleer maar vergeten? Soms is een reeks gewoon op, toch?
Square Enix liet de reeks echter niet sterven, Versus XIII werd in tien jaar tijd omgetoverd in een heuse ‘main entry’ met zijn eigen nummer XV. Mi chien als laatste poging om de reeks weer relevant te maken. Is het dan mi chien symbolisch dat de game na enkele verwarrende cutscenes pas echt begint met het langzaam over de weg duwen van een kapotte auto? Een treffender beeld voor de staat van de reeks is niet denkbaar.
Om het beeld te versterken klinkt, terwijl de vier helden (Noctis, Promto, Gladiolus en Ignis) de auto voortduwen, opeens de kla ieke song Stand By Me. Het is duidelijk: deze game gaat over vriendschap en de goede relatie tu en het viertal. Maar mi chien ook een smeekbede van de ontwikkelaars: blijf bij ons! We weten het weer! Dit is Final Fantasy!
Verhaal
Het begint met prins Noctis, die door zijn vader op pad wordt gestuurd om zijn aanstaande bruid te ontmoeten. Samen met het eerder genoemde drietal gaat Noctis inderdaad op reis. De vier vrienden (die er uitzien als een Japanse boyband) hebben de beschikking over een luxe auto en kunnen al snel vrij rondreizen door de immense en mooie wereld. Een wereld die overigens best vreemd in elkaar zit. Er zijn auto’s, mobieltjes en videogames en eigenlijk alles wat je overdag ziet, zou ook onze wereld kunnen zijn. Toch zijn er verschillen, zoals de aanwezigheid van monsters en magie. En van demonen die de wereld ’s nachts zeer gevaarlijk maken. Final Fantasy XV’s setting is een soort magisch realisme. Een droomwereld. Een botsing tu en onze dimensie en een magisch rijk. En ondanks de vele vreemde incongruenties werkt dat.
Automaat
Het hebben van een auto in deze wereld is geen overbodige luxe. De afstanden zijn gigantisch en een rit van A naar B kan ettelijke minuten duren. In eerste instantie kun je alleen automatisch rijden. Dat wil zeggen dat Ignis achter het stuur zit en jij aangeeft waar je heen wilt. Later krijg je ook zelf het stuur in handen, maar denk niet dat je dan vrij rond kan cro en. De Regalia kan alleen over de snelweg rijden, en volgt een onzichtbare rails. De enige interactie die je hebt is gas geven en al dan niet een afslag nemen. In de meeste gevallen is automatisch rijden dan ook te verkiezen.
Wie overigens bang is dat het grootste deel van het spel bestaat uit pa ief uit het raam kijken, heeft het gelukkig mis. Niet alleen is het mogelijk om tijdens de rit te winkelen, maar ook kun je voor locaties die je al hebt bezocht de ‘fast travel’-optie kiezen. Hiermee teleporteer je in een paar seconden naar de plaats van bestemming. Het spel heeft meer van deze snelreisopties. Als je in een dungeon bent, bijvoorbeeld, kun je altijd met een flits terug naar de uitgang. En waar je je ook bevindt, je kunt altijd via fast travel terug naar waar je auto staat.
Behalve de auto krijg je op een gegeven moment ook de mogelijkheid om chocobo te huren, waarmee je snel door de wildernis kan rijden. Al deze system zorgen ervoor dat het verkennen van de wereld nooit een klus is. FFXV doet er alles aan om je niet nodeloos te laten dwalen.
Nacht
Een heel belangrijk onderdeel van de game is het gevoel dat je op een lange reis bent. Dit wordt onderstreept door de noodzaak om op veilige plekken te overnachten. Als het donker wordt, heersen zeer krachtige demonen over het landschap, en die kun je niet verslaan. Het is daarom zaak om een herberg te vinden of een kampeerplek. Op die laatste maak je kennis met de kookkunsten van Ignis, die als hij de juiste ingrediënten heeft allerlei maaltijden kan maken die je gedurende de dag een bonus op je stats geeft. Elk gerecht is ook in schitterend detail te bekijken. Voedselporno is het. In de beste zin van het woord.
Knok-tis
Uiteraard wordt er flink gevochten in dit spel. En hier wijkt de game het meest af van zijn voorgangers. In plaats van een turn-based of active time battle-systeem is XV bijna een actiegame. Door op cirkel te drukken blijft Notctis aanvallen. Met vierkantje ingedrukt ontwijk je aanvallen. Vierkantje put echter je mana uit, dus dat kun je niet onbeperkt blijven doen. Sommige aanvallen kun je via een quick-time event blokkeren en van daaruit een tegenaanval inzetten.
De belangrijkste tactische keuze die je maakt is met welk wapen je vecht. Noctis kan elk moment uit vier wapens kiezen via de vierpuntsdruktoets. Je kunt ten alle tijden ook tijdens het gevecht andere wapens op die plekken zetten. Dit is belangrijk omdat sommige vijanden alleen voor een bepaald wapen gevoelig zijn.
