Het maakt me niet uit dat we vanzelfsprekend weer lamgeslagen worden met snippers informatie over derde, vierde of zelfs vijftiende delen uit een franchise. Op veilig spelen is al decennia de norm in de game-industrie en als ik daar een probleem mee zou hebben, had ik wel een andere hobby gekozen. Ook stoort het me niet dat uitgevers ons opgewarmde magnetronmaaltijden voorschotelen en het ‘remasters’ noemen. Als pc-gamer heb ik daar toch nauwelijks last van. Nee, alle games op de komende E3 mi en simpelweg iets dat Kerbal Space Program wel heeft. Kerbal Space Program is subliem.
“You keep using that word…”
Het woord ‘subliem’ kom je vaak tegen als een auteur iets heel goed vindt, maar in zijn of haar stuk al ‘fenomenaal’, ‘voortreffelijk’ of ‘heel goed’ heeft gebruikt en niet in herhaling wil vallen. Eigenlijk is het sublieme veel meer dan dat. Het is een angstaanjagende ervaring, waar we gek genoeg genot uit kunnen putten. Nu denk je mi chien aan de ondragelijke spanning van games als Outlast of Amnesia, of aan de adrenalinerush van een nagelbijtend moeilijke eindbaas in Bloodborne. Het sublieme gaat echter nog verder en overstijgt onze ideeën van schoonheid en kwaliteit.
Het sublieme is iets aanschouwen dat je verbeelding volledig te boven gaat. Een confrontatie met oneindig grote krachten die jou oneindig klein laten voelen. Het sublieme zit in de meters hoge vloedgolf die in enkele seconden hele steden wegspoelt. In een aardbeving die machtige wolkenkrabbers laat wiebelen als drilpudding. Filosofen uit de achttiende eeuw, zoals Edmund Burke en Immanuel Kant, waren erdoor gefascineerd. Een eeuw later vormde de zoektocht naar het sublieme een belangrijk thema in de kunst van de romantiek. Nu zie ik het terug in een game over groene mannetjes die zichzelf de lucht in exploderen.
Als het sublieme draait om het ervaren van het ontzagwekkende en het overweldigende, zijn games die zich in de ruimte afspelen een voor de hand liggende kandidaat. Gek genoeg voelen veel van dergelijke games – of het nu spacesims zijn als Elite: Dangerous of strategiegames als Galactic Civilizations – opmerkelijk behapbaar. Elite komt dichtbij, maar door de hyperdrive zoef je langs sterren en planeten alsof het niks is en met GalCiv vat je de hele melkweg in een speelveld van zeshoekige vakken. Als je daarentegen in Kerbal Space Program je thuisplaneet steeds kleiner ziet worden, voel je je pas echt klein.
IJkpunt
Het verschil zit hem in de schaal en hoe KSP je een ijkpunt geeft in de vorm van de schattige kleine Kerbals. Elke vlucht begint vanaf de lanceerbasis: een herkenbaar object waarvan je je een duidelijke voorstelling kunt maken. De Vehicle A embly Building is enorm, maar door de groene wetenschappers en ingenieurs die daar rondrennen is het complex niet onvoorstelbaar groot.
Totdat je de ruimte in gaat. Langzaamaan zie je de kromming van de horizon toenemen, de atmosfeer ijler en donkerder worden. De lanceerbasis is snel alleen nog maar te herkennen als een lichtgroene uitstulping aan de rechterzijde van het Afrika-achtige continent. Kerbin, de groenblauwe thuisplaneet van de Kerbals is gigantisch. Je berekent een route naar de Mün en dankzij de tijdversnelling vult de maan van Kerbin binnen een paar minuten het volledige scherm. Als je weet te landen met een maanlander, is dat een overwinning. Een prachtige prestatie, die slechts door een minderheid van KSP-spelers wordt behaald. Kijk vervolgens omhoog vanaf het maanlandschap en hetzelfde gevoel bekruipt je dat zich ooit aan Neil Armstrong opdrong:
“It suddenly struck me that that tiny pea, pretty and blue, was the Earth. I put up my thumb and shut one eye, and my thumb blotted out the planet Earth. I didn't feel like a giant. I felt very, very small.”
In Kerbal Space Program onderneem je voortdurend mi ies om de ruimte steeds verder te verkennen. Je verdient er geld, kennis en prestige mee, maar tegelijkertijd is het een poging om het ontzagwekkende te temmen. Een poging om met ruimtevaarttechnologie jezelf iets groter te voelen dan we daadwerkelijk zijn. Met elke fly-by, elke landing, elke geslaagde koppeling met een ander schip op honderden kilometers hoogte trotseer je de kolo ale kosmos. Even voel je je groot, tot je weer omhoog kijkt.
Dat een game dat gevoel weet op te roepen is een monumentale prestatie. Dit is waarom ik zo dol ben op Kerbal Space Program. Ik kan niet verdwalen in de bo en van The Witcher 3, maar als ik tijdens een manoeuvre tu en Kerbin en Duna zonder brandstof komt te zitten overvalt mij een gevoel van hulpeloosheid en hoogtevrees. In het oneindige voel ik me pas echt verloren. Het is mi chien geen plezierige ervaring, maar wel een onvergetelijke. Volgende week zit ik dus om vier uur ’s nachts wel de E3 te volgen, maar zit ik met mijn hoofd ergens ver boven de wolken. Een week later, op hetzelfde tijdstip, staat mijn blik weer op oneindig.
Lees ook de Kerbal Space Program-review. Gamer.nl gaf de game een 10.