Sinds Grand Theft Auto is het dé manier om je game aan de man te brengen: free-form gameplay. Gaan, staan, doen en laten, geheel naar eigen inzicht. Velen hebben het geprobeerd (True Crime, Driv3r, Boiling Point), slechts een enkeling wist het gegeven geslaagd toe te pa en (Mercenaries). Inmiddels is het de beurt aan Eidos om ook een gooi te doen naar een plaatsje binnen dit gewilde subgenre. En wel met Just Cause, een mix van Mercenaries, Far Cry, Boiling Point en Grand Theft Auto, met eroverheen een flinke dosis James Bond.De hoofdrol in Just Cause is weggelegd voor Rico Rodriguez, een CIA-agent met als specialiteit corrupte regimes omver te werpen. Rico wordt erop uitgestuurd naar het tropische eiland San Esperito, ergens voor de kust van Zuid-Amerika. Je sluit je al snel aan bij verschillende guerrillabewegingen om ze een handje te helpen bij het inpalmen van diverse steden en het afslachten van de sterke arm der wet.

De screenshots bij dit aritkel zijn afkomstig van de Xbox 360-versie

In Just Cause draait alles om over-the-top actie. Gigantische explosies, laag rondvliegen met een straaljager, parachutespringen van gebouwen, paragliden achter een auto, hangen aan de vleugels van een vliegtuig, je kunt het zo gek niet bedenken of het is in Just Cause aanwezig. Door diverse technieken met elkaar te combineren, kun je je razensnel door de uitgestrekte spelomgeving bewegen. Voorbeeldje: Je rijdt in een auto en ziet verderop een snellere wagen. Je maakt wat vaart, klimt op het dak en wanneer je naast hem rijdt, spring je naar het andere vehikel. Je slaat de bestuurder in de auto en kruipt zelf achter het stuur. Hebbes!Maar het kan extremer. In plaats van netjes via tientallen haarspeldbochten naar beneden te rijden, lanceer je je motorfiets over de rand en klap je je parachute uit. Sierlijk zeil je naar beneden, tot vlak achter een auto. Je schiet je grijphaak op het vehikel af en trekt jezelf ernaartoe. Wanneer je er vlak bij bent klim je op het dak van de auto en hebbes! Op eenzelfde manier kun je ook uit je vliegtuig springen om beneden een ander voertuig te kapen, zonder dat je ook maar voet op grond zet.En dat laatste is vrij verstandig, want te voet stelt Just Cause weinig voor, afgaande op onze previewversie. Waar het precies aan ligt weten we niet, maar het ziet er raar uit en voelt allemaal niet goed aan. De schaal van Rico en de andere personages ten opzichte van de spelomgeving, lijkt niet te kloppen. Stoepen zijn twee auto’s breed, Rico komt tot ergens halverwege een deur en gebouwen hebben maar een fractie van de hoogte van een palmboom. Het gras staat tot je oksels.Buiten dat het visueel niet echt plezant is, brengt het ook qua gameplay problemen met zich mee. Afstanden zijn lastig in te schatten, vooral bij parachutespringen. Het is vaak moeilijk op te maken of je al vlak bij de grond bent of niet en er is ook geen schaduw om je daarbij te helpen. Door het ontbreken van diezelfde schaduw lijkt het trouwens ook alsof Rico net iets boven het landschap zweeft, in plaats van erop loopt. Zijn vage, houterige en veel te snelle bewegingen, dragen zeker bij aan dat effect. Een ander element van Just Cause dat in de previewversie slecht uit de verf komt, is het schieten. Het spel werkt met een veel te zelfstandig auto-targeting systeem die automatisch op tegenstanders mikt binnen een raakbare afstand in je blikveld. Het enige wat je hoeft te doen tijdens de vuurgevechten is de trekker ingedrukt houden en als een gek rondrennen, terwijl je opraapt wat de gesneuvelde tegenstanders op de grond laten vallen. Doordat de tegenstanders eruit zien als speelgoedpoppetjes, veel te klein en veel te snel bewegend, weten ze ook geen angst in te boezemen en geeft het geen voldoening om ze neer te leggen.Bovengenoemde minpuntjes zorgen er eigenlijk voor dat je niet kunt genieten van wat Just Cause wél te bieden heeft. Een non-lineaire spelopbouw met een aardige verhaallijn en flink wat optionele mi ies en een uitgestrekte spelwereld met prachtige zeeën, een dag- en nachtwi eling, veel natuurlijk en ook grote steden.Wat wel gezegd moet worden is dat we het spel op de Playstation 2 gespeeld hebben, een platform wat mi chien niet de kracht in huis heeft om een ambitieus spel als Just Cause recht aan te doen – hoewel er op de framerate niets was aan te merken. Maar Frans, onze Xbox 360-man, wist me te vertellen dat dezelfde euvels ook in de Xbox 360-versie van het spel present zijn, zij het in mindere mate. Even de kat uit de boom kijken nog, want op papier ziet Just Cause er prachtig uit; de praktijk laat het in de previewversie nog afweten.