We konden al lang zien dat 2K's BioShock iets bijzonders zou worden. De originele setting, sfeer en de screenshots met Little Sisters en Big Daddy's waren iets dat we nog nooit hadden gezien. Vreemd genoeg bleef de hype tot sinds kort uit, maar gelukkig krijgt het spel de laatste tijd meer aandacht. Hoog tijd om te kijken wat BioShock zo bijzonder maakt.
Duizendmaal dank aan diegene die met het idee van Rapture is gekomen. 2K heeft in een interview gezegd dat BioShock ooit begon als een game op een tropisch eiland waarin je nazi's moest neerknallen. Weinig origineel dus, iets wat een stad die in de jaren vijftig onder water is gebouwd wel is. Compleet met prachtige Art Deco-stijl en mooi design op elk plekje van de stad, is Rapture ongetwijfeld een van de meest originele gamewerelden van het moment.
Als hoofdpersoon donder je met vliegtuig en al in de oceaan, maar op wonderbaarlijke wijze weet je als enige van de inzittenden te overleven. Je zwemt naar de oppervlakte waar je opgewacht wordt door een helse vlammenzee. Je kunt maar één kant opzwemmen en al snel kom je aan bij je redding: een vuurtoren. Het lijkt te toevallig om waar te zijn, maar je bent al blij genoeg dat je nog leeft. In de vuurtoren kun je maar één kant op, richting een klein rond duikbootje die je naar de bodem van de zee brengt. Naar Rapture.
Vooropgesteld moet worden dat BioShock een first-person shooter is. Het spel gaat veel dieper dan de gemiddelde FPS, maar het is geen RPG en geen Adventure. Toch worden wel veel elementen uit die genres gebruikt om van BioShock een betere shooter te maken. Dit betekent dat het een snel spel is met veel domweg knallen en schieten, maar dat het dieper gaat dan je zou verwachten.
Naast het standaard wapengerei, zoals je pistool, machinegun, grenadelauncher en shotgun, kun je gebruik maken van speciale krachten. Je hebt Eve nodig, een blauw goedje dat je via een spuit in je arm stopt, om die krachten te gebruiken. Alle krachten komen uit je linkerhand en verschillen van elektriciteit, ijs en vuur tot insectenzwermen, telekinese en een kracht om de beveiliging in Rapture te foppen en op je vijand af te sturen. Het wi elen van wapens en krachten gaat erg soepel. Via de rechtertrigger schiet je, en met de rechterbutton wi el je wapens. En zo gaat het precies hetzelfde met je krachten, maar dan aan de linkerkant van de controller.
Door al die verschillende krachten en wapens kun je zelf besli en hoe je de gevechten aanpakt. Zoals gezegd is BioShock een echte shooter, dus dat betekent veel vijanden en snelle gevechten. Nu kun je natuurlijk je tegenstanders gewoon bestoken met lood en ander geschut, maar combinaties maken met je krachten is nog veel toffer. Zo kun je iemand shockeren, waarna hij even niets kan doen, en jij rustig met een shotgun op zijn hoofd kunt schieten. Ook kun je een vijand bevriezen waarna je hem met je kruisboog tot tientallen kleine stukjes verpulvert. Of je steekt een vijand in de fik, waarna hij naar water loopt zodat jij hem weer kunt elektrocuteren. En bedenk je eens dat je elk wapen en elke kracht ook nog eens tweemaal kunt upgraden! Er zijn zo heerlijk veel mogelijkheden, en daardoor is geen gevecht hetzelfde.
Hoewel je in BioShock altijd duidelijke doelen en opdrachten hebt, word je nooit een bepaalde speelstijl opgedrongen. Er staat altijd een pijl boven in beeld die precies laat zien waar je moet zijn, verdwalen zit er dus niet in, maar dit kan je er niet van weerhouden om het gebied te verkennen en leuke dingen te ontdekken. Ook kun je situaties op vele verschillende dingen aanpakken. Zo kun je er bijvoorbeeld voor kiezen om camera's en turrets te hacken en voor jou te laten werken, of je schiet ze gewoon kapot. Verwacht alleen niet de ultieme vrijheid, want je kunt niet van het verhaal af stappen en alleen nog je eigen ding doen. Dan vordert het spel niet en mis je alle leuke krachten. Vlak voor het eind kun je nog wel weer alle gebieden langs om te kijken of je nog wat gemist hebt. Lineair met veel vrijheid dus.
2K geeft met BioShock een dikke vinger naar gamemechanieken die we de afgelopen tijd voor normaal genomen hebben. Zo zul je nooit dood kunnen gaan, want als je levensbalk leeg is word je gewoon weer opgewekt in het meest dichtstbijzijnde Vita-chamber. Zeg nou zelf, wat is er nou leuk aan telkens dood gaan? Natuurlijk brengt het extra spanning met zich mee, en in veel spellen werkt die spanning goed, maar vaak is het pure irritatie. Wat is er leuk aan telkens weer hetzelfde stukje spelen omdat je niet verder komt, of constant moeten saven en laden, en lange stukken opnieuw te spelen? Natuurlijk, veel games hebben die spanning nodig om intere ant te blijven, maar BioShock kan zonder en dat is bijzonder.
Daarnaast heeft 2K een prachtige manier gevonden om het verhaal te vertellen zonder dat de gameplay door filmpjes onderbroken wordt. Aan de ene kant zijn het de vriendelijke personages die achter glas staan, waardoor ze met jou kunnen communiceren en jij gewoon doorspeelt. Aan de andere kant liggen er door Rapture heen allerlei achtergelaten geluidsboodschappen zodat het verhaal verteld wordt tijdens het spelen.
