De demissionair minister van Justitie stelt dat de ‘aanbieders van media’ altijd rekening moeten houden met kinderen. Maar wat bedoelt de demissionair minister hier precies mee? Zijn culturele uitingen dan altijd gericht op kinderen? Moet de maker van gruwelijke gewelddadige films als Saw en The Passion of the Christ vanaf dag één nadenken over hoe zijn of haar werk invloed heeft op peuters? Kleuters? Tieners?

Interactief

Nee, want films zijn volgens hem ‘wat anders’. Bovendien zorgt het ‘interactieve element’ voor ‘sterkere schadelijke effecten’. Nu zijn er geen wetenschappelijke studies die dit aantonen. Sterker nog: ieder die volhoudt dat films, boeken, muziek, schilderijen en beeldhouwwerken ‘passief’ zijn, begrijpt niet hoe kunst werkt. Iedere culturele uiting is interactief en vraagt om samenwerking tussen kunstwerk en toeschouwer. Om mijn persoonlijke stokpaardje maar even aan te halen: wie Rocky kijkt, zit tijdens de finale in zijn hoofd mee te boksen met de held. Wie The Godfather kijkt, wil dat Michael Corleone zijn vader wreekt. En wie The Pianist kijkt wil de Duitse soldaat in elkaar slaan die net een onschuldig Joods meisje in koele bloeden door het hoofd schoot. Films werken enkel als de toeschouwer meegaat in het verhaal en daar actief aan deelneemt.

Dat geldt nog sterker voor boeken: enkel letters op papier en de lezer moet zich alles zelf voorstellen. Ieder personage, iedere handeling, iedere scène: het enige wat de schrijver doet is de lezer helpen zijn fantasiebeelden te vormen. Hoezo niet interactief?

Geniepige censuur

Even terug naar de verantwoordelijkheid van de ‘aanbieders’. De minister gooit die op een grote amorfe hoop. Hij maakt geen enkel onderscheid tussen de makers en het distributie kanaal. Dat klinkt even heel droog en zakelijk, maar het is een geniepige manier om censuur door te voeren, en tegelijk als overheid de handen vrij te houden.

In een rationele wereld zegt namelijk de overheid: ‘winkels mogen spellen van 16+ niet verkopen aan kinderen, en wie dat wel doet krijgt straf’. Dit betekent echter dat de overheid moet handhaven. Dat kost mankracht. En aangezien er naar ik hoor toch nog wel eens hier en daar wat overvallen, inbraken en moorden worden gepleegd, is dat niet zo praktisch.

Maar als je distributeurs en makers op een hoop gooit ben je in een klap van het probleem af: geen ‘schadelijke games’ meer, dus je hoeft niet iedere winkel in Nederland in de gaten te houden.

De echte reden

Dat brengt me als vanzelf op het laatste punt: de motivatie van de minister.

Daarom wil ik de grote olifant in de ruimte benoemen: Niet ieder kind wordt agressief van games, maar ieder kind loopt schade op door het drinken van alcohol (om nog maar te zwijgen over de emotionele schade aan kinderen als gevolg van te zwaar drinkende ouders). Er zijn uiteraard een aantal studies te vinden die aantonen dat sommige kinderen onder bepaalde omstandigheden drukker of agressiever worden van een spel. Maar de hoeveelheid papier dat bewijst hoe slecht alcohol is voor de kids, is verantwoordelijk voor een flinke ontbossing.

De vraag die iedere journalist en ieder kamerlid dus aan de minister moet stellen is: waarom wilt u het bewezen schadelijke alcohol niet uit de winkels halen, en games, slechts vermeend schadelijk voor een beperkte groep, wel?

Dit toont meteen aan dat het de minister helemaal niet gaat om ‘schadelijkheid’. Onder het mom van ‘denk aan de kinderen!’ is de demissionair (kan niet vaak genoeg gezegd) minister begonnen aan een kruistocht tegen materiaal waarvan hij vindt dat het ongepast is. Hij vindt games net zo verwerpelijk als de vorige (nog steeds zijn?) generatie dacht over Rock & Roll, boeken, stripboeken, Dungeons & Dragons, schilderijen, beeldhouwwerken en al die andere dingen die ‘enge emoties’ oproepen.

Die emoties zijn van ons allemaal. En die mogen we niet laten afpakken door al dan niet demissionaire ministers.

Deze column is geschreven door Harry Hol, redactiechef van Control-online.nl en redacteur van Control, vakblad voor de gamesindustrie. Deze column is ook te lezen op de website van Control.