In de koopgids-serie kun je al lezen over alle lo e onderdelen van een computer, nu gaan we jullie helpen met het samenstellen van complete systemen. Deze hulp is er in de vorm van drie artikelen: high-end, medium-end en low-end. Twee weken geleden waren de mid-range systemen aan de beurt en daarvoor las je over high-end computers, dus nu is het tijd voor game pc’s met een laag prijskaartje. Deze game pc’s zijn uitermate geschikt voor gamen op 1080p met medium tot hoge settings. Ook als je een monitor hebt met een hoge verversing nelheid zoals 144Hz zijn deze systemen voldoende bij de minder veeleisende games en op medium settings.
Net als de motor van een auto, produceert de motor van een computer (de proce or) een hoop warmte. Om te voorkomen dat de proce or gaat smelten, moet je die warmte afvoeren met een koeler. Er zijn veel manieren om een proce or te koelen, maar luchtkoelers en vloeistofkoelers zijn de twee belangrijkste categorieën. De werking van een luchtkoeler is heel simpel: de warmte van de proce or wordt verplaatst naar een soort metalen rooster (meestal aluminium), waarna het wordt weggeblazen door een ventilator. Bij een waterkoeler komt wat meer kijken. Hierbij wordt de warmte met eerst met behulp van slangen met vloeistof weggepompt naar een andere plek. Vervolgens wordt de vloeistof en weer gekoeld met behulp van rooster en een fan.
Luchtkoelers
Het overgrote deel van alle computers wordt gekoeld met luchtkoelers. Dit zijn de kla ieke koelers waarbij een stapel aluminium koelvinnen direct of middels een aantal heatpipes gebonden zit aan een blok koper of aluminium dat de warmte wegneemt van de proce or of grafische chip. De warmte moet dus van de chip, door een laagje koelpasta naar het koelblok. Vanuit daar gaat het (eventueel via heatpipes) naar de aluminium koelvinnen waar de warmte wordt weggeblazen door een ventilator. Gezien er in al die stappen mogelijkheden tot innovatie zijn, is er een gigantisch aanbod aan verschillende luchtkoelers. Deze zijn al verkrijgbaar voor amper een tientje, maar de prijs kan oplopen tot ruim 100 euro.
Vloeistofkoelers
Vloeistofkoelers werken middels het zelfde basisprinciepe als luchtkoelers, maar in plaats van heatpipes worden er nu slangen met vloeistof gebruikt voor het verplaatsen van de warmte. Omdat er, anders dan bij heatpipes, actief vloeistof rondgepompt wordt, kan de warmte sneller worden verplaatst. Een vloeistofkoeler heeft, in theorie, dus een groter koelvermogen. In de praktijk zijn er echter ook luchtkoelers die beter koelen dan vloeistofkoelers met een vergelijkbare prijs.
Binnen de vloeistofkoelers zijn er weer twee categorieën: All-In-One (AIO) vloeistoefkoelers en zelfbouw vloeistofkoelingen. De eerst categorie is de populairste, maar vooral ook betaalbaarste optie (50 tot 200 euro). Hierbij zijn het koelblok, de slangen, de pomp, de radiatoren en de vloeistof allemaal al aangesloten. Het enige wat je daarbij nog rest is het plaatsen van het koelblok op je proce or en het monteren van de ventilatoren en de radiator aan je behuizing. In sommige gevallen is dit zelfs makkelijker dan bij een luchtkoeler.
Als je wat meer tijd en geld hebt, dan kun je overwegen om zelf de vloeistofkoeling op te bouwen. Hoewel de kosten al snel tu en de 250 en 400 euro zitten, heb je alle vrijheid om het aan te pa en naar jouw wensen en zijn de koelprestaties ongeëvenaard. Daarbij kan relatief gemakkelijk de vloeistofkoeling voor je proce or ook gebruikt worden voor je videokaart. In veel gevallen is deze vorm van koeling zelfs effectiever bij een videokaart dan bij een proce or.
De geschikte koeler voor jou
Welke soort koeler het beste bij jouw systeem past is volledig afhankelijk van je wensen en budget. Met een laag budget is het vanzelfsprekend om voor een luchtkoeler te gaan, maar bij een gemiddeld tot hoog budget kunnen alle drie de opties intere ant zijn.
Voor een fanatieke overklokker is vloeistofkoeling de beste optie. Door de snelle afvoer van warmte kan een vloeistofkoeler beter om gaan met hoge pieken in proce orgebruik. Kies wel voor een vloeistofkoeler (AIO of zelfbouw) met een groot radiator oppervlak. Een enkele 120mm ventilator is voor jou mi chien niet genoeg.
Bij een fluisterstil systeem is het echter beter om te kijken naar luchtkoeling. Door het ontbreken van een pomp is er in ieder geval één onderdeel minder dat geluid kan maken. Natuurlijk zijn er ook stille vloeistofkoelers beschikbaar, maar bij standaard klokfrequenties is een degelijke luchtkoeler vaak stiller. Als je zelf de vloeistofkoeling gaat aanleggen, dan heb je de mogelijkheid om ook dat extreem stil te maken. Echter is een stille pomp vaak helaas al duurder dan een high-end luchtkoeler en dan moet je alle andere onderdelen nog aanschaffen.
Ondanks de voordelen van vloeistofkoeling kiezen bedrijven vaak liever voor een simpele luchtkoeler. Dit heeft te maken met het feit dat de pomp in een vloeistofkoeler niet altijd even betrouwbaar is en een kapotte pomp catostrofaal kan zijn voor een systeem. Hoewel de meeste pompen het jaren blijven doen, zijn met name de goedkope AIO’s en pompen een risico.
