Bayonetta 3 moet zichzelf vooral niet te serieus nemen

Let op: dit artikel bevat spoilers voor Bayonetta 3.

Toen Bayonetta 2 jaren geleden furore maakte op de Wii U, was het een van de fraaiste games die ik ooit had gespeeld. De vormgeving is grandioos, de tussenfilmpjes overstijgen menig actiefilm, en de gevechten – ah, de gevechten – komen verdomd dichtbij perfectie. Als een stukgetrainde ballerina gleed ik over mijn tv-scherm, elke mokerslag en kopstoot in een backflip ontwijkend. Bayonetta 2 bevestigde (nogmaals) dikwijls dat PlatinumGames met Witch Time – de tijdvertragende mechaniek die activeert wanneer je vijandelijke aanvallen ontwijkt – goud in handen had. Ik kon er niet genoeg van krijgen, en zo met mij veel anderen.

De aankondiging van Bayonetta 3 bij The Game Awards in 2017 was dan ook een euforisch moment. Dat gevoel krijg ik minder snel bij grotere Nintendo-IP’s als Zelda of Pokémon, maar eerder bij franchises die aan een zijden draadje lijken te hangen. Want yes: ondanks dat Bayonetta veel spelers had verloren dankzij die beruchte verhuizing naar een andere console, kwam er toch nog een Bayonetta 3! In de jaren na die aankondiging vroeg ik me wel steeds af wanneer…

Want het duurde en het duurde maar voordat we eindelijk in 2021 de eerste gameplaytrailer te zien kregen. Bayonetta 3 werd afgelopen oktober dan eindelijk werkelijkheid, op misschien wel de beste Nintendo-console die er ooit is geweest. Maar: ook een console die een beetje aan het einde van zijn latijn is.

Krakkemikkig 

Wat namelijk vrijwel direct opvalt aan de (traditiegetrouw) zinderende openingsscène, waarin Bayonetta al vechtend op een cruiseschip door een tsunami wordt meegevoerd door New York, is dat de game er eigenlijk geen haar beter uitziet dan Bayonetta 2. En zoals ik al zei: Bayonetta 2 is een schitterende game, maar wel voor 2014-begrippen. Dit was de eerste keer dat ik een tussenfilmpje in een Bayonetta-game zag en dacht: oh, deze game loopt wat krakkemikkig.

Toch is dat best vergeeflijk voor een Switch-game met snellere actie dan bijna alle spellen op current-gen consoles. Want actie heeft Bayonetta 3 in overvloede: de game zoekt eigenlijk constant het uiterste van de Switch op, terwijl de combat – ondanks een toch wat instabiele framerate – de hele game vloeiend aanvoelt. En dat is stiekem het enige wat telt voor een actiegame als deze. Hoewel ik uitkijk naar een Bayonetta-ervaring met een hogere productiewaarde op een Nintendo-console met meer power, is het derde deel een steengoede game puur vanwege een voortreffelijke gameplay. Ook niet vanwege het verhaal, dus, maar daar later meer over. Eerst de voortreffelijke gameplay.

Polar express from hell 

In de jaren waarop ik wachtte op Bayonetta 3 was er eigenlijk maar één ding waar ik bang voor was: dat de serie wederom zou teruggrijpen naar vertrouwde mechanieken en met weinig nieuws op de proppen zou komen. Want hoe goed Bayonetta 2 ook is, naast een ander verhaal en een nieuwe look voor de personages is het eigenlijk precies dezelfde game als Bayonetta 1. Dat was destijds nog te verantwoorden, maar na acht jaar wachten op het derde deel niet meer.

Gelukkig is dat niet het geval. In het derde deel wordt het al vrij complexe vechtsysteem namelijk nog verder uitgediept, met meer focus op unieke wapens en een nieuwe gimmick waarbij je Bayonetta’s helse demonen bestuurt. Je krijgt nu zelf Madame Butterfly en Gomorrah onder de knoppen, die in het verleden juist het gevecht uit handen namen met een tussenfilmpje. Het blijft overigens niet alleen bij die twee, want Bayonetta 3 komt met een waslijst aan nieuwe demonen.

Vechten met demonen kenschetst de gameplay van Bayonetta 3 eigenlijk net zo sterk als Witch Time zelf, en dat zegt heel wat. Het maakt de gevechten nog grotesker dan die al waren. Bayonetta leert gedurende het verhaal steeds meer Demon Slaves te beheersen, en op een gegeven moment zijn de iconische Butterfly en Gomorrah niet eens meer zo interessant. De overige demonen gaan namelijk alle creatieve perken te buiten, variërend van een klokkentoren met zwiepende armen (Umbran Clock Tower) tot een angstaanjagend vleermuismonster dat vijanden in donkere ruimtes kan onthullen (Mictlantecuhtli). Elke nieuwe demon deed mijn mond weer openvallen, maar ik had er met geen zoveel pret als de moordende oorlogstrein Wartrain Guoun. Die gebruik je door tijdens het vechten rails te plaatsen, waarop vervolgens een polar express from hell een gigantisch spoor van vernieling achterlaat.

Demon Slaves zijn niet de enige reden waarom Bayonetta 3 zoveel veelzijdiger is dan de vorige delen. Zo speel je nu enkele hoofdstukken als tegenspeelster Jeanne, ditmaal uitgedost in bond en een roze minijurk. Daarmee verandert de game in een sidescroller met stealth-achtige gameplay, in de stijl van Metroid Dread. Dan is er nog Viola, de minder ervaren Umbra Witch uit de toekomst, die spelers uitdaagt met een nieuwe methode om Witch Time te activeren: aanvallen blokkeren met een katana. Het is even wennen om de R-knop te gebruiken in plaats van een perfect getimede backflip te doen, maar zodra je het onder de knie hebt voel je je wel dubbel zo pro in de game.

Kippenvel en schateren 

Toch vind je de leukste afwisseling van gameplay in de hoofdstukken met Bayonetta zelf. In eerdere Bayonetta-games kreeg je hier en daar een gek surflevel tussen alle hack-and-slashgevechten door, maar in dit deel gaan echt alle remmen los. Zo glij je in hoofdstuk één op de rug van Gomorrah over kromtrekkende wolkenkrabbers in Tokio. Richting het eind van het spel ontpopt zich een onvergetelijk schouwspel met de Demon Slave Bael. Die pad-demoon onthult tijdens een gevecht onder haar slijmerige lijf een beeldschone sirene, die ter plekke een operashow begint op te voeren en het spel plots omtovert in een ritmegame. Ik heb eigenlijk nog nooit tegelijkertijd schaterend gelachen en kippenvel gehad. Dit zijn momenten die Bayonetta zo te gek maken!

Bayonetta-games zijn op hun sterkst wanneer ze zichzelf niet al te serieus nemen. Westerse ontwikkelaars kunnen in dat opzicht nog wat leren van hoe de Japanners theatrale kunst in hun actiegames verwerken. Toch is dat ook wel een beetje een valkuil. PlatinumGames probeert met dit deel namelijk een heel diepzinnig verhaal op te trommelen over een multiversum met meerdere Bayonetta’s. Het doet automatisch denken aan Spider-Man: No Way Home, ook vanwege de Doctor Strange-achtige vijand die realiteit kan vervormen genaamd Singularity. Het verhaal voelt erg uit de lucht gegrepen en sluit totaal niet aan op het krankjorum van de vorige delen.

Het einde is dan ook hartverscheurend. Niet omdat het mij ontroert, maar omdat de onoverwinnelijke Bayonetta wordt omgebracht door de minst charismatische antagonist uit de serie óóit.

Ondanks dat de gedetailleerde wereld in Bayonetta er misschien om vraagt, is de serie wat mij betreft niet gebaat bij een verhaal met de lading van een Marvel-blockbuster. Ondanks dat verhaalvertelling steeds vaker als maatstaf wordt gebruikt voor een goede game, zal ik aan iedereen blijven vertellen dat juist Bayonetta 3 de beste game van 2023 is. Niet vanwege een diepzinnig verhaal of geavanceerde graphics, maar vanwege een gameplay die gewoon kneiterhard is. Vechten met Bayonetta is zoals vechten als geen ander – ontdek het maar zelf!

Bayonetta 3 is beschikbaar op de Nintendo Switch. Lees hier de voorgaande review. Lees hieronder voorgaande artikelen uit de Favorieten van de Redactie-rubriek.