Ondanks dat er al zoveel gezegd en geschreven is rond Grand Theft Auto IV, weten we nog steeds bijzonder weinig van de meest verwachte titel van dit jaar. Niet bepaald met tegenzin vlogen we dan ook naar München om het spel met eigen ogen te aanschouwen. De vorige keer dat we daartoe de kans kregen, presenteerde Rockstar eigenlijk niet meer dan een techdemo. Het zag er allemaal bijzonder indrukwekkend uit, maar de eigenlijke gameplay ontbrak nog. Bij de presentatie die we afgelopen week mochten bijwonen, werd dit echter ruimschoots goed gemaakt. We kregen drie missies uit het volledige spel te zien en zagen een aantal nog niet eerder onthulde speleigenschappen die ons alleen maar meer naar deze game doen uitkijken. Voor wie zich het afgelopen jaar nog niet uitgebreid in GTA IV heeft verdiept, volgt nu een korte synopsis van het verhaal. De hoofdrolspeler draagt de naam Niko Bellic en is een Russische crimineel die emigreert naar de Verenigde Staten. Hij hoopt daar zijn leven te beteren en net als zijn broer Roman de American Dream na te leven. Eenmaal aangekomen in Liberty City, de GTA-tegenhanger van New York, staat hem een deceptie te wachten. Roman blijkt bij lange na niet te beschikken over het vele geld en de mooie vrouwen waar hij over opschepte, maar runt een armetierig taxibedrijfje en is ook nog eens in duistere zaakjes verwikkeld. Niko zet al snel zijn goede voornemens opzij en pakt ook in de VS zijn oude, criminele gewoontes weer op. Al snel zal blijken dat Niko Rusland niet alleen heeft verlaten om zijn leven te beteren, maar dat er ook andere motieven spelen. De naam van de tweede trailer, “A special someone”, zou daar wel eens naar kunnen hinten. Nog steeds heel GTA Afgaande op de tot nu toe vrijgegeven filmpjes en screenshots zou je misschien denken dat GTA IV enorm verschilt van zijn voorgangers, maar het eerste wat opviel was eigenlijk hoe 'GTA' het nog is. Ondanks de realistische look heeft GTA IV nog steeds dat nonchalante, dat eigenzinnige. Het spel voelt vlot aan en gaat bij momenten lichtelijk over the top, zonder dat het gekunsteld aanvoelt binnen de toch zeer werkelijk ogende spelwereld. Voor humor, gekke situaties en grappige spelelementen is in GTA IV nog steeds plaats, zo beloven de makers, al is het nog de vraag of we bloedbaden als de Kill Frenzy's nog aan zullen treffen in GTA IV. Maar buiten dat is GTA IV een GTA-game ten voeten uit. En gelukkig maar! Wat ook meteen opvalt is het ongelooflijke oog voor detail waarmee Rockstar dit vierde deel heeft ontwikkeld. Voorgaande GTA-games zaten al vol met talrijke grappige details, GTA IV is dat in het kwadraat. Zo zullen pinautomaten in het spel daadwerkelijk gebruikt worden door passanten en het zou ons niets verbazen dat ze meer cash op zak hebben wanneer ze eenmaal klaar zijn met pinnen en dus een ideaal doelwit zijn voor een roofoverval. Wanneer je in de auto gebeld wordt op je mobiele telefoon, dan zal je radio daarvoor even onderbroken worden door het typische interferentiegeluid van het GSM-signaal. De radio speelt daarnaast gewoon door wanneer je uit de auto stapt. Ook de manier hoe Niko aan het stuur trekt wanneer hij een scherpe bocht maakt en hoe de vering van de auto echt ingedrukt wordt, is prachtig om te zien. Er zitten ook tolbruggen in het spel, waar je normaal gesproken geld voor dient te betalen, maar wanneer je in een (gejatte) politieauto rijdt, gaan de poortjes vanzelf voor je open. Het zijn dit soort kleine details, en ik zou er honderden kunnen noemen, die laten zien dat Rockstar echt enorm veel tijd en moeite in GTA IV geïnvesteerd heeft. Dat het nog steeds een typische GTA-game is, blijkt ook uit de missies die we te zien krijgen. De missies hebben nog steeds dezelfde opzet en ook soortgelijke doelen als in voorgaande GTA-games, al zou het ons niets verbazen dat Rockstar de wat specialere missies geheim wil houden tot de release. De drie missies die we te zien kregen, bestonden vooral uit het liquideren van bepaalde mensen en het jatten van een bepaald voertuig, geen dingen die heel onbekend in de oren zullen klinken bij de GTA-fanaten. Toch heeft Rockstar in GTA IV meestal wel een unieke draai aan de missies weten te geven. De politie op je hielen De eerste missie die we te zien kregen, startte in Broker, zoals de New Yorkse wijk Brooklyn in Liberty City heet. Brucy, een iele garagehouder die sinds hij steroïden slikt denkt helemaal de man te zijn, vraagt je om een persoon genaamd Rivas te vermoorden. Omdat hij niet weet waar deze Rivas woont, zul je eerst