Lange tijd heeft er onduidelijkheid bestaan over de juridische kwalificatie van virtuele objecten. Een zaak die een stuk van deze onduidelijkheid heeft weggenomen is de RuneScape-zaak uit 2008. In RuneScape, ook een Ma ively Multiplayer Online Role Playing Game, is het mogelijk om virtuele objecten te verdienen. Een jongen (13 jaar) werd door twee jongens (14 en 15 jaar) meegelokt en gedwongen om de inloggegevens van zijn RuneScape-account af te staan. Na te zijn geschopt en geslagen en uiteindelijk onder bedreiging van een mes gaf het slachtoffer zijn gegevens. De daders hebben vervolgen zijn virtuele amulet en masker gestolen. De vraag die in deze zaak speelde luidt: kunnen virtuele objecten wel gestolen worden?
De definitie van diefstal staat omschreven in artikel 310 Sr en luidt: "Hij die enig goed dat geheel of ten dele aan een ander toebehoort wegneemt, met het oogmerk om het zich wederrechtelijk toe te eigenen, wordt, als schuldig aan diefstal, gestraft met gevangeni traf van ten hoogste vier jaren of geldboete van de vierde categorie."
Om te bepalen of een virtueel object gekwalificeerd kan worden als een 'goed' in de zin van artikel 310 Sr noemt de rechter een aantal criteria: 1) Het goed dient voor de bezitter ervan waarde (hoeft niet in geld uitgedrukt te kunnen worden) te hebben. 2) Het goed hoeft niet 'stoffelijk' te zijn, eerder is al eens uitgemaakt in de rechtspraak dat bijvoorbeeld het niet-stoffelijke elektriciteit als goed wordt aangemerkt. 3) Het goed dient overdraagbaar te zijn, oftewel de een verkrijgt de feitelijke macht terwijl de ander de feitelijke macht over het virtuele object verliest.
De rechter oordeelde dat de betreffende virtuele objecten aan bovenstaande criteria voldoen en de daders werden schuldig bevonden aan diefstal met geweld.
Eigendom
Na de constatering dat een virtueel object gekwalificeerd kan worden als een 'goed' in de zin van de wet is het bij het verhandelen van belang om te weten wie er nu eigenlijk de eigenaar van is. Het verhandelen van virtuele objecten tu en spelers binnen een spel als RuneScape of World of Warcraft is part of the game. De objecten blijven aanwezig in het spel en wi elen slechts van avatar. Het wordt echter problematisch wanneer er virtuele goederen verhandeld worden buiten het betreffende spel om, bijvoorbeeld via Ebay. Het is dan de vraag wie als eigenaar van het betreffende goed wordt aangemerkt. Doorgaans wil de speleigenaar voorkomen dat er buiten zijn spel gehandeld wordt in objecten aangezien dat kan leiden tot controleverlies over zijn spel.
Algemene voorwaarden
Mede om te voorkomen dat een eigenaar van een spel de controle verliest, dien je als speler de algemene voorwaarden, ook wel Terms & Conditions, Terms of Service (ToS) of End Users licence Agreement (EULA) genoemd, te accepteren. In deze voorwaarden is bijna altijd bepaald dat de virtuele goederen in een spel eigendom blijven van de speleigenaar. In het geval van RuneScape vinden we hierover een bepaling in de Terms & Conditions. Onder het kopje 'Intellectual property rights' valt te lezen dat: ''You agree that all intellectual property or other rights in any game character, account and items are and will remain our property.'' en ''You may not use these materials or any Jagex Product except in accordance with these terms and conditions and for personal (i.e. non-commercial) use only.''
Een virtueel goed uit RuneScape verkopen via Ebay mag dus niet volgens deze voorwaarden. Het is de vraag of deze bepaling niet 'onredelijk bezwarend' is ten opzichte van de speler die wellicht veel tijd (en tijd is geld) heeft gestoken in het verkrijgen van het betreffende item. Er zijn mij echter geen uitspraken bekend waarin de rechter hierover heeft geoordeeld.
Over de auteur: Deze column is geschreven door ICT-jurist Daan Kramer van Gamerecht.nl. In de columnreeks Gamerecht bekijkt hij de game-industrie vanuit een juridisch perspectief."