Autisme en mijn obsessie met Elden Ring

Ik kreeg de diagnose een paar jaar geleden, maar toch ben ik al mijn hele leven autistisch. Als ik terugdenk aan mijn schooljaren en studententijd vallen er een hoop dingen op hun plek. Ik wist als tiener wel dat er iets aan de hand was, alleen toen vond ik het vooral mijn eigen schuld. Ik was niet goed genoeg, of op zijn minst niet zo goed als de rest. 

Hoe kon ik anders verklaren dat zij wel over koetjes en kalfjes konden praten en ik niet? Mij lukte dat alleen als er een duidelijke context was. In de mmo Ultima Online vond ik het heel logisch om wildvreemden aan te spreken en ze te vragen of ze samen een kerker wilden doorlopen. Daarvoor waren ze hier toch? Maar een klasgenoot vragen hoe zijn of haar weekend was… waarom zou ik dat zomaar kunnen vragen? Hoe vraag je dat überhaupt, en wanneer dan? 

Twintig jaar later snap ik gelukkig wel een beetje hoe mijn brein werkt. Mezelf de schuld geven van alles is een vervelend gevolg van onverbitterd perfectionisme. De daadwerkelijke reden dat sociaal contact allesbehalve vanzelf ging, was dat ik autistisch ben. Dit wil trouwens niet zeggen dat ik geen sociaal iemand ben. Integendeel: ik ben een ontzettend empathisch iemand die eerder te veel rekening houdt met de gevoelens van anderen dan te weinig. 

Neem al die bestaande vooroordelen over autistische mensen sowieso met een korreltje zout. We zijn geen robots zonder emoties die allemaal van modeltreintjes houden. De algemene kennis over wat autisme is en hoe dat zich uit neemt gelukkig toe, maar er is in veel gevallen nog sprake van beperkt begrip of compleet onbegrip. Ik heb in die zin geluk, want ik word zelf eigenlijk nooit op die manier gestigmatiseerd. Ik ben onzichtbaar autistisch: je ziet het niet aan me, tenzij je me goed kent. Omdat ik het grootste deel van mijn leven niet wist dat ik autistisch was, heb ik heel goed geleerd om te doen alsof ik het niet ben. Daardoor zag niemand het en ik al helemaal niet. 

Een van de stereotyperingen die dan wel weer bijna altijd klopt, is dat autistische mensen een bepaalde obsessie hebben, beter gezegd een speciale interesse. Daar komt dat hele beeld van die modeltreintjes vandaan, al is dat toch vooral iets waar de media maar naar terug blijft grijpen. Over een obsessie gesproken. In mijn geval heb ik meerdere speciale interesses die elkaar afwisselen. Zo val ik grofweg één keer per jaar in een Depeche Mode-gat en ben ik dagen bezig met al hun albums luisteren, documentaires kijken en Wikipedia-pagina’s doorspitten. Meestal geef ik er ook een smak geld aan uit, aan alles wat maar voorhanden is. Tegen de tijd dat die bestelde dingen binnenkomen, is de interesse vaak alweer verdwenen. Maar er komt altijd weer een obsessie voor in de plek.

Een van mijn terugkerende obsessies is games, en dan die van FromSoftware in het bijzonder. Sinds Demon’s Souls heeft ontwikkelaar FromSoftware een interesse in mij aangewakkerd die maar moeilijk te evenaren valt. Dus toen ik eind oktober lucht kreeg van een naderende netwerktest voor Elden Ring, kon ik vrij letterlijk aan niets anders meer denken. Mijn collega’s bij Gamer.nl kunnen en zullen dit ongetwijfeld beamen.

Ik heb wat dat betreft zero chill en ook geen intentie om ook maar één of meer chill te hebben. Ik moest en zou meedoen aan die test. Gelukkig kon dat ook, maar een paar dagen later deed zich het volgende probleem voor: de test was voorbij en Elden Ring zou pas drie maanden later uitkomen. Als ik niet autistisch was geweest, had ik er alsnog erg naar uitgekeken. Maar dan zou ik de maandag erna weer doorgaan met de orde van de dag. Kon ik dat maar.

Het lukt mij niet om verder te gaan met mijn leven, alsof er niets aan de hand is. Een speciale interesse slokt al mijn aandacht op, dusdanig dat ik me nergens anders meer op kan concentreren. Op zich hoeft dat geen probleem te zijn, mits ik de tijd, ruimte en middelen heb om die behoefte te botvieren. Een gigantische openwereldgame ram ik er daarom in twee weken continu spelen doorheen, maar daarna is het ook wel klaar. Met Elden Ring bleef de speciale interesse, maar de game verdween weer, ver voordat ik er genoeg van had.

Het enige wat ik wilde was méér Elden Ring. Al het andere was irrelevant. Films en series waren stom. Andere games waren stom. Werken was helemaal stom. Het enige wat nog een beetje oké klonk was slapen, want daarmee kwam de releasedag in ieder geval wat dichterbij.

Elden Ring ligt inmiddels in de winkels, praise the sun. Geloof me wanneer ik zeg dat ik intens toe heb geleefd naar dat moment. De dagen nadat de reviewcode binnenkwam waren een roes. Ik kon het eigenlijk alleen maar over Elden Ring hebben en andere informatie of communicatie kwam nauwelijks meer aan. Kort daarna kwam alle spanning van het lange wachten en het obsessieve denken eruit. Ik was doodmoe en snapte eerst niet goed waarom, maar nu wel. Het waren mijn lichaam en geest die eindelijk konden ontspannen nadat ze maanden aan hadden gestaan, in een constante staat van anticipatie. 

Sinds de review op de website staat speel ik Elden Ring op mijn eigen tempo (lees: alsnog iedere dag). Maar nog belangrijker: ik kan eindelijk de content bekijken die anderen erover maken. Want deze obsessie overstijgt het gamen. Het is lezen, luisteren, kijken, erover praten en dromen. Stiekem begