Filosoof Nelson Goodman betoogt dat het begrip ‘stijl’ meer omvat dan je in eerste instantie zou denken. Vorm en inhoud staan volgens hem niet volledig los van elkaar. Er is vaak sprake van een bepaalde samenhang, waardoor je met stijl in zekere zin ook over de inhoud spreekt. Betrek je deze opvatting op een game, dan kun je de ‘audiovisuele schil’ eigenlijk niet los zien van de daadwerkelijke gameplay. Het is nog maar de vraag in hoeverre Goodman ’t bij het juiste eind heeft, maar voor Deathspank geldt het in ieder geval wel.
Ontleed je Deathspank en kijk je puur naar de inhoud, dan houd je namelijk niet meer over dan een inwi elbaar hack-and-slash-spelletje met de karakteristieke humor van Gilbert. Je slaat je een weg door hordes vijanden en zet zo hier en daar een magische aanval in om een wat krachtiger wezen te doden. Dit alles met niet meer dan een knop of vier. Tu endoor verdien je ervaringspunten, krijg je nieuwe wapens en bouw je je vaardigheden uit.
Het uiteindelijke doel? Een belachelijke hoeveelheid aan simpele mi ies doorlopen, van het verzamelen van een x aantal objecten tot het bereiken van een bepaalde, vaak goed bewaakte plek. Vrij suffe mi ies, zou je denken. Tel daarbij op dat de coöperatieve modus alleen offline te spelen is, en je zou bijna denken dat ontwikkelaar Hothead Games op een wel erg inspiratieloze manier probeert mee te liften op de hype rondom Diablo 3 en de populariteit van Gilbert.
Heldenkledij
Toegegeven, de mi iestructuur en coöp hadden wat meer aandacht mogen krijgen, maar Deathspank heeft absoluut bestaansrecht. Dit komt voor een groot deel door de context. De dialogen, personages en spelwereld zijn bizar en dolkomisch. De held Deathspank is al een fantastische verschijning op zich, met zijn verschrikkelijke heldenkledij en zelfingenomen karakter. Michael Dobson, die Deathspanks stem heeft ingesproken, verdient bovendien wat extra aandacht. Het is een prestatie op zich dat hij met enkel zijn stem zorgt voor een parodie op zowel typische heldenfilms als westerse rollenspellen, en het personage tegelijkertijd ontzettend veel karakter meegeeft.
Maar het zijn niet alleen de dialogen en dergelijke die van Deathspank een unieke ervaring maken. Ook de actie zelf heeft de kenmerkende Ron Gilbert-vibe. Voordat je het spel goed en wel hebt opgestart, spreek je met een heks. Je kunt zelf kiezen op welke manier je op haar gekke opmerkingen reageert, maar welk antwoord je ook kiest, het verloop van het gesprek is werkelijk fenomenaal. Uiteindelijk geeft ze je een opdracht en trek je de wereld in om haar te helpen.
Op dit soort momenten ervaar je hoe nauw vorm en inhoud met elkaar verbonden zijn. In een doorsnee humorvolle game, zou de context tijdens de eigenlijke mi ie op de tweede plaats komen en moest je wat gaan inhakken op suffe vijanden. In Deathspank vormen humor en actie een geheel. In plaats van objecten verzamelen waarvan je het bestaan nog niet eens wist, moet je snuiten van kippen bij elkaar zoeken. Dit doe je uiteraard door deze wezentjes te zoeken en ze een kopje kleiner te maken. Maar wanneer je de eerste kip aanraakt, hoor je niet alleen een enorm gekakel en vliegen de veren in het rond. Je krijgt meteen de hele bende pluimvee achter je aan. Ondertu en kom je een hoopje eenhoornpoep tegen, zie je een of ander mank lopend skelet en verwijst Deathspank nog even naar een actiespel dat zichzelf wel serieus neemt.
Kippenkanon
Het cartooneske uiterlijk en de aanvalsmogelijkheden maken de gevechten alleen maar absurder. Natuurlijk kun je simpele zwaarden en bijlen gebruiken, maar het is pas echt een feest als je met lollies mept of een kanon gebruikt die kippen afschiet. De actie an sich is vrij simpel, maar juist daardoor zo leuk. Deathspank is geen spel waarin je talloze aanvalscombinaties uit je hoofd wilt leren. Je wilt je vijanden op de meest uiteenlopende manieren verslaan en door de simpele besturing, de veelvoud aan wapens en de luchtige mi ies staat niets je in de weg.
Je stoort je geen moment aan deze vrij simpele benadering van het genre. De gameplay is doordrenkt met humor en absurditeit, waardoor zelfs suffe mi ies erg vermakelijk zijn. Dit werkt ook de andere kant op, want rondom de meeste grapjes is een spelelement gebouwd. Neem bijvoorbeeld een paar schoenen, die opgeleukt zijn met wat edelstelen. Natuurlijk een metafoor, maar dit zorgt ook gelijk voor een leuke, unieke spelmechaniek.
Deathspank verdient dus een flinke pluim. Het is maar zelden dat een soortgelijke (humoristische) insteek zo goed uit de verf komt. Het spel kent gezien de prijs (dertien euro) bovendien een verra end hoge productiewaarde. Er zijn letterlijk honderden wapens, alles is tot in de puntjes verzorgd en de verhaallijn is dik tien uur lang; de vele zijopdrachtjes niet meegerekend. Het portfolio van Ron Gilbert is weer een dijk van een game rijker.