Metroid Dread is een fantastische game maar een verschrikkelijke metroidvania

Waarom is het dan precies geen metroidvania? Die vraag is zowel heel makkelijk als heel moeilijk te beantwoorden. Het makkelijke antwoord is dat je in Metroid Dread nauwelijks de vrijheid krijgt om op ontdekking te gaan, terwijl dat toch de kern is van het genre. Je speelt weliswaar steeds nieuwe vaardigheden vrij waarmee je weer sneller, sterker of behendiger wordt, maar er is vrijwel altijd slechts één hoofdweg. De rest is niet meer dan een enorme hoeveelheid zijpaadjes om extra raketten, energiebalkjes en bommen te verzamelen. 

Het moeilijke antwoord is dat metroidvania als genre helemaal niet zo duidelijk te definiëren valt. De term alleen al is verwarrend. De naam is een samensmelting van twee spelreeksen: Metroid en Castlevania, ooit in het leven geroepen toen Castlevania: Symphony of the Night als eerste game in de serie dingen introduceerde die mensen voorheen vooral associeerden met Metroid. Het is dus niet alsof er destijds een nieuwe game uitkwam die half Metroid, half Castlevania was, waarna iedere game binnen dat ontstane genre precies die combinatie van spelelementen moest bevatten.

De term is uiteindelijk niets meer dan een manier om een bepaald type spel aan te duiden, zodat iedereen ongeveer weet wat het is. Een actiegame waarbij de focus niet per se ligt op het platformen en verslaan van vijanden, maar juist op het verkennen van de omgeving. De weg voorwaarts ligt waarschijnlijk achter je, op een plek waar je eerder nog niet kon komen. Nu je op magische wijze een extra keer kunt springen, gaat er letterlijk een nieuw deel van de spelwereld voor je open. 

Het is aan jou om die wereld aan de hand van een steeds complexer wordende arsenaal aan vaardigheden te leren kennen. Een veel betere term hiervoor is ‘search-action’, maar ‘metroidvania’ heeft nu eenmaal de populariteitswedstrijd gewonnen. Zo kan het gebeuren dat sommige mensen een Metroid-game nu omschrijven als metroidvania, terwijl die term juist is afgeleid van Metroid. Dat is toch een beetje het omgekeerde kasteel. 

Metroid Dread komt er de eerste paar uur nog wel mee weg, maar hoe meer gebieden en vaardigheden je vrijspeelt, des te zichtbaarder wordt de rode draad die strak om de nek van Samus gespannen is. Met iedere nieuwe upgrade trotseer je niet geheel toevallig weer een ander soort wegversperring waar je net nog geen antwoord op had. Nu die blokkade is opgeheven, maakt dat de weg ‘vrij’ naar een lift, tram of teleporteermachine die je richting een volgend of juist vorig gebied dwingt. 

Over de volgorde of manier waarop je dat doet, heb je weinig tot niets te zeggen, want via een omweg kom je er simpelweg niet. Wie de stoute schoenen aantrekt en zelf op avontuur gaat, stuit alleen maar op wegafzettingen. Metroid Dread is in die zin eenrichtingsverkeer, zij het met heel veel kronkels en omleidingen. Je vindt ontzettend veel upgrades, maar van zoeken is nauwelijks sprake.

Metroid Dread is daardoor eerder verstikkend dan beklemmend. Het zorgt er helaas ook voor dat je nooit echt affiniteit krijgt met al die nieuwe vaardigheden. De ene is nog flitsender dan de andere, maar voor je er goed en wel aan gewend bent geraakt, zijn ze alweer overbodig of nutteloos geworden, omdat de volgende vaardigheid zich heeft aangediend. Zo’n opzet dicteert dat alle gaten en kieren in de omgeving plotseling allemaal geblokkeerd worden door precies dat ene waar je die nieuwe kracht voor hebt gevonden, dan wel nog moet vinden. 

Als het metroidvaniagenre een ontdekkingsreis is, dan moet je Metroid Dread meer zien als een georganiseerde vakantie. Is dat dan zo erg? Absoluut niet, ’t is hier fantasties, maar een metroidvania moet je het niet willen noemen. Misschien eerder een Metroid-like? Of was het nou Metroid-lite?

Elke zaterdag verschijnt er een column op Gamer.nl die (meestal) ingaat op actuele gebeurtenissen. Lees ook: