Meer dan twee jaar geleden alweer verscheen The Settlers: Heritage of Kings. Het was de eerste incarnatie van de populaire reeks god sims in drie dimensies. Helaas was de overstap naar drie dimensies niet de enige aanpassing die Ubisoft had doorgevoerd. Het hele spelconcept was namelijk grondig op de schop genomen, maar veranderde niet bepaald in positieve zin. De nadruk kwam met Heritage of Kings meer te liggen op de gevechten, waardoor het spel eigenlijk niet al te veel verschilde van een doorsnee RTS. Vooral de echte Settlers-fans waren teleurgesteld in het vijfde deel. Ubisoft belooft echter beterschap met deel zes, Rise of an Empire, waarin het bouwen van een stad weer de boventoon voert. Wij kregen de kans om op uitnodiging van Ubisoft een aantal uurtjes te spelen met Settlers: Rise of an Empire in het enigszins grauwe Düsseldorf en waren aangenaam verrast door de richting die Ubisoft's Blue Byte studio ingeslagen is. Met Rise of an Empire draait het weer hoofdzakelijk om het bouwen van een stad, al is het militaire gedeelte niet compleet op de achtergrond verdwenen. De gevechten spelen geen grotere rol dan in de eerste Settlers-games, maar het zit nu wel meer in het spel verwerkt. Het is dus niet zo dat je eerst een stad bouwt, om aan het einde in het gevecht maar even te bekijken wie het beste gespeeld heeft. Zo tussendoor zal er af en toe en schermutseling plaats vinden, maar wanneer je een stevige stad gebouwd hebt met gemotiveerde inwoners, dan zul je niet al te veel moeite hebben om de tegenstander buiten de deur te houden. De kwaliteit van je manschappen hangt namelijk samen met de kwaliteit van je stad. Gewoon een leger uit de grond stampen zonder dat je stad fatsoenlijk draait, heeft dus geen zin in Rise of an Empire. En dat is precies waar The Settlers om draait.

Stadje bouwen, van kleine nederzetting tot dorpje tot...

Het uitbouwen van de stad gaat niet veel anders dan in de eerste Settlers-games, al zijn er wel wat verschillen aangebracht. Opvallend is nu vooral dat je stad een échte stad wordt, waarbij de belangrijke gebouwen dicht bij elkaar staan, omringd door een stevige muur. De gebouwen die voor de grondstoffen zorgen, zoals houthakkershutjes, boerderijen en mijnen, bevinden zich veelal buiten de stad. Je kunt hier natuurlijk van af wijken, maar de opzet van het spel dwingt je min of meer een stad op deze manier te bouwen. Je hebt namelijk maar één opslagloods waar alle ruwe grondstoffen naartoe vervoerd worden. Vervolgens zal bijvoorbeeld de bakker uit deze loods het graan halen, om daar brood van te bakken, dat op zijn beurt weer aan andere inwoners uit de stad bij de bakker verkocht wordt. De enige manier om afstanden zoveel mogelijk te minimaliseren, is dus door alles rond die loods te bouwen. Hierdoor ontstaat een stad die in zeer grote mate overeenkomt met hoe vroeger Middeleeuwse stadjes zelf ontstonden en juist dat realisme maakt een stedenbouwgame als The Settlers leuk.

.... gigantische, realistisch ogende stad.

