De Beyond Earth-preview op Gamer.nl van gisteren eindigde bij het einde; het einde van een potje Civilization dat meer dan ooit in jouw handen ligt. Maar voor je die finish bereikt is er zo’n tweeduizend jaar te gaan. Hoeveel beurten dat ongeveer zijn durven we niet te zeggen; dat het er meer zijn dan een voor Civ-begrippen erg korte speelse ie toelaat moge duidelijk zijn. Dus spelen we Beyond Earth voor het eerst, tijdens de eerste stapjes op de eerste buitenaardse nederzetting van de toekomstige mens.
Shit
Van alle interstellaire expedities die hun heil zoeken op de nieuwe planeet kies jij er vooraf een die niet alleen goed aansluit bij jouw speelstijl, maar ook sterk rekening houdt met contextbepalende factoren. Zoals gisteren te lezen sluiten je keuzes in het tech web sterk aan op de omgeving waar je jouw basis bouwt, maar hetzelfde geldt voor je keuze voor loadout en speelstijl vanaf beurt één. Behalve een factie en leader, kies je ook het soort ruimteschip waarmee je reist, wie de kolonisten zijn, en welke cargo en technologie je meeneemt. Ga je voor een leader die economie hoog in het vaandel heeft staan maar omring je hem met militaire opties, dan heb je dus al een opstartsetup volledig naar eigen smaak. Elke speler en elke factie heeft dezelfde overdaad aan opties, dus elke tegenstander is compleet anders.
Helaas slaan we tijdens onze speelse ie die stap over en worden we per abuis op een bosrijke map met gifgroene accenten gedumpt. Het wemelt er van de buitenaardse vijanden, dus worden we al gauw gedwongen fors te investeren in militaire units. De insectachtige aliens vormen weinig gevaar, de immense Siegeworms des te meer. Met één rake klap vegen ze onze infanterie van de kaart en stomen ze verder op naar onze basis. Shit.
De aanwezige Firaxis-leden leggen uit: vrees niet, met één of twee upgrades zijn je grondtroepen klaar om dit ondergrondse gevaar het hoofd te bieden. Toch werpen zich direct twee vragen op: ligt de nadruk zo niet te veel op militaire ontwikkeling? En hoe grote rol spelen die aliens wel niet tijdens een gemiddeld potje Beyond Earth?
Huisje, boompje, Siegeworm
Het antwoord op vraag één klinkt logisch: dat is wederom afhankelijk van de map en het level dat je speelt. Natuurlijk moet er gestreden worden in het begin van Beyond Earth, de mens arriveert op een vijandelijke planeet. Stel je voor hoe wij zouden reageren als een stel buitenaardse ra en de Aarde probeerden te koloniseren. Waar wordt veroverd, moet worden gevochten. De map waarop wij spelen bestaat uit een stuk ongerepte natuur vol giftige Miasma-bronnen en buitenaardse wespennesten. Daar een rustiek thuis bouwen gaat niet zonder slag of stoot.
De situatie ligt anders op andere soorten ondergrond. Beyond Earth speelt zich af op een planeet met uiteenlopende vista’s. De ene keer zal dat een redelijk standaardomgeving zijn met land en water, een andere keer is een map ‘extravagant’, aldus Firaxis. Denk aan lava-levels en diepe canyons. Dan ligt de uitdaging niet in het ontwikkelen van je leger, maar probeer je techniek te ontwikkelen om zulke onbegaanbare gedeeltes over te steken.
Ook zal niet elke map even dichtbevolkt zijn met aliens. De ontwikkelaars zelf noemen de inheemse beesten ‘de derde speler in een tweespelergame’. Ze vormen in het begin van Beyond Earth geen intelligent leven, maar reageren hooguit instinctief op jouw acties. Wanneer jij landt hebben zij de macht. Vervolgens maakt iedere speler zijn eigen impact, volgens de drie (gisteren beschreven) affinities, en zijn de rollen omgedraaid. Hoe precies, dat is aan jou. De ene Civ-er zal zijn macht gebruiken om de immense Siegeworms te temmen en voor eigen leger te laten vechten tegen andere facties, de ander gebruikt zijn bionische soldaten om elk spoortje van buitenaards leven uit te wi en; speler nummer drie ontwikkelt via genetische manipulatie een nieuw soort hybride ras.
