Anno 1800 stoomt door naar de top

Terug zijn de grotere speelkaarten met meerdere eilanden. Terug zijn de computergestuurde tegenstanders die met je wedijveren om kostbaar land. Terug zijn de logistieke puzzels met het opzetten van handelsroutes voor het bevoorraden van jouw veeleisende burgers. Terug is de multiplayer, de door economie gedreven oorlogvoering en het historische sausje dat we misten na twee toekomstgerichte delen. Kort na het neerzetten van ons eerste warenhuis en marktplaats wisten we het al: dit is weer het oude, vertrouwde Anno waar we jaren op hebben gewacht.

Geheel terecht, want de gameplay van de Anno-games is in de kern al twintig jaar lang even eenvoudig als bevredigend. Met het doel om de grootste en rijkste stad in de wijde omtrek te bouwen begin je met wat simpele hutjes en houthakkers op een eiland. Naarmate je bevolking groeit, kun je de huizen opwaarderen en wordt het eisenpakket groter. Toegang tot een dagelijkse portie vis en wollen kleding is snel genoeg geregeld, maar de introductie van elke nieuwe bevolkingslaag brengt nieuwe uitdagingen met zich mee.

De industriële revolutie wacht op niemand en om je concurrenten bij te blijven moet je nieuwe eilanden koloniseren, wil je bijvoorbeeld het voor bier benodigde hop verbouwen. Tegelijkertijd heb je schepen nodig om die hop naar het eiland met je bierbrouwers vervoeren. Die kun je huren, maar ook gewoon zelf produceren. Maar de zeilen die je daar voor nodig hebt komen natuurlijk ook niet zomaar aanwaaien. Het uitpluizen en opzetten van die productieketens en transportnetwerken is een belangrijke pilaar van Anno 1800. Het blijft een genot om te zien hoe de belastinginkomsten van de Artisan-klasse omhoog schieten bij de eerste levering van koffie uit de Nieuwe Wereld.

Strata-gie

Graan is onmisbaar, rum maakt het leven dragelijk en bij gebrek aan olie blijft het stil in de elektriciteitscentrale. Al die goederen zijn waardeloos zonder de belangrijkste grondstof van allemaal: arbeid. In Anno 1800 is het aantal beschikbare werknemers onderverdeeld per bevolkingslaag. Logisch ook, want je kunt niet van hooggeschoolde ingenieurs verwachten dat ze akkoord gaan met een baan als varkenshouder.

Waar je in voorgaande delen zonder omkijken alle huizen zo snel mogelijk kon opwaarderen naar de hoogste klasse met dito inwoners voor die heerlijke belastinginkomsten, dwingt Anno 1800 je om bewust om te gaan met de bevolking. Inwoners die bovenaan de socio-economische ladder staan, de Investors, vertikken het zelfs om hun mouwen op te stropen. Aan de andere kant geven ze kapitalen uit aan extravagante luxeartikelen als handgemaakte sigaren en wonderbaarlijke koetsen waar je geen paarden voor nodig hebt. Het balanceren van inwoneraantallen en hun bijkomende behoeften geeft Anno 1800 een welkome dosis diepgang.

Strategische acrobatiek

Die diepgang sluit naadloos aan bij de tweede pilaar waar de serie dankbaar op leunt. Anno 1800 vindt namelijk een voortreffelijke balans in hoe je telkens weer nieuwe mogelijkheden en strategieën aangereikt krijgt. De gameplay wordt niet alleen breder, met telkens nieuwe producten waar je inwoners om vragen, maar het managen van je eilanden krijgt tevens voortdurend nieuwe dimensies. De sprong naar arbeiders dwingt je uit te breiden naar andere eilanden. Ambachtsmannen maken op hun beurt je stad interessant voor toeristen, maar deze vermogende bezoekers wachten niet met klagen over de vervuiling van je staalfabrieken.

Kies je er dan voor om de industrie naar een ander eiland te verhuizen, met alle logistieke uitdagingen die daar bij horen? Of compenseer je de roetzwarte rook met dierentuinen vol exotische beesten, die niet voor het oprapen liggen? Zelfs na uren spelen verrast Anno 1800 ons met opties die een nieuw licht werpen op ons wild groeiende eilandenrijk. In een eeuw met uitvinders als Trevithick en Edison mag je gerust rekenen op een paar curveballen.

Te veel ballen in de lucht

Ondertussen moet je de aandacht verdelen over een groeiend aantal kolonies en na een succesvolle expeditie naar de Nieuwe Wereld zijn die ook nog eens verspreid over twee speelkaarten. Als dat intimiderend klinkt, ligt dat niet aan jou. De derde en laatste pilaar die het zo verleidelijk maakt om Anno 1800 tot in de late uurtjes door te spelen is dat je altijd wel iets te doen hebt. Terwijl je wacht op een lading stenen voor een kerk, kun je een Waar-is-Wally-achtige opdracht uitvoeren voor een inwoner, verboden middelen smokkelen voor een bevriende computerspeler of piraten wegjagen van je handelsroutes, enzovoort. Je verveelt je nooit en dat is in principe fantastisch.

Wat de pilaar doet wiebelen is dat al deze taken tegelijk en op soms hinderlijke wijze je aandacht opeisen. Staat je expeditie naar museumschatten voor een dilemma? Stop maar met lezen, want de piraten zijn terug. Herinnert Lady Margaret Hunt je voor de zesde keer dat je dat portret van haar man nog moet opduiken? Dat zal best, maar omdat je bent vergeten om die kerk te bouwen, krijg je nu een verlammende staking voor de kiezen. Pauzeren om op adem te komen? Dat kan, maar je kunt dan geen gegevens inzien of bevelen geven.