De meeste missies begin je met één stuk land, waarop de belangrijkste grondstoffen zoals voedsel en hout te vinden zijn. Ook staat er alvast een kerk, een kasteel en je opslagplaats, gelegen aan een plein dat al snel het centrale punt van je stad zal vormen. Om grondstoffen te ontginnen dien je gebouwen neer te zetten. Voor hout bouw je een houthakkershutje en bij het bouwen ervan krijg je direct een nieuw Settler cadeau, die zijn leven lang houthakker zal zijn. Om eten te vergaren bouw je bijvoorbeeld een jagershut, waarna een jager herten of zebra's zal gaan jagen en het eten naar de opslagplaats zal brengen. Dit rauwe vlees is echter nog niet direct te consumeren. Daarvoor heb je weer een slager nodig die het vlees in worsten verwerkt en pas die worsten kunnen in de voedselbehoefte van je Settlers voorzien. In de tutorialmissie van Rise of an Empire zul je voornamelijk bezig zijn met worsten maken, waardoor het spel door de aanwezige journalisten al gekscherend the sausage game genoemd werd. Wil je echter in verdere behoeftes van je inwoners voorzien, dan zul je ook steen, ijzer en kruiden nodig hebben. Hiervoor zul je nieuwe gebieden moeten veroveren. Pas als je een buitenpost gebouwd hebt in een aangrenzend gebied (de kaart is in vooraf vastgelegde gebieden verdeeld) kun je daar grondstoffen binnen halen. Deze buitenpost kost flink wat geld en is niet zomaar te bouwen wanneer er vijandige troepen op het land aanwezig zijn. Je zult eerst een leger moeten hebben, voordat je gebieden op de vijand kunt veroveren.

Omringede gebieden zijn nodig om grondstoffen te vergaren

Alle gebouwen die je neerzet, kunnen tot drie keer toe geüpgrade worden. Een gebouw upgraden levert je meer op, dan wanneer je nog een exemplaar van hetzelfde gebouw vlak in de buurt zou bouwen. Er gaan bij een upgrade meer Settlers aan het werk, die ook eens productiever zijn, bijvoorbeeld doordat ze beschikking krijgen over een kar met ezel waarmee ze goederen sneller kunnen transporteren, en per keer ook nog eens meer mee kunnen zeulen. Upgraden is overigens ook duurder dan nieuwe gebouwen neerzetten, maar het loont dus zeker.De Settlers die het zware werk doen en miraculeus verschijnen wanneer je een gebouw neerzet, zijn altijd mannetjes. Toch zijn er ook vrouwelijke Settlers aanwezig in Rise of an Empire. Deze komen pas tevoorschijn wanneer je je eerste festival organiseert. Op het centrale plein van je stad zal dan een feest georganiseerd worden en een hele meute vrouwen komt dan ineens uit je loods tevoorschijn. Het feest duurt tot laat in de nacht en de Settlers die met een vrouw dansen, zullen na het feest met haar trouwen. Vervolgens zal deze dame bij bijvoorbeeld de bakker of de slager de huishoudelijke taak vervullen, waardoor de man meer tijd heeft om te werken. Je Settlers worden dus productiever wanneer ze een vrouwtje hebben.

Op het centrale plein vinden feesten, maar ook protesten plaats

Het economische systeem van Rise of an Empire blinkt overigens uit in overzichtelijkheid. Er is geen overdaad aan grondstoffen en tussenproducten die alleen maar voor onnodig veel gebouwtjes zorgen, maar verder eigenlijk nergens toe dienen. Zo is er geen molen die van het graan meel maakt, geen slagen én een worstendraaier en geen weverij én een kleermaker. De weverij maakt gewoon kleren, de slager maakt gewoon worsten en de bakker gewoon brood. Ook zijn er nauwelijks meerdere grondstoffen voor iets nodig, zeep wordt rechtstreeks van herten gemaakt en bezems alleen van hout. Dit scheelt heel wat overhead en laat meer tijd over om je te concentreren om het goed uitbouwen van je economie want alleen deze basisstromen op orde krijgen, is al een dagtaak op zich. Naast de prima gameplay, blinkt Rise of an Empire vooral uit in detail. Zelden was de wereld in een strategische game zo gedetailleerd als hier. Wie zich nog kan herinneren onder de indruk te zijn van de konijntjes in The Settlers II meer dan een decennium geleden, zal zijn geluk niet op kunnen met The Settlers: Rise of an Empire. Herten lopen door het bos, vissen zwemmen in de meren, kikkers klimmen vanuit het weer aan de kant en houden zich schuil in het wuivende gras en zelfs een krab waagt zich een wandelingetje op het strand. Rise of an Empire kent een zeer levendig ecosysteem dat werkelijk een lust voor het oog is. Maar het is er niet alleen om het oog te plezieren.

