De mens wordt gezien als een gewoontedier. Zo goed als iedere handeling die herhalend uitgevoerd wordt, zou op den duur een soort van kleinschalig ritueeltje worden. Ook de jaarlijkse voetbalstrijd tu en FIFA en Pro Evolution Soccer is zo'n ritueel. Waar laatstgenoemde deze strijd op kwalitatief gebied normaliter met vlag en wimpel wist te winnen, lijken de verhoudingen deze jaargang een wending genomen te hebben. FIFA 09 weet de stijgende lijn van de afgelopen twee jaar door te zetten en mag zichzelf tot een van de beste voetbalspellen in de geschiedenis rekenen.
De voorgaande editie in de langlopende voetbalfranchise werd vooral geprezen door de realistische benadering van de sport en de verscheidenheid aan spelmodi. Aangezien het spel fundamenteel uitstekend in elkaar stak, is het een meer dan goede zaak dat Electronic Arts deze jaargang niet getracht heeft het wiel opnieuw uit te vinden. In plaats daarvan is voortgeborduurd op de gevestigde basis en zijn vooral de ietwat minder uitgewerkte aspecten onder handen genomen. Dit betekent overigens niet dat FIFA 09 een snel in elkaar geflanst product is met louter een paar nieuwe spelersgezichten en animaties. Integendeel, de vooruitgang ten opzichte van FIFA 08 is zelfs imposant te noemen.
Zo zijn een aantal spelmodi drastisch verbeterd. Een van de meest intere ante toevoegingen is ongetwijfeld de mogelijkheid om een viertal seizoenen met een zelfgecreëerd personage te doorlopen. Je begint je carrière onderaan de ladder, spelend bij het reserveteam van een club naar keuze. Weet je tu en al die aanstormende talenten indruk te maken, dan word je geselecteerd voor het eerste elftal. Uiteindelijk is het mogelijk aanvoerder van de hoofdmacht te worden en je bij de nationale selectie te voegen. Tu entijds kun je ervaringspunten verkrijgen door kleine opdrachtjes te volbrengen en waarmee je de vaardigheden van je speler kunt verbeteren.
Gedurende deze spelmodus speel je in de Be a Pro-stijl, die in FIFA 08 geïntroduceerd werd. Deze modus houdt in dat je in de huid van één speler kruipt en ook de rol van deze speler zo goed mogelijk dient in te vullen. Dit doe je door onder andere op de juiste positie te lopen en, wanneer je in de aanval speelt, de keeper te belagen met krachtige schoten. In vergelijking met de vorige editie is de nodige fine e aangebracht in deze spelmodus. De besturing is iets intuïtiever, de dynamische camera geeft je net wat meer overzicht over het speelvlak en het beoordeling ysteem is een stuk consequenter.
Daarnaast is het in FIFA 09 mogelijk om online tien-tegen-tien te spelen, wat oorspronkelijk pas de komende jaargang geïmplementeerd zou worden. Waar aanvankelijk verwacht werd dat de twintig manschappen als een razende dolleman achter de bal aan zou sprinten, valt dit in de praktijk reuze mee. Het is onvermijdelijk dat er zo nu en dan een egocentrische smeerlap het veld betreedt, maar over het algemeen worden de verschillende posities naar behoren ingevuld. Wanneer je in een vaste groep terechtkomt die het serieus wil aanpakken, heb je hier geen enkele last van en laat deze spelmodus je de sport vanuit een totaal andere blik ervaren.
Waar je gedurende het seizoen normaliter alleen de authentieke opstellingen van de teams in het spel kon laden, is het ditmaal ook mogelijk om door middel van de zogenoemde Adidas Live Season-optie de daadwerkelijke prestaties te downloaden. Speelt een ploeg bijvoorbeeld paniekvoetbal en gaan ze genadeloos onderuit op eigen veld, dan resulteert dat in een deuk in de spelersvaardigheden voor die week en visa versa. Bij de aanschaf van FIFA 09 krijg je een code waarmee je deze optie gratis kunt activeren voor één competitie. Deze competitie zal dan een jaar lang voorzien worden van deze functionaliteit, mits je deze ingeschakeld hebt. Voor de overige vijf, waartoe de Nederlandse Eredivisie spijtig genoeg niet behoort, dien je te betalen.
Dit soort kwantitatieve verbeteringen prijken natuurlijk prachtig op het hoesje, maar het zou nauwelijks van waarde zijn als het eigenlijke spel tegen zou vallen. FIFA 09 excelleert echter ook op dit front. De besturing is geperfectioneerd, de tactische mogelijkheden zijn nagenoeg eindeloos en de verscheidene spelelementen kennen enorm veel nuance. Waar FIFA 08 bij vlagen nog ietwat te langzaam aanvoelde, ligt het speltempo nu een fractie hoger. Dit lijkt mi chien een nutteloos, maar juist deze minieme aanpa ing zorgt ervoor dat de algehele spelervaring nog intenser is. Het tempo nu namelijk akelig dicht in de buurt komt van de wezenlijke snelheid van de sport en het spel golft wat natuurlijker op en neer.
Bovendien is veel aandacht geschonken aan het fysieke element van de sport. Dit uit zich vooral in het gegeven dat logge, zware spelers meer kans maken om fysieke duels te winnen en snelle, wendbare spelers zich eenvoudiger door de kleinste gaatjes kunnen wringen. Dit aspect is feilloos in het spel verwerkt en brengt een nieuwe dimensie met zich mee. De fysieke gesteldheid van de spelers speelt namelijk een vitale rol, waardoor het noodzakelijk is hierop in te spelen door een spelstijl te hanteren pa end bij het betreffende team. Naast het individu is ook het collectief in een oogwenk te herkennen aan hun karakteristieke spelwijze. Speel je bijvoorbeeld tegen het creatieve Arsenal, dan kun je er geld op inzetten dat vooral snel combinatievoetbal de klok slaat, terwijl AC Milan haar spel volledig baseert op het volbrengen van efficiënte counteraanvallen.
Doordat er ontiegelijk veel facetten bepalend zijn voor het daadwerkelijke spelverloop, kent FIFA 09 een relatief steile leercurve. Zeker in het begin is het een pittige opgave om een goedlopende aanval op poten te zetten, laat staan een bal in de touwen te jagen. Dat je de volledige controle over de bal hebt, vereenvoudigt het geheel vanzelfsprekend niet. Neem je de bal ook maar enigszins ongecontroleerd aan, dan springt 'ie resoluut van je voet. In wezen dien je dan ook rekening te houden met zo goed als alle aspecten die in de 'echte' variant ook een rol spelen. Deze realistische benadering mag wellicht een behoorlijke doelgroep afschrikken, het is zeker de moeite je erin te verdiepen. Eenmaal gevorderd gooi je de meest ontzagwekkende aanvallen uit je controller. Bovendien is de voldoening die je haalt uit een welgeplaatste steekbal of een prachtige schijnbeweging al die uren oefenen meer dan waard.
Alsof dat nog niet genoeg verbeteringen zijn, heeft FIFA 09 ook op audiovisueel gebied een behoorlijke stap voorwaarts gemaakt. Niet alleen animaties zijn van een ongekend hoog niveau en scanderen de toeschouwers luidkeels de clubliederen, ook staat het spel bol van de sfeerverhogende details. Zo wordt het veld zichtbaar aangetast naarmate het seizoen vordert, geven spelers aan waar ze de bal willen hebben en is het mogelijk de bal tegen de billen van de scheidsrechter te schieten. Zelfs het manco waar Electronic Arts al een tijdje mee kampt, de spelers leken meer op wa en beelden dan op voetballers, lijkt grotendeels verleden tijd te zijn. De doodse uitstraling is zo goed als afwezig en de gezichtsuitdrukkingen worden erg natuurgetrouw in beeld gebracht.
Ook het commentaar steekt prima in elkaar. De Engels variant dan welteverstaan. Evert ten Napel en Youri Mulder maken er immers, zoals we van hen gewend zijn, een zooitje van. Wat ze aan het vertellen zijn, komt vaak genoeg absoluut niet overeen met hetgeen op het veld getoond wordt en de intonatie is zo emotieloos als een verwrongen theedoek. Ten Napel geeft zelf al aan hoe het met het commentaar van hem en zijn norse compagnon gesteld is: eigenlijk mag je dit geen serieuze poging noemen.
Daarnaast valt met een beetje pech en een stel argusogen toch af en toe nog een technisch mankementje te ontdekken. Ook wordt het houtwerk opzienbarend vaak getroffen, wat zo nu en dan behoorlijk frustrerend kan werken. Dat juist dit soort verwaarloosbare akkefietjes aangehaald moeten worden om een negatief woord te kunnen spreken, toont eigenlijk perfect aan hoe het met de kwaliteit van FIFA 09 gesteld is.