De E3 bestaat sinds 1995. De beurs is ontstaan – en bestaat nog steeds – om journalisten en retailers te informeren over aankomende games en hardware. Zo zijn zij voorbereid op wat komen gaat, en kunnen ze deze informatie natuurlijk aan de consument doorspelen.
In al die jaren is de beurs behoorlijk gegroeid. Wat begon met 40.000 bezoekers zag bijna jaarlijks meer dan 10.000 aanwezigen erbij komen. Niet alleen mensen uit de industrie, maar (vooral de laatste jaren) ook fanatieke gamers die een blog hadden opgericht om toegang te krijgen tot de beurs, wisten er hun weg naar te vinden. Het werd daardoor steeds drukker op de beursvloer.
Game-Mekka
En dat is helemaal niet zo gek. Journalistieke publicaties hebben in al die jaren de E3 grootgepraat. Het zou de hemel op aarde voor gamers zijn. Ook gamebedrijven dragen eraan bij. Vooral dankzij het internet en de toegenomen populariteit van livestreams kunnen veel gamers een gedeelte van de E3 thuis vanuit de luie stoel ervaren. Uitgevers hypen hun aanstaande persconferenties en houden zelfs dagenlange livestreams waar hun nieuwste games gespeeld worden. Natuurlijk wil bijna elke gamer daardoor weleens een kijkje nemen in dit Mekka van de game-industrie.
De drukte werd in 2007 niet meer houdbaar. De Entertainment Software A ociation (ESA), de organisatie achter E3, besloot flink terug te schalen. In plaats van het grote Los Angeles Convention Center-gebouw werd een hangar in Santa Monica afgehuurd. Alleen de meest doorgewinterde journalisten en mensen uit de industrie waren welkom. Het volgende jaar was het evenement weer in het Convention Center, maar waren er maar 5000 mensen welkom.
Daarmee verloor de E3 echter weer gigantisch aan aandacht en kracht in de media, waar uitgevers die hun nieuwe games kwamen promoten natuurlijk ook niet blij van werden. Daarom is de beurs sinds 2009 weer zoals vanouds, en hoewel het in eerste instantie de bedoeling was om het niet de spuigaten uit te laten lopen, groeit het bezoekersaantal jaarlijks weer gestaag. De ESA verkoopt sinds vorig jaar zelfs kaarten aan bezoekers die op geen enkele manier werkzaam zijn in de game-industrie. De beurs loopt vol. Daar is de organisator zich ook van bewust en dus wordt er gekeken naar potentiële andere locaties, al krijgt de organisatie achter het LA Convention Center de tijd om uit te breiden.
De doodsteek
De drukte van de E3 is vooral irritant voor huidige bezoekers, maar dus niet onoplosbaar. Ik denk dan ook niet dat dit de doodsteek van E3 wordt. Het zullen de uitgevers zijn die langzaam de resterende kracht uit het evenement halen.
Een stand op de E3 huren kost uitgevers letterlijk miljoenen dollars. Dat zijn lang niet alle kosten: werknemers zijn op de beursvloer aanwezig, de ontwikkelaar van een aankomende titel moet een demo voor de beurs maken, pr-medewerkers maken wereldwijd afspraken met journalisten en als er een persconferentie op de planning staat, moet ook daar een ruimte voor gehuurd worden.
Steeds vaker zie je dat uitgevers hiervoor bedanken en de kosten zoveel mogelijk binnen de perken houden door een eigen evenement te organiseren. Electronic Arts bijvoorbeeld organiseert in dezelfde week als E3 EA Play, dat op loopafstand van de beurs zit. De ESA kan hier niets tegen doen; EA is vrij om zijn eigen evenement te organiseren. Ook Microsoft lijkt zijn twijfels te krijgen, want het bedrijf heeft in het LA Convention Center de meeste ruimte afgehuurd voor zijn livestreamdienst Mixer, terwijl het zijn games speelbaar maakt in het Microsoft Theater buiten de beurs.
Andere uitgevers pakken het weer anders aan. Nintendo bedankt al enkele jaren voor de traditionele persconferenties en neemt van tevoren een video op waarin de aankondigingen in een rap tempo elkaar opvolgen. Wel heeft het gewoon een stand op E3. Sony geeft aan dit jaar tijdens zijn persconferentie ook iets anders te doen, al is nog niet duidelijk wat het bedrijf daarmee bedoelt. En Take-Two maakte onlangs bekend geen nieuwe games te tonen op E3.
Ondertu en vindt in de weken voor de E3 het ene na het andere onthullingsevenement plaats. Call of Duty: Black Ops 4, Battlefield V, Rage 2: allemaal zijn ze al aangekondigd en getoond voordat de beurs begint. Uitgevers begrijpen dondersgoed dat veel aankondigingen door de drukte van de E3 verloren gaan en kiezen daardoor hun eigen moment uit. Neem het ze eens kwalijk.
Feestweek
Begrijp mij niet verkeerd, ik geloof best dat de E3 een lang leven is beschoren, maar in zijn huidige vorm zie ik dat niet gebeuren. Wellicht wordt het uiteindelijk een volledig digitaal event, een soort livestream waarvoor alle uitgevers worden uitgenodigd, of sterft de beurs een langzame dood doordat steeds meer uitgevers ervoor kiezen in dezelfde week elders een eigen evenement te houden. Hoe het ook zij, een dergelijke ‘feestweek’ voor gamers mag van mij eeuwig blijven bestaan, want ook ik vind dat als enthousiasteling erg leuk. Maar de E3 zoals we gewend zijn is niet eeuwig houdbaar. Geniet er dus nog van zolang het kan.
Lees ook de vorige column van Michel over de E3: ‘De magie van de beurs’.