Dertien jaar is niet eens zo heel lang geleden, maar het lijkt alweer een eeuwigheid. We waren pubers en zochten afleiding van huiswerk, jeugdpuistjes, dommige leeftijdsgenoten en onbegripvolle ouders. In de exotische wereldstad Athkatla en omstreken waanden we ons volwa en. En ook wel onbegrepen, maar dan omdat we, in plaats van een hevig hormonale tiener, het nageslacht waren van een bloeddorstige god.
Oude liefde roest niet
Baldur's Gate 2: Shadows of Amn was in 2000 de beste RPG van het jaar en voor velen is hij een onderdeel van de beste (westerse) RPG-serie aller tijden. Ondanks de sterk achterhaalde graphics en gameplay wordt de game nog altijd gespeeld. Dat maakt het lastig om een remake als deze Enhanced Edition te beoordelen. Veel kwaliteiten zijn de verdiensten van het oorspronkelijke spel, maar dat origineel staat hier niet ter discu ie. Tegelijkertijd kan het misleidend zijn om een cijfer enkel te baseren op de nieuwe onderdelen die zijn toegevoegd aan zo'n geliefde kla ieker.
Laten we daarom voorop stellen dat Shadows of Amn en de uitbreiding Throne of Bhaal nog steeds fantastisch zijn, verouderd of niet en ongeacht het cijfer hierboven. Bovendien verdient ontwikkelaar Overhaul Games (opgericht door oud-Bioware-medewerkers) een pluim omdat er met veel liefde is gewerkt aan het oplo en van kleine ergerni en en het verbeteren van details. Denk aan een duidelijker overzicht van alle actieve quests, veel meer best leuke interacties tu en personages of uitgebreidere mogelijkheden om je kla e, zoals de shadow dancer, te updaten. Er zijn talrijke van dit soort mini-aanpa ingen die het spel ten goede komen. Elke speler plukt daarvan de vruchten, maar dit soort verbeteringen zal enkel hardcore fans echt opvallen.
Oud zeer
Toch zijn een aantal vervelende problemen waar het origineel mee kampte helaas grotendeels onopgelost. De navigatie van de AI is bijvoorbeeld nog steeds waardeloos. De kortste route is hemelsbreed en dus proberen hoofdpersonages en NPC's wel eens door muren te lopen. Als dat niet lukt, kiezen ze een nieuw pad, liefst met een omweg. Staat een ander een seconde in de weg, dan besluit de AI dat het gaat om een obstakel en wordt ook voor een alternatieve, langere route gekozen. De ellenlange tochten die dit soms oplevert, zagen we vroeger nog als handige intermezzo's waarin we snel wat huiswerk deden. Inmiddels vinden we ze toch wat irritant.
Ook de instelbare AI-scripts op basis waarvan personages handelen en vechten zijn niet alles. Micromanagen werkt vooral op een hoge moeilijkheidsgraad perfect, dat is waar een tactische RPG als deze om draait. Maar in zo'n omvangrijk spel wil niemand zich tot in detail bemoeien met elke schermutseling. De scripts horen dat te ondervangen, deden dat vroeger niet voldoende en doen dat nu nog slechter. Vaak blijven personages ongeacht hun script een beetje dommig staan tijdens gevechten, of hun script krijgt prioriteit boven jouw eigen besturing. Jij zegt 'halt!', het personage zegt 'nee ik moet wat koste wat kost achter die totaal onbelangrijke struikrover aanrennen'.
Mooier en gebruiksvriendelijker
Er zijn gelukkig ook voldoende aanpa ingen die wel meteen opvallen en dit zonder dat Overhaul al te pretentieus te werk is gegaan en de games drastisch heeft veranderd. Om te beginnen met de HD-graphics: die zijn in e entie ongewijzigd – verwacht geen moderne graphics – maar uiteraard scherper dan in het origineel. Pixels zijn onopvallender en daardoor komt het rijke visuele ontwerp van bijvoorbeeld achtergronden een stuk beter tot zijn recht. Uitzoomen werkt soepel, inzoomen is niet aan te raden omdat je dan alsnog in een pixelfest belandt. Dat de resolutie zich automatisch aanpast aan je scherm is bijzonder prettig en gebruiksvriendelijk.