Maar goed, BioShock is een shooter, en een shooter kan niet zonder een flink aantal vijanden. De meest voorkomende vijanden zijn de Splicers. Het waren eens normale mensen, maar ze zijn nu volledig overgenomen door de nieuwe krachten. Ze zijn geobsedeerd door hun jacht naar Adam en willen jou als nieuweling graag dood hebben. De Splicers zijn er in verschillende vormen, zo kan de één teleporteren, de ander weer met vuur gooien en de volgende weer aan het plafond hangen. Ze zijn zeg maar het standaard schietvoer. Gelukkig loopt er nog meer boeiends rond zoals de Little Sisters en Big Daddy's.
Little Sisters ogen als kleine onschuldige meisjes als ze met een jurkje aan en op blote voetjes door de gangen van Rapture dartelen, maar schijnt bedriegt. Ook de Little Sisters zijn overgenomen door Adam, en zijn op jacht naar lijken om daar met een spuit de Adam uit te zuigen. De Big Daddy's zijn de wezens die als levenstaak hebben om Little Sisters te beschermen, ook al moeten ze hun leven daar voor geven.
Er zijn twee verschillende Big Daddy's: de Bouncer en de Rosie. De Bouncer heeft een grote boor als arm en gebruikt zijn gewicht en brute kracht om jou te verslaan, terwijl de Rosie het wat subtieler doet en met wapens de Little Sisters beschermt. Van beide Big Daddy's lopen ook nog Elite-versies rond, die net weer wat sterker zijn. De Big Daddy's zijn niet zo moeilijk te verslaan als je wellicht zou verwachten. Een aantal granaten en elektrische shotgunschoten en ze vallen neer. Toch zijn het de leukste gevechten in het spel en als je ook nog eens je krachten gaat gebruiken heb je er veel plezier mee. Omdat je zelf niet dood kunt, is het niet zozeer de spanning die het hem doet, maar echt de fun van het verslaan van een Big Daddy. En is de Daddy dood, dan blijf je met een eng, maar zielig en huilend meisje over.
BioShock is een van de weinige games die eens andere emoties opwekt, want de Little Sisters stellen je voor een moreel dilemma. Of je dood het meisje en krijgt veel Adam tot je beschikking, of je redt het meisje en je krijgt weinig Adam. Voor de gamer mi chien een simpele keuze, omdat je natuurlijk de meeste Adam wil, maar kun je het nog als het meisje met haar rug tegen de muur gedreven wordt en je met grote ogen aankijkt en smeekt voor haar leven? Tevens word je ook nog een beloning beloofd als je het meisje redt. Zou die beloning het waard zijn?
Adam heb je nodig om nieuwe mogelijkheden te kopen. Zo kun je nieuwe krachten aanschaffen, maar ook ruimte kopen voor andere mogelijkheden die je fysieke, engineering en gevechtmogelijkheden verbeteren. Deze kun je vervolgens weer invullen door tonics, die door het spel heen verspreid zijn. Het leuke van deze tonics is dat het niet zomaar een extraatje is, maar dat het daadwerkelijk de gameplay verandert. Zo is er een tonic waardoor je onzichtbaar wordt wanneer je even stilstaat en een tonic waardoor je vijanden geschokt worden als ze je aanraken. Dit zijn maar twee voorbeelden van dingen die je stijl van spelen compleet veranderen.
2K heeft besloten geen multiplayer aan BioShock toe te voegen. Aan de ene kant is dat jammer, want het idee om elkaar te bestoken met alle verschillende krachten is extreem aanlokkelijk. Aan de andere kant is het bewonderenswaardig dat de ontwikkelaar zich puur op de singleplayer heeft gericht en die zo subliem mogelijk heeft gemaakt. Weinig andere ontwikkelaars durven dat nog aan, en dan zit je vaak met matige multiplayer en een singleplayer die half af is. De singleplayer van BioShock is in ieder geval af, op alle fronten.
En ja, met alleen een singleplayer houdt het spel een keer plots op. Dat moment kwam voor mij net wat te snel en het einde viel iets tegen, maar toch biedt BioShock een relatief lange singleplayer ervaring dat op geen enkel moment afzwakt. Andere shooters willen nog wel eens met saaie stukjes opvullen, maar BioShock is constant boeiend en vernieuwend. Met twee verschillende eindes, als je de Little Sisters doodt of redt, moet je het spel al op twee verschillende manieren spelen. Door het gebruik van andere krachten en tonics is de speelervaring ook weer compleet anders.
En dan heb ik het nog niet eens gehad over het grafische gedeelte van BioShock, want wat ziet dat er mooi uit! Het zijn niet zozeer de graphics zelf, maar door het leveldesign, de personages en de briljante sfeer is het spel werkelijk prachtig. Een kunstwerkje dat de Art Deco stijl consequent door het hele spel gebruikt, maar toch genoeg afwi eling biedt zodat het niet gaat herhalen.
Die sfeer wordt nog extra benadrukt door het fenomenale geluid. Surround-sound is zelden zo goed gebruikt en de soundtrack die je door de platenspelers hoort is fantastisch. En hoewel er naast de radio's geen andere muziek gedraaid wordt, zijn er altijd wel geluiden aanwezig waardoor je het gevoel hebt in een levende stad te zijn. Naast het gegrom van de Big Daddy's en de gesprekken tu en de Splicers zijn er ook nog allerlei sfeergeluiden om het af te maken. Extra notie overigens voor de goede voice-acting, want deze kwaliteit wordt niet vaak in videogames gehaald.