Natuurlijk is multitasking een groot deel van de uitdaging, maar wat frustratie oproept is dat dergelijke meldingen soms verdrinken in een interface die worstelt met het weergeven van belangrijke informatie. De campagne helpt je uitstekend op weg om Anno 1800 onder de knie te krijgen, maar dieper liggende mechanieken blijven in nevelen gehuld. Het ene moment sta je tweeduizend dollar in de plus, een ogenblik later tweehonderd in de min. Waardoor? En is dat per minuut? Tien minuten? Zonnewende? Het blijft een raadsel. Onze Google-Fu is sterk genoeg om te snappen hoe de Royal Tax werkt, maar een handleiding zou fijn zijn geweest.

Geen verlichting…

Gelukkig kun je veel van bovenstaande opdrachten links laten liggen. Misschien dat je dan handige bonussen misloopt, maar het geeft je wel de tijd om te genieten van je metropool. Blue Byte heeft duidelijk veel tijd gestoken in het met beeld en geluid tot leven wekken van de wereld. Van imposante linieschepen die hun tientallen kanonnen laten donderen tot de dronkaard die lallend de pub uit zwalkt: Anno 1800 is tot de nok toe gevuld met details. Met een snelkoppeling kun je zelfs in de stijl van Dungeon Keeper rondlopen in je creatie. Een efficiënte tijdsbesteding? Nee, maar wel een prachtige manier om die negentiende-eeuwse sfeer op te snuiven. De stoflong nemen we voor lief.

Een technisch terzijde: om de game in al zijn glorie te draaien heb je wel een pittige processor en videokaart nodig, sterker dan die van de aangeraden systeemeisen. Met name de belichting en het aantal rondlopende burgers drukken zwaar op de framerate. Tijdens de ruim veertig uur die we met de game hebben besteed, maakten we geen onverklaarbare framedips mee, maar er zijn meldingen dat spelen in de offline modus in dat geval kan helpen.

Anno 1800 verwijst op verschillende manieren naar het tijdperk van de titel. Periodiek verschijnt een krant die een sterke invloed heeft op je inwoners, al dan niet ‘verbeterd’ door wat druk uit te oefenen op de hoofdredacteur. Expedities komen terug met wonderlijke schatten om tentoon te stellen in musea en dierentuinen. De sociale nasleep van de industriële revolutie uit zich in het risico dat overwerkte arbeiders uit protest de straat op gaan. Zeilschepen maken geleidelijk plaats voor stoomschepen die niet afhankelijk zijn van de wind, met de bijbehorende economische en tactische voordelen. Het is knap hoe intuïtief Blue Byte de negentiende eeuw met de gameplay weet te verweven.

…zonder schaduw

Toch wringt het, die vrolijke en lieve weergave van deze turbulente tijd. De Anno-serie heeft altijd bewust vaag gedaan over de landen en personages in de games. Die hautaine dame met bekakt Brits accent in de campagne is heus niet Victoria, koningin van het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Ierland en keizerin van India, maar gewoon The Queen van The Empire.

Op zichzelf is dat geen punt, maar het verlichtingsdenken dat zo sterk een stempel drukte op het Europa van de achttiende en negentiende eeuw kende een schaduwzijde. Is het goed om zoiets te negeren als de gevolgen naklinken in het heden? In Anno 1800 klinkt triomfantelijke muziek zodra een archeologische expeditie naar een zeker ongetemd zuidelijk continent terugkeert in de Oude Wereld. Ondanks de jubelstemming, stelt een stemmetje in ons achterhoofd een ongemakkelijke vraag: welk recht hadden we ook alweer om de geschiedenis van een ver land op te graven ter vermaak van een sigaren rokende bankier? Niet dat we hierom Anno 1800 voor een stoomtrein willen gooien, maar een tikkeltje toondoof is het wel.

De rooskleurige blik op de geschiedenis kunnen we vergeven, want Anno 1800 is in de eerste plaats een economische strategiegame en stedensim. En wat voor één! De game blijft verrassen met logistieke uitdagingen, een soepele escalatie van mogelijkheden en de heerlijk kleurrijke presentatie. De motor sputtert af en toe als het gaat om de interface, maar Anno 1800 staat stevig op de rails.

Anno 1800 is nu beschikbaar voor pc. De game is digitaal te koop via Uplay en de Epic Games Store. Voor Anno 1800 is een Uplay-account vereist.

Laatste reviews op Gamer.nl:

Conclusie

8,5

Uitstekend

Conclusie

Na het oppervlakkige Anno 2205 duikt de zevende game van de serie weer onverschrokken de diepte in. Anno 1800 trekt de aandacht met wagonladingen aan detail en sfeer, maar het is de ingenieuze mix van steden bouwen en zeehandel die je tot diep in de nacht aan het scherm gekluisterd houdt. De interface struikelt soms over zichzelf met alle meldingen die je aandacht opeisen, maar Anno 1800 blijft een must voor strategieliefhebbers.

Plus- minpunten

De voldoening van een opbloeiende stad

uitgekookte introductie van nieuwe concepten

extra diepgang en strategie dankzij verschillende klassen

terugkeer computerspelers en multiplayer

fantastisch beeld en geluid ademt de sfeer van het tijdperk

Onhandige weergave van informatie maakt multitasken onnodig moeilijk

onderliggende systemen niet goed uitgelegd

soms ongemakkelijk rooskleurig beeld van de geschiedenis