De gamesindustrie lijkt een gezonde business. De verhalen dat de omzet uit de gamesindustrie hoger is dan die uit de muziekindustrie, zijn inmiddels wel bekend. Ook weten we dat een game als Call of Duty met miljoenen verkochte exemplaren gezien wordt als één van de grootste entertainmentproducten ooit. En dan hebben we nog de Wii, het succesapparaat  dat het gehele gezin aan het gamen kreeg. Je zou dus zeggen dat de gamesindustrie kerngezond is, maar in het echt is het allemaal niet zo rooskleurig.

De winsten van de verschillende grote uitgevers zijn de laatste jaren niet om over naar huis te schrijven. Electronic Arts verloor dit jaar 186 miljoen euro, waarmee het bedrijf twee jaar achter elkaar verlies maakt. En dat terwijl de games van EA echt wel goed verkopen. Titels als FIFA 11, Battlefield: Bad Company 2, Medal of Honor, Need for Speed: Hot Pursuit en Madden NFL 11 gingen vele miljoenen keren over de toonbank, maar toch kan daar geen zwart cijfer mee worden geschreven. En dat voor één van de grootste game-uitgevers.

EA staat niet alleen. THQ kampt al jaren met verlies, Ubisoft ziet zijn omzet stijgen, maar kan door de hoge ontwikkelingskosten geen winst boeken en Sega weet waarschijnlijk niet eens meer hoe het woord ‘winst’ gespeld wordt. Het zijn uitgevers die we zien als grote jongens, maar eigenlijk in zwaar weer zitten. Vooral de situatie bij THQ, Ubisoft en Sega is zorgelijk, omdat hun portfolio krap is. Ubisoft heeft de afgelopen jaren veel geld verdiend met dansgames, en dat is een gevaarlijk genre. De markt wordt overspoeld met dergelijke titels en de kans is groot dat men er - net als bij games als Guitar Hero en Rock Band - op een gegeven moment op is uitgekeken. Ubisoft moet dan op zoek naar een nieuwe cashcow. THQ presteert ook zeer wisselvallig. De eerste UFC was een hit, zijn vervolg deed het een stuk minder goed. Homefront heeft niet gebracht wat men verwachtte en nu hoopt de uitgever dat Saints Row: The Third een succes wordt. Gelukkig heeft THQ een paar jaar geleden begrepen dat het roer omgegooid moest worden. Het bedrijf  heeft daarom kans om te overleven. Voor Sega wordt het echt een stuk moeilijker. De laatste keer dat dat bedrijf winst maakte stamt volgens mij uit 2004 en een echt plan voor verbetering lijkt te onbreken.

Het is voor die uitgevers extra gevaarlijk dat de gamesmarkt langzaam maar zeker aan het veranderen is. De ‘leuk voor de fans’-games verkopen steeds minder goed en de nadruk ligt steeds vaker op de echt grote games. Kijken we naar dit najaar, dan is de kans klein dat gamers na het in huis halen van Uncharted 3, Gears of War 3, Battlefield 3, Modern Warfare 3 en Skyrim (3) geld over hebben voor de ‘iets mindere goden’. Games als Ace Combat: Assault Horizon en Spider-Man: Edge of Time missen de slag, waardoor de gemaakte ontwikkelingskosten niet worden terugverdiend.

Ik denk dat er in de nabije toekomst een aantal uitgevers kopje onder gaat of over wordt genomen door andere partijen. Ook is de kans groot dat de hoeveelheid games gaat slinken. In een najaar heb je dadelijk misschien ruimte voor acht tot tien echt grote titels en zullen de net-niet-games gaan afvallen. Dat klinkt als een nadeel, maar zelf lig ik daar niet wakker van. Die herstructurering kan er voor zorgen dat de kwaliteit van titels alleen maar beter wordt. Focus wordt een kernwoord voor de industrie en als een titel succes heeft geboekt, kan de DLC, waar we voorlopig alleen maar meer van gaan zien, echt wat toevoegen.

Ik denk dat de markt nog meer in twee wordt verdeeld. Het middensegment van ‘aardige’ games verdwijnt en het budget daarvoor wordt in de toekomst voor een groot gedeelte gestopt in de echt grote games. Die maken daardoor op het gebied van kwaliteit (hopelijk) een stap in de goede richting. Tegelijkertijd komt er door het wegvallen van het middensegment ruimte voor kleine projecten. Games die door een paar gemaakt kan worden, die op het gebied van originaliteit uitblinken en via de digitale distributiekanalen worden verspreid.

Dat zijn de games die geen miljoenen in het laatje gaan brengen, maar door de lage kosten een stuk sneller winstgevender zijn. Tegelijkertijd schuilt daar ook weer een gevaar in. Als de geschetste situatie zoals hierboven daadwerkelijk uitkomt, dan kan het aantal kleine games significant stijgen, waardoor je als consument door de bomen het bos niet meer ziet. Dit is bijvoorbeeld op dit moment gaande op de App Store. Per dag komen er tientallen games uit, maar uiteindelijk is zo’n zeventig procent van alle winst op de App Store verdeeld onder iets van tien verschillende ontwikkelaars die een paar grote hits hebben. Er zijn maar weinig games die het zo goed hebben gedaan als Angry Birds.

Voor mij is in elk geval één ding zeker: het huidige gamemodel heeft zijn langste tijd gehad. Je kunt als consument in een week niet vier games voor zestig euro kopen, dus ga je keuzes maken. Keuzes die over het algemeen gebaseerd zijn op kwaliteit, waardoor de mindere games af gaan vallen en uitgevers grote moeite hebben met het maken van winst. Verandering is belangrijk, voordat de tijdbom afgaat!

Over de auteur: Jelle van Es is de hoofdredacteur van InsideGamer, de grootste gamesite van Nederland.