De vernieuwde interface is niet direct een verbetering. Ook deze is aanzienlijk gepolijster dan de ouderwetse zogenaamd in afbrokkelend steen gebeitelde interface, maar oogt nogal, nou ja, ambachtelijk. Alsof iemand met Photoshop zijn best heeft gedaan ze te perfectioneren, maar daar niet helemaal in is geslaagd. Afleiden doet dit overigens nauwelijks. Wie eenmaal gewend is aan de interface of vooral de sneltoetsen gebruikt zal er eigenlijk niet naar kijken. Overhaul heeft bovendien geleerd van eerdere kritiek. Waar de remake van de eerste Baldur's Gate nog gloednieuwe, maar amateuristisch getekende cutscenes kreeg, zijn dit keer die oude 3D-animaties behouden. Niet per se heel mooi, maar wel wat fans willen.
Boze half-orc en blije muts
Een andere belangrijke toevoeging aan het origineel is de nieuwe content. Overhaul Games heeft vier unieke personages gecreëerd waarvan drie al in de Enhanced Edition van de eerste game zaten: wild mage Neera, half-orc blackguard Dorn, monk Rasaad en de nog onbekende thief Hexxat. Hun quests zijn zeker vermakelijk en een enkele keer zijn hun dialogen met de hoofdpersoon of andere personages subliem. Soms zijn gesprekken en zijverhaallijnen echter tenenkrommend cliché, alsof het gaat om matige fanfictie. Daarbij kreeg de 'hilarisch sarcastische' toon van de hoofdpersoon in de nieuwe content echt te veel aandacht van de schrijvers. En wij konden ons niet over het vreselijke stemacteerwerk van Neera zetten, wat een blije muts.
De interactie tu en personages is bovendien niet altijd logisch (en momenteel rijk aan bugs). Zo kun je de kwaadaardige Dorn van zijn destructieve en slaafse pad afpraten, maar dat is onmogelijk zonder hem aanvankelijk extreem naar de mond te praten. Laten we samen zoveel mogelijk onschuldige mensen slachten muhaha, dat idee. Overigens hadden we met Hexxat in eerste instantie grote moeite, maar we waren verrast met hoe zij zich ontwikkelde tijdens haar quest. Ze is het intere antste figuur dat Overhaul heeft toegevoegd aan de kleurrijke cast. Uiteindelijk vonden wij de nieuwe personages te wi elvallig geschreven om echt in ons hart te sluiten, maar dat geldt eigenlijk ook voor een paar oorspronkelijke NPC's. Voor nieuwsgierige spelers die alle beschikbare extra content voor Baldur's Gate 2 al door en door kennen en meer willen zien, is het leuk bonusmateriaal.
Zure, ouderwetse fans
Resten nog de arena-toevoeging The Black Pits 2: Gladiators of Thay en de toegankelijker gemaakte multiplayer. De eerste is niet onaardig en kan spelers die graag hun tactische D&D-kunsten oefenen wel even vermaken. De tweede is voor de kleine, gedreven fanbase van de multiplayer positief, maar niet zo belangrijk dat het een aanschaf van de Enhanced Edition rechtvaardigt. En daarmee belanden we bij de vraag: voor wie heeft Overhaul de Enhanced Edition eigenlijk gemaakt? Voor de hardcore fans die nog meer willen halen uit hun Baldur's Gate 2-ervaring? Of voor nieuwe spelers die eens zelf willen uitzoeken of alle lof terecht is?
We moeten het antwoord oprecht schuldig blijven. Als de wat zure, ouderwetse fans van het eerste uur spelen we Baldur's Gate 2 en Throne of Bhaal zelf liever in zijn oorspronkelijke versie, geüpdatet met enkele van de beste mods die online te vinden zijn. Die zijn kwalitatief nu eenmaal beter dan wat de Enhanced Edition biedt. En goedkoper is het ook: denk aan een boxset of een downloadversie via GOG. Tegelijkertijd willen we graag dat nieuwe spelers net zo enthousiast worden als wij, maar begrijpen we dat de complexe D&D-regels en de verouderde gameplay heel veel geduld vragen. Daar verandert de Enhanced Edition niet echt iets aan.
Maar Overhaul heeft een belangrijke troef die ondanks ons geklaag echt een meerwaarde biedt: de vertaling van het spel naar andere platforms dan de pc. Hoewel iPad- en Android-eigenaren nog even moeten wachten op BG2: EE, is het een unieke aanwinst voor die apparaten. De games lenen zich prima voor mobiele touchscreens en de Enhanced Edition is de enige versie die in de trein of in bed te spelen is. Toegankelijk en ideaal om even jeugdherinneringen op te halen zonder torenhoge eisen en verwachtingen. En wie weet geven nieuwe spelers deze beste RPG-serie aller tijden zo ook wat eerder een kans.