Leeuwen jagen op zebra's

Rekening houden met het ecosysteem vormt  namelijk een belangrijk spelelement. Kap je bijvoorbeeld al het bos in de omgeving, dan zullen de herten die alleen in het bos leven, zich ook uit de voeten maken. Het is dus zinvol om een paar bomen te laten staan in de gebieden waar veel herten zijn, anders zal zowel je hout als je voedselvoorziening in het geding komen. Een ander voorbeeld: leeuwen jagen op zebra's, maar zebra's vormen ook voor jou een belangrijke voedselvoorziening. Dood je echter alle zebra's, dan loop je het risico dat de leeuwen bij jou in het dorp op zoek gaan naar eten. Het ecologische systeem in stand houden, is dus van groot belang. Ook het klimaat speelt een grote rol in Rise of an Empire. Het spel kent vier verschillende klimaatzones, namelijk een koud, Noord-Europees klimaat, een gematigd Midden-Europees klimaat, een iets warmer Zuid-Europees klimaat en het dorre klimaat van het Afrikaans continent. Gedurende het spel wisselen de verschillende seizoenen elkaar af, die in elk gebied anders verlopen. In het koude klimaat moet je er rekening mee houden dat rivieren bevriezen en er dus geen vis meer geleverd kan worden, maar ook in een gematigd klimaat ondervind je in de winter problemen, bijvoorbeeld doordat akkers geen voedsel leveren. Je zult dus meerdere soorten voedsel moeten vergaren om het hele jaar door de monden te vullen.  

De vier seizoenen

In Afrika heb je misschien wat minder last van de seizoenen, het is daar immers altijd heet, maar er is veel minder vruchtbare grond om te verbouwen en ook bosgebieden zijn schaars. Doordat hout toch één van de belangrijkste grondstoffen is, zorgt dat laatste ervoor dat het spel direct een stuk lastiger wordt. Afrika is dan ook het laatste continent dat je in de zestien missies lange singleplayercampagne zult bezoeken. Hoewel elke klimaatzone een andere bouwstijl kent, zullen de gebouwen van je eigen stad er altijd hetzelfde uit zien. De overige stadjes zijn echter wel steeds verschillend. Hier is voor gekozen omdat het anders te lastig is voor de speler om steeds weer een nieuw uiterlijk van de gebouwen uit zijn hoofd te leren, om na vier missies wéér andere gebouwtjes voor de kiezen te krijgen. Omdat je echter kolonisten speelt, is het enigszins te verantwoorden dat de Midden-Europese bouwstijl ook elders gehandhaafd wordt. De singleplayercampagne kent zoals gezegd zestien missies met uiteenlopende doelen. Opvallend is dat slechts een aantal missies als doel heeft een tegenstander te verslaan. Veel vaker zul je gewoon een grote stad moeten bouwen, konvooien moeten beschermen of juist samenwerken en handelen met andere steden. We hebben tijdens onze speelsessie maar twee missies kunnen spelen en waren wel te spreken over de uiteenlopende doelen. Centraal in de singleplayercampagne staan de acht heldenpersonages, die elk hun eigen mogelijkheden hebben en onder andere nodig zijn om de map te verkennen, buitenposten te bouwen en de stad in niveau te doen stijgen. Ook is het zonder je held niet mogelijk om te handelen met andere steden.

Het ziet er zonnig uit voor Rise of an Empire....

Voorlopig kunnen we met een gerust hart concluderen dat Ubisoft met The Settlers: Rise of an Empire een goede weg in is geslagen. Het spel is weer een échte city builder geworden en biedt flink wat vernieuwende spelelementen die voor erg verslavende gameplay kunnen zorgen. Er is nog genoeg te vertellen over Rise of an Empire, zoals de leuke animaties die rond de verschillende gebouwen zijn waar te nemen, de prachtige manier waarop het water dichtvriest en de siege weapons die je bij een succesvol afgeslagen aanval zo kunt confisqueren van de vijand, maar er moet ook nog wat te ontdekken zijn wanneer het spel eind september in Nederland in de winkels zal liggen. Overigens met een optie om het spel met Nederlandse ondertitels te spelen, iets wat de toegankelijkheid van het spel zeker zal vergroten.