even in het systeem van de politie zijn adres op moeten zoeken. Daarvoor dien je eerst een politieauto te jatten en de politie van je af te schudden. Dit laatste gaat overigens anders dan in voorgaande GTA-games. Een cirkel op de kaart markeert het gebied waarin de politie naar je zoekt en wanneer je ongezien buiten die cirkel weet te komen, zal de politie zijn zoektocht staken. Naarmate je wanted rating toeneemt zal de cirkel groter zijn en zal er een grotere politiemacht jacht op je maken, al wilde men nog niet bevestigen of ook het leger achter je aan zal komen. Waarschijnlijk wordt het wat dat betreft iets realistischer en kun je eerder een camerateam van 'De Politie op je Hielen' verwachten. Eenmaal je de politie afgeschud hebt, kun je wanneer je stil staat vanuit de auto de database van de politie raadplegen. Je kunt dan informatie zoeken over praktisch elk personage in het spel, zoals hun strafblad, woonadres en een foto. Naast de personages die een rol spelen in het spel, zou het ons niets verbazen wanneer Rockstar ook enkele grappige dingen in de database weet te verstoppen. We zijn bijvoorbeeld erg benieuwd naar wat de zoektocht naar ene Jack Thompson op zal leveren.Nadat Rivas is opgezocht in de database, kun je direct de route naar zijn woonadres laten uitstippelen. Net als in Saint's Row is GTA IV voorzien van een navigatiesysteem, die altijd de meest praktische route aan zal geven naar het door jouw geselecteerde doel. Dit voorkomt dat je jezelf steeds klem rijdt in doodlopende straatjes. Wanneer je een dure auto jat, zal je ook een stem horen die je eerstvolgende actie opnoemt, vergelijkbaar met een navigatiesysteem in de auto. Mocht je dat irritant vinden, dan kun je die stem overigens ook gewoon uitschakelen.   Aangekomen bij het huis van Rivas vlucht hij uit het raam zodra je het huis binnen stapt. Een verhitte achtervolging volgt, waarbij de politieauto goed van pas komt. Met de sirenes aan zullen andere auto's op de weg ruimschoots baan voor je maken. Je kunt in GTA IV met praktisch elk wapen het vuur op je voorganger openen en het schieten tegelijk met het rijden werkt een stuk gebruikersvriendelijker. Je kunt nu gewoon op een punt voor je mikken en knallen. Desondanks lukte het de man van Rockstar die de presentatie verzorgde niet om Rivas neer te schieten. Hij dacht namelijk eventjes dat het doelwit in een andere auto zat, waarna Rivas al uit het zicht was verdwenen.  Gelukkig kun je in GTA IV direct de missie herstarten wanneer je gefaald hebt. Dit gaat via je mobiele telefoon, die je kunt oproepen via het D-Pad. Door de persoon die je de missie verstrekte te bellen, kun je hem vragen of je het opnieuw mag proberen. Eenvoudiger kan het haast niet en je wordt tegelijk niet uit het spel gehaald. Ook nieuw is dat het spel automatisch opgeslagen wordt nadat je een missie volbracht hebt, zodat je niet steeds weer naar je safe house hoeft om het spel op te slaan. Wat wel jammer is, is dat er waarschijnlijk binnen missies geen checkpoints zullen zijn, wanneer je faalt zul je altijd de missie vanaf het begin moeten overdoen.   Vriendschap In GTA IV hoef je, God zij dank, niet meer op je eetpatroon en conditie te letten. In plaats daarvan is het wel belangrijk dat je vriendschappen goed onderhoudt. In tegenstelling tot je geliefdes in San Andreas kunnen vriendschappen in GTA IV behoorlijk wat voordelen met zich mee brengen. Vriendschappen onderhoud je bijvoorbeeld door met een ander personages ergens af te spreken en lekker samen een biertje te drinken. Wanneer je afspreekt dien je het andere personage op te pikken bij zijn huis en vervolgens naar een uitgaansgelegenheid te rijden. Lukt het je niet om de afspraak op tijd na te komen, dan is het overigens wel netter om even netjes af te bellen. Laat je je vriend buiten in de kou verpieteren terwijl je zelf met een missie aan de slag gaat, dan zal dat je vriendschap geen goed doen. Enorm realistisch en weer een teken van het oog voor detail dat deze game zo kenmerkt.  We kregen te zien hoe Niko samen met zijn broer Roman de kroeg in dook. Eenmaal buiten waren ze beiden stomdronken. De manier waarop ze over straat waggelden was echt prachtig om te zien en zag er zeer natuurlijk uit. Dit is mede te danken aan de Euphoria Engine, een physicsengine speciaal ontworpen voor de bewegingen van personages. We zien hoe Roman tegen een auto op loopt, op de grond komt te liggen en de goot in rolt, moeizaam weer overeind komt en vervolgens weer even hard op zijn bek gaat. Prachtig! Zeker omdat hij gelijktijdig uitkraamt dat hij compleet nuchter is, om even later te beweren dat men wel wat in het drankje gestopt moet hebben. Lopen en rijden in dronken toestand is trouwens ook een ervaring op zich. Zeker het laatste is niet iets wat mensen die last hebben van wagenziekte te vaak moeten doen op een groot LCD-scherm want het dronkenschapeffect is ronduit desoriënterend maar wel prachtig om te zien. Ook in de tweede missie, in opdracht van een personage genaamd Playboy X, komt goed tot uitdrukking wat de Euphoria Engine toevoegt aan GTA IV. In deze missie word je naar een bouwplaats gestuurd waar de maffia de bouwwerkzaamheden blokkeert. Aan jou de taak om eens grondig huis te houden. Allereerst ga je via een lift naar het dak van een flat in de buurt, om vanaf daar met je scherpschuttergeweer een aantal gasten van de hijskraan af te knallen.  Met een sierlijk boogje vallen je tegenstanders op de grond te pletter, of op een 'toevallig' eronder geparkeerde auto. Vervolgens ga je te voet verder over de bouwplaats, waarbij evident wordt dat het schieten in GTA IV sterk is verbeterd. Zo is er een coversysteem in het spel verwerkt waarmee je achter praktisch alle objecten in de omgeving kunt schuilen, en dit zal ook zeker nodig zijn. Het schieten wordt hierdoor een stuk tactischer en realistischer, daar waar het bij voorgaande GTA's door de slechte besturing meer op een loterij leek soms. Je kunt nog steeds op tegenstanders locken wanneer je ze min of meer al in je vizier hebt, maar je kunt ook gewoon vrij om je heen schieten. Handig is dat je bij je mikpunt kunt zien hoeveel gezondheid je tegenstanders nog hebben.  Mede dankzij de Euphoria Engine zullen tegenstanders op realistische manier hinder ondervinden van hun verwondingen. Wanneer je in hun benen schiet zullen ze alleen nog over de grond kruipen en proberen je al kruipend onder vuur te nemen. Schiet je ze in hun armen dan zullen ze hun wapen laten vallen. De impact van granaten is werkelijk geweldig. Naast een gigantisch explosie slingeren tegenstanders ook nog eens meters de lucht in. Tijdens de demonstratie viel er eentje precies voor de camera op de grond, waardoor bloedspetters op de camera kwamen. Erg grappig. Houd je vast! De derde en laatste missie die we te zien kregen, vond wat later in het spel plaats. In deze missie dien je een vrachtwagen met heroïne te kapen, die natuurlijk omgeven wordt door een groot aantal bad guys. Door te schuilen achter een muurtje en blind op ze te vuren, worden er al behoorlijk wat uit de weg geruimd, maar granaten blijken toch het effectiefst.  Wel is het belangrijk dat je niet de truck met heroïne tot ontploffing brengt. Eenmaal de tegenstanders zijn opgeruimd loop je op de truck af die het ineens op een rijden zet. Net op het nippertje kan Niko zich aan de achterbumper vastkleven, waarna je via het dak van de truck naar de bestuurder dient te klimmen. Ook hierbij komt de Euphoria Engine van pas. Niko glijdt namelijk heen en weer over het dak, afhankelijk van de bochten die de bestuurder neemt. Je moet dus goed kijken welke bochten eraan komen, om je op de juiste manier schrap te zetten op het dak van de truck. Wanneer Nico vervolgens het raampje in trapt en de bestuurder doodt, mag je een mooi bloedbad aanschouwen. Tot slot Je had het misschien al wel verwacht, maar we zijn enorm onder de indruk van GTA IV. Vooral het ongelooflijke oog voor detail dat Rockstar aan de dag legt, belooft deze titel iets heel bijzonders te maken. De prachtige levendige stad met de creatieve advertenties van nepmerken, de radiostations vol politieke satire, minigames zoals darten en bowlen, een complete dag en nachtcyclus die voor prachtige lichteffecten zorgt, bestuurbare motoren, boten en helikopters, nieuwe kleren die er voor zorgen dat Niko er wat minder shabby bij loopt, het zijn allemaal dingetjes die GTA IV tot misschien wel de meest complete spelervaring ooit zullen maken. Tijdens de presentatie jeukten mijn handen. Ik wilde keer op keer de controller afpakken en net even dat ene straatje in gaan, dat ene voertuig jatten of even iets uitproberen met een voorbijganger op straat. Natuurlijk, qua afwerking heeft GTA nooit voorop gelopen en ook GTA IV vertoonde nog wel enkele foutjes in de versie die we te zien kregen, maar vergeleken met de voorgaande GTA games vertoont het spel nu al een behoorlijke afwerking. Met nog een paar maanden voor de boeg verwachten we niets anders dan dat Rockstar een klasse titel aflevert waarvan in deze preview nog maar het topje van de ijsberg is behandeld.