Vergeet overigens niet dat, met name bij luchtkoelers, de prestaties volledig afhankelijk zijn van de airflow in je behuizing. Als er geen fri e lucht in je behuizing geblazen wordt door casefans, dan kan zelfs de beste luchtkoeler je proce or niet koud houden. Kies daarom bij een gaming-pc altijd voor een behuizing met voldoende ventilatoren of plaats er zelf eentje bij.
Van SSD tot HDD
Hoewel de opslag van een computer weinig effect heeft op de framerate, is het wel een belangrijke factor voor de algehele snelheid. Op het moment zijn er twee belangrijke varianten: SSDs en HDDs. De laatste is de ‘ouderwetse’ vorm van digitale opslag, maar is nog altijd vijf tot tien keer goedkoper per GB dan een SSD. Deze draaiende schijven zijn daarom ideaal voor bulkopslag van films, foto’s en games. Een SSD is door de hogere prijs vooral geschikt voor Windows en een aantal applicaties, zoals games die je veel speelt en bijvoorbeeld je browser. De laadtijden worden dan namelijk significant lager vergeleken met een HDD.
Waar een HDD bestaat uit een draaiende schijf (een beetje vergelijkbaar met een CD), werkt een SSD totaal anders. De opslag van data in een SSD gebeurt in chips waar gegevens razendsnel op geschreven en gelezen kunnen worden. Op het moment zijn SSD’s vooral populair in de vorm van een 2.5-inch schijf of een M.2 insteekkaart. De 2.5-inch variant wordt via een SATA kabel aangesloten op je moederbord waarmee snelheden van ongeveer 550MB/s worden gehaald. Een M.2-SSD kan in theorie snelheden tot maarliefst 3500MB/s halen, maar dat wordt in de praktijk lang niet altijd gehaald.
De reden hiervoor is dat veel M.2-SSD’s gebruik maken van een SATA interface, waardoor de theoretische snelheid gelimiteerd is tot 600MB/s. Als je wel gebruik wil maken van de voordelen van M.2, kies dan altijd voor een NVMe M.2-SSD. Zoals je mi chien al wel had verwacht, zijn NVMe SSD’s een stuk duurder dan de SATA varianten.
Wat uiteindelijk de beste keus is, is weer afhanklijk van je budget en eisen. In de meeste gevallen is de combinatie van een snelle M.2-SSD met een grote HDD de beste optie. Dan is je computer en favoriete spel in een mum van tijd opgestart en kun je al je bulk-data kwijt zonder je scheel te betalen. Bij een groter budget is het tegenwoordig ook niet zo gek meer om enkel voor SSD’s te gaan, maar lang niet iedereen vindt dat het geld waard.
Koopadvies augustus 2018: budget
Zoals eerder is aangegeven bespreken we vandaag pc’s voor gamers met een lager budget. Met de samenstelling van 867 euro kun je de laatste games op 1080p (Full HD) goed spelen. Als je een monitor hebt met een refreshrate van 120Hz of meer, zul je af en toe de settings laag moeten zetten om die framerate te halen. De samenstelling van 670 euro mist een SSD, maar is nog altijd snel genoeg voor vrijwel alle games op 1080p. Hou er wel rekening mee dat de instellingen regelmatig op een laag pitje moeten staan.
De prijzen van videokaarten lijken eindelijk weer een beetje te zakken, waardoor het nu een goed moment is om een nieuwe game pc aan te schaffen. Helaas gooien de hoge RAM-prijzen wat roet in het eten, maar gelukkig is dit erg makkelijk om later te upgraden. Vergeet overigens niet dat het hier echt gaat om game pc’s. Hoewel het absoluut krachtige pc’s zijn, is het mi chien niet de beste koop voor andere doeleinden zoals data-verwerking en rendering-applicaties.
€867: Intel i3-8350K + Nvidia GTX 1050Ti
Voor nog geen 900 euro haal je een prachtige game-pc in huis die je ook nog eens een beetje kunt overklokken! De Intel Core i3-8350K is een quadcore met een hoge klokfrequentie en is daardoor uitermate geschikt voor gamen. Vergezeld met 8GB geheugen en een stille Nvidia GTX 1050Ti van MSI kun je alle games moeiteloos spelen. Een SSD van Kingston is genoeg voor Windows en één of twee games, terwijl de 1TB HDD er voor zorgt dat je de rest ook allemaal kwijt kunt.
De behuizing biedt geen ruimte voor een dvd-drive, dus als je die nog nodig hebt om oude games te spelen zul je een usb dvd-drive moeten aanschaffen.
Totaal:
€866,86
Het hele pakket kun je bij Coolblue bestellen.
€670: Intel i3-8100 + Nvidia GTX 1050
Voor 200 euro minder zul je helaas de SSD moeten inleveren, maar die zou je later gemakkelijk kunnen toevoegen als upgrade. De kern van het systeem bestaat uit een quad-core Intel Core i3-8100 samen met een GTX 1050 van Gigabyte. Het geheugen bestaat nog altijd uit 8GB Crucial Ballistix Sport. De behuizing is er dit keer eentje van Cooler Master, namelijk de zwarte Masterbox 5.
De behuizing biedt interne ruimte voor een dvd-drive, dus als je die nog nodig hebt om oude games te spelen kun je een interne dvd-drive aanschaffen.
Totaal:
€669,90
Het hele pakket kun je bij Coolblue bestellen.
Het enige wat je na bestellen nog rest is het wachten op je pakketje (met Coolblue VandaagNog® komt die vanavond al!) en het opbouwen van je computer. Veel plezier!
Dit artikel is mede mogelijk gemaakt door Coolblue, maar de inhoud is volledig bepaald door de redactie.