Auto's waar parachutes bij uit het dak komen, goudkleurige bazooka's die vuurwerk afschieten of 's nachts door een louche buurt kuieren gehuld in slechts een felroze bikini en een glitterstring aan je bips: het leven heeft voor mij sinds oktober 2013 amper nog zaken waar ik verbaasd van opkijk. Of dan in elk geval wanneer ik mij in Los Santos begeef, waar Grand Theft Auto 5 zich afspeelt. Ik schrik een beetje van dat jaartal, wat betekent dat deze game mij dus al bijna vier jaar vrijwel dagelijks bezighoudt. Deze lange adem is - los van Angry Birds voor toiletbezoeken - geen enkele andere titel tot dusver gegeven. En het ziet er naar uit dat de rek er nog lang niet uit is wat deze game betreft. In de tu enliggende jaren vanaf de release tot nu werd de ene na de andere grote game uitgebracht. Geen van allen bevatten ze de niet-aflatende aantrekkingskracht die mij epische uren, en Rockstar een miljoenmiljard geld en ettelijke records opleverde. Vanaf het prille begin waarbij je kennismaakt met hoofdpersonen uit de campagne tot aan elke update die de afgelopen jaren werd geserveerd.
Metallica of BLøF?
Net als bijna iedereen die deze game ooit aanzwengelde, zette ook ik mijn eerste stappen in de singleplayercampaign. Daar leer je de stad, het immense eiland en de diversiteit aan landschappen en mensen kennen en raak je bekend met verschillende onderdelen van de gameplay. Daarna begint het online festijn. En waar het onlinegedeelte van de meeste andere games een attractieve, haast verslavende aantrekkingskracht heeft voor iets wat in e entie een gerecyclede belevenis is die zich tot in den treuren herhaalt, voelt dat in GTA Online anders. Goed, het racen voelt ontzettend ‘arcade’ aan en modi als Survival of Last Team Standing halen nooit het gelikte niveau van de grote shooters. Een weloverwogen gericht hoofdschot in Battlefield staat tot een kill in GTA als Metallica staat tot BLøF.
Waarom ben ik dan liever in die stad dan op het knallende slagveld? Niet omdat ik van BLøF hou. Oh, integendeel, geef mij maar Metallica. Het is de variatie die in GTA Online mogelijk is die het hem doet. Van simpel racen of ergens armpje drukken in een stoffige kroeg en talloze adversary modi doen, tot een high-tech mobiel informatiecentrum runnen om geavanceerde mi ies mee te volbrengen of een profe ionele wietplantage bestieren: het barst er van. Met die wietplantage ben ik trouwens alweer gestopt. Geen groene vingers, geen geduld en al helemaal geen zin om elke keer op je in-game telefoon gebeld te worden door een of andere mafkikker die iets opdringt waar je niet op zit te wachten.
Alles wat je nooit doet
Al die zaken die je kunt runnen... het kost een hoopt tijd, maar levert je wel virtuele knaken op. Ik heb een kantoor dat 'Damage Inc.' heet, een bikerclub genaamd Rise a Thousand, inclusief slecht verlicht clubhuis en een crew die meestal niets uitvoert. Ik heb een helikopter waar ik nooit in vlieg, een fiets waar ik nooit op rij en een appartement waar ik nooit kom, omdat ik altijd spawn in een van mijn garages waar ik een paar dozijn auto’s heb staan die ik zelden gebruik. Van een gare FIAT 500 tot een pantservoertuig waarmee ik granaten afschiet op iedereen die in de weg rijdt. Laatst gaf ik mijn personage in de game een nieuwe jas. Een fraaie driekwart met capuchon, in een zandkleurige camoprint. Ik heb serieus die dag op internet gezocht naar winkels waar ik deze echt kon kopen, want ik wilde ‘m.
Soms speel ik alleen, soms met vrienden online. Van de vijf jongens in mijn band spelen er minstens drie regelmatig GTA Online. Geheel vrijwillig, zonder dat iemand ze er toe dwingt. We helpen elkaar met een heist of doen een potje Survival. Meestal spelen we Stunt Races. Daarbij komt er door de headsets uitsluitend geouwehoer in GTA-jargon. ”Aargghh, wat een beukers weer hier! Met mijn Nero rij ik deze op non-contact zo naar 1, man.” En we weten nog exact wat we bedoelen ook.
Iedere speler van GTA Online weet dat het meer is dan ‘gewoon’ een game. Het is een plek waar altijd wat te doen is. Waar je rondhangt, alleen of met je maten, en tientallen, zo niet honderden dingen om te doen hebt. Een plek met een diversiteit die je nergens in dit formaat tegenkomt. Of het nu gaat om ongestraft willekeurige voetgangers van hun sokken rijden, een wedstrijd parachutespringen, je wagenpark pimpen en tunen... je verveelt je er nooit, omdat de game altijd in beweging is en zich blijft doorontwikkelen.
Knipoog naar het verleden
De game toont namelijk de kracht om zichzelf keer op keer opnieuw uit te vinden. Zo had je de ‘normale’ races van eerste uur, die een schop onder hun gat kregen toen er via updates plots meer en snellere auto’s beschikbaar waren. De stap van een reguliere Pega i Zentorno naar een recente Dewbauchee Vagner is groot. Na de straatraces in alle vormen en variaties kwamen de stuntraces als dlc, met absurd gecreëerde tracks vol loopings en steile drops. Die op hun beurt weer navolging zagen in een nog verder doorontwikkeld concept daarvan, waarbij auto’s met raketmotoren en parachutes om de hoek kwamen kijken. Alsof er nog niet genoeg te racen viel, kwamen er ook modi die deden denken aan Tron, waarbij een lichtgevende streep achter je voertuig funest is voor je tegenspeler, en bracht Rockstar met Tiny Racers nog een top-down variant uit. Dat laatste was natuurlijk een dikke knipoog naar de allereerste Grand Theft Auto, al heeft het gros van de huidige gamers daar amper weet van.
Nog niet uitgegroeid
Met om de haverklap een zwik updates met elk hun eigen aantrekkingskracht, snap ik best dat je er na vier jaar online nooit lege lobby’s aantreft. Er is nog altijd een doorlopende aanwas van nieuwe spelers, getuige de statistieken van spelers die een prille beginnersranking tonen. De game verkoopt nog steeds als een malle: dit voorjaar pa eerde de teller die van 80 miljoen verkochte exemplaren. Voor je beeldvorming: de bestverkochte game aller tijden is Wii Sports, met meer dan 82 miljoen verkochte exemplaren. Voel je ‘m aankomen? Een maand geleden prijkte GTA 5 opnieuw op de eerste plek van best verkochte games in Groot Brittannië - terwijl hij bij lange na niet in de aanbiedingsbakken ligt. Petje af voor een game die dat bijna vier jaar na release nog voor elkaar krijgt.
Voorlopig blijven we met z’n allen dus lekker GTA Online spelen. Met schreeuwerige Franse kinderen die te irritant voor woorden door hun microfoon lopen te blèren, Britten waar je iedere week een geweldig nieuw scheldwoord van leert en gasten die als heren weten te racen en ruimte laten voor degenen die de slipstream benutten en daardoor gewiekst weten in te halen bij een race. Een oude garde die in één game heeft gevonden waar anderen een handvol titels voor nodig hebben, een nieuwe garde die een uniek fenomeen omarmt en daar alles uit wil halen wat er in zit. Ik ben er nog wel even zoet mee.