In plaats van een turn-based of active time battle-systeem is XV bijna een actiegame
Daarnaast is er een intere ant magiesysteem. Noctis kan op bepaalde plekken in de natuur element-energie verzamelen. Met deze ijs-, vuur- en bliksem-energie kan hij spreuken maken door deze met elkaar en met allerlei items te mengen. Deze spreuken kan hij als wapen selecteren.
Hoewel al deze onderdelen prima werken, mist het uiteindelijk wel diepgang. De meeste gevechten kun je winnen door enkel op cirkel te drukken en af en toe op vierkantje. Een ander minpunt is de camera, die vooral in omgevingen met veel obstakels (zoals in bosrijke omgeving) steevast de minst handige positie kiest.
Een lapmiddel is de ‘wait-modus’ die je in de opties kunt selecteren. Gevechten verlopen dan zoals boven beschreven, maar als Noctis stilstaat bevriest de wereld. Je hebt dan de tijd om rond te kijken en je volgende doel te selecteren. Het werkt, maar is geen vervanging voor een echt turn-based-systeem.
Open
Het eerste deel van de game is ontzettend open. Je bent vrij om te gaan waar je wilt (al zijn er uiteraard wegen afgesloten vanwege plot-redenen) en komt allerlei zij-opdrachten tegen. Zo zijn er de ‘hunts’ die je in restaurants krijgt. Dit zijn de typische ‘ga daarheen en dood een aantal van die’-opdrachten, die verra end leuk zijn. Daarnaast zijn er diverse personages in de wereld die eigen questlijnen hebben om te voltooien.
Die open wereld is zo ontzettend goed gemaakt en is zo leuk om te verkennen, dat het op een gegeven moment echt lastig is om jezelf ertoe te zetten om het verhaal maar weer te volgen. Vooral als je gevoelig bent voor de vis-minigame, waarbij je er op een gegeven moment achterkomt dat je midden in een magische wereld gewoon een paar echte uren aan het vi en bent. Deze minigame zou met een paar uitbreidingen mi chien zelfs een volledig spel kunnen zijn.
En dan zijn er nog de schatten, verzamelplekken en ingrediënten die je kunt vinden. Wie een beetje OCD is kan hier zijn hart ophalen. De vier vrienden hebben bovendien hobby’s die ze levelen. Voor Noctis is dit vi en, voor Ignis koken. Een bijzondere is Prompto’s liefde voor fotograferen. Elke keer als je kampeert krijg je de foto’s te zien die hij gemaakt heeft en de beste kun je bewaren en zelfs delen op (echte) social media. Het zijn dit soort vreemde onderdelen die de game zoveel charme geeft. En de diverse foto’s die de vriendschap zo vastlegt onderstrepen opnieuw hoe belangrijk de relatie is tu en het viertal.
Versus XIII
De openheid van de wereld houdt helaas op een gegeven moment op. Als je vordert in het verhaal wordt de game opeens heel lineair. Hierbij is het spel bijna een spiegelbeeld van XIII, en wellicht is dit nog een overblijfsel van toen de game nog Versus XIII was. Hoe dan ook is het op tegen die tijd helaas zo dat je een vast pad moet volgen met event na event. Gelukkig is het tijdens deze fase nog wel mogelijk om terug te keren naar de open wereld om daar je side quests te voltooien. De manier waarop je dit doet is heel bizar en voelt als lapwerk. Het is fijn dat de optie er is, maar als je de optie ontdekt zul je waarschijnlijk net als wij denken: dit slaat nergens op.
Overigens is er nog een boel te doen in de wereld als het verhaal voltooid is. Er is niet echt een new-game-plus, maar wel kun je na de climax op je gemak genieten van alle content en optionele dungeons. Wat dat betreft is er dus geen reden voor stre als je niet alles voltooid hebt waar je aan begonnen was: dat kan gewoon.
Heerlijk imperfect
Wie een stap achteruit zet en XV zeer kritisch bekijkt, kan niet anders dan concluderen dat er veel vreemde keuzes zijn gemaakt. Keuzes die als je ze zo leest mi chien absurd en onwerkbaar overkomen. Maar om een onverklaarbare reden werkt het wel. Het werkt juist door de imperfecties zo goed. XV blijft je verra en. Dingen werken nooit echt zoals je ze verwacht. En er zijn heel veel optionele systemen en minigames die je compleet kunt negeren maar die het spel wel leuker maken. Niet sinds Final Fantasy VII was een Final Fantasy zo incoherent en tegelijk zo door en door charmant. De mix van magie en modern, van vriendschap en reizen, van auto’s en chocobo… het is onweerstaanbaar en een terugkeer naar de gloriedagen van de reeks. Final Fantasy is weer relevant.
Final Fantasy XV is getest op de PlayStation 4. De game is verkrijgbaar voor PS4 en Xbox One.