Stationair in the air
Tweede speler in een tweespelergame is uiteraard een mens. Waar we direct in het begin al een aantal nabije steden ontdekken, is diplomatie in de pre-alfaversie die we spelen helaas nog weinig ontwikkeld. In Beyond Earth moet het (belangrijke) onderdeel ongeveer hetzelfde werken als in vorige Civ-games. Er zijn coöperaties, allianties en handelsovereenkomsten te sluiten. Maar evengoed zet je je rivaal een KONT via schaduwdiplomatie, spionage en het opzetten van aliens tegen je buren. Ook hier geldt: aliens zijn een soort troefkaart. Het is aan jou hoe je die inzet.
Nieuw is de Orbital Layer, die letterlijk een extra laag toevoegt aan de bekende Civ-gameplay. In de praktijk komt het erop neer dat je een stationaire satelliet de lucht instuurt die voor een beperkt aantal beurten met een beperkte reikwijdte jouw units of steden een specifiek voordeel geven. De ene satelliet geldt als buff voor militaire units, de ander transporteert snel units van A naar B op het speelveld, en weer een volgende bestookt de vijand met airstrikes. Welke satellieten je gebruikt is afhankelijk van je affinity. Voor Harmony is er bijvoorbeeld de Rocktopus: een kwalachtige alien die als enige wel over het speelveld mag bewegen en tegenstanders lastigvalt.
Voor jou of voor een tegenstander is het uiteraard slim om eerst zo’n satelliet aan te vallen met daarvoor geschikte units, wat de Orbital Layer in zowel aanvallend als verdedigend opzicht een extra tactisch tintje geeft. Schiet je een satelliet uit de lucht, dan vervallen direct alle perks voor de units die binnen de reikwijdte van het gevaarte vallen. Tegelijkertijd werkt de Orbital Layer enigszins als de Great People in Civilization V, door speler een verkapte manier te geven om de één-unit-per-hex-regel te omzeilen.
Geciviliseerd geduld
Na zoveel woorden willen we daden zien. Quests bijvoorbeeld. Deze zijn tijdens de hands-on beperkt tot simpele opdrachten (‘zet een handelsroute op’) en contextloze dilemma’s. Een voorbeeld: we komen een stel mensen met augmentations tegen en krijgen de keuze om ze toe te laten tot onze stad of niet. Je klikt ja, er gebeurt niets. Je klikt nee, er gebeurt ook niets. Het is een keuze waar je als speler in het begin niet echt bij stilstaat, maar die doorwerkt als bonus voor een bepaalde affinity en later zijn kop roert in verhalende vorm. Hoe? Geen idee, dan zouden we Beyond Earth langer moeten spelen.
En dat willen we. Firaxis weet geciviliseerde gamers over de gehele wereld enthousiast te maken voor dit nieuwe hoofdstuk in de populaire gamereeks. Met beeld, maar vooral met heel veel woord. Zoals over elke Civ-game valt er ontelbaar veel te vertellen over Beyond Earth. Over de nieuwe grondstoffen (mix van buitenaards, modern en traditioneel), over controls (grotendeels gewoon speelbaar met bekende toetscommando’s) en over graphics (mooi, goed, prima, kleurrijk). Maar een nieuwe Civ beoordelen kan alleen door een nieuwe Civ oneindig te spelen. En nog eens opnieuw. Gelukkig spelen we Sid Meier’s Civilization: Beyond Earth al vanaf ergens in de tweede helft van 2014. En laat een Civilization-speler nou net erg geduldig aangelegd zijn…