Het is niet uitzonderlijk dat games zomaar een dag te vroeg verkrijgbaar zijn. De levering kan niet wat vroeg vallen, soms wordt verkoop gedoogd om zo aan te sluiten bij internationale releases of om te voorkomen dat games op feestdagen uitkomen. Toch blijft Skyrim een opmerkelijk geval.
Van begin af aan volgt uitgever Bethesda een strak geregi eerd plan. Van de aankondiging tot de momenten waarop meer van de titel werd getoond: alles was zorgvuldig uitgedacht met de specifieke einddatum van het traject in het achterhoofd. Tenminste, dat laatste was de bedoeling, getuige de gekozen en altijd gecommuniceerde releasedatum: 11-11-11. Toch is Skyrim al ma aal verkrijgbaar in Nederlandse winkels.
Verschillende winkelketens wijzen naar elkaar: ze hadden de game al liggen en het bericht kwam binnen dat ‘iemand’ de street date had verbroken – en als iemand gaat, dan gaat iedereen! Ook doen er geruchten de ronde dat er bij levering van de game een brief zou hebben gezeten, waarin stond dat de game al verkocht mocht worden. Maar van wie die brief afkomstig is, dat blijft onduidelijk – los van het feit dat Bethesda het niet zal zijn geweest. De uitgever zit namelijk met de gebakken peren. Alles rondom de titel is opgezet om op 11-11-11 te knallen. Wereldwijd.
Mediacampagnes zijn ingezet en werkten naar het hoogtepunt van aanstaande vrijdag toe. En als dat dan voortijdig komt... nou goed, laten we deze dubbelzinnigheid niet verder uitspreken. Of toch wel: officiële trailers die nu verschijnen voelen dan ook een beetje als nadruppelen. Maar ook afspraken met pers komen onder druk te staan. Het is – helemaal voor Nederlandse - gamewebsites toch een beetje wrang om te zien dat zij een non-disclosure agreement (NDA) hebben getekend en daarom moeten wachten met recensies over de game, terwijl bezoekers ondertu en hun fora bestoken met de prachtigste verhalen over de wereld van Tamriel. En dan laten we nog even buiten beschouwing dat collega’s van Bethesda Nederland momenteel internationaal met de nek zullen worden aangekeken... Het zal je overkomen dat bij jou de dijk doorbreekt.
Pre-orders
Maar laten we even een sprong terug maken, naar de gamers. Die fanatiekelingen die doorkregen dat hun drakenslachtspeeltje al beschikbaar was. Voor hen lijkt dit allemaal mooi nieuws en het politieke gekonkel tu en retailer, uitgever en pers zal ze wat. Goede kans dat het gros dit ook niet leest, ze hebben net een roedel wolven geflambeerd met een toverspreuk. Toch is dit ook voor hen een schadelijke situatie.
Eerst de PC-gamers, een groep die het toch al moeilijk heeft. Ook zij konden de game voortijdig kopen, om er vervolgens thuis achter te komen dat de game nog niet geactiveerd kon worden via Steam. PC-gaming komt er zo weer eens bekaaid vanaf, terwijl Bethesda toch echt zijn zaakjes op orde heeft...voor 11 november. En het is ook een vreemd gegeven eigenlijk: er wordt een product verkocht dat nog niet werkt.
Maar mensen die zich nog veel meer achtergesteld zullen voelen, zijn de fans van het eerste uur. De mensen die denken in honderdtallen als er gevraagd wordt hoeveel uur ze voorganger Oblivion hebben gespeeld, de mensen die een Dark Brotherhood-tatoeage overwegen, de mensen die vanaf dag één een pre-order hebben uitstaan voor (de Collector’s Edition van) Skyrim. Zij zitten nog tot aanstaande vrijdag te wachten en hoewel dit ook de daadwerkelijke releasedatum is, zullen ze toch een beetje teleurgesteld zijn dat die nare buurjongen na een fietsritje al wel trollen kan gaan trollen in Skyrim. Bij The Elder Scrolls VI zullen zij wel een tweede keer nadenken eer ze weer een editie voorbestellen. Als ze niet al nog snel hun voorbestelling hebben geannuleerd om halsoverkop naar de winkel te scheuren en het spel daar te kopen.
En laat nu in dat laatste gegeven een alarmerend gegeven zitten. Want juist op pre-orders zit een ruimere winstmarge voor de retailer. En de uitgever kan veel beter inschatten hoe zijn game ervoor staat naar aanloop van de release. Zij hebben er baat bij dat zoveel mogelijk mensen een game voorbestellen en het is ook niet ongebruikelijk dat uitgevers specifieke retailers meenemen in het mediatraject van een titel om dit te bewerkstelligen. Dat vervolgens een van die partijen achter de rug van Bethesda om de game al verkoopt, is behoorlijk frappant.
Niemand heeft er uiteindelijk wat aan, behalve de winkel die als eerste tot verkoop overgaat en dankzij de viraliteit van het internet wat extra klanten kan scoren. Het is nu een paar extra centen verdienen, maar op de lange termijn verdwijnt er geld uit de sector – mensen kopen de game wel wanneer deze beschikbaar is en laten die pre-orders mooi zitten. Als ze over een paar jaar nog bestaan, want waarom zou Bethesda zich branden aan een speciale editie voor hun trouwste klanten als ze niet kunnen garanderen dat deze groep de game tegelijkertijd met de rest van de consumenten krijgt? En de trouwste fan? Over een paar jaar moet ie vooral maar zijn buurjongen in de gaten gaan houden in plaats van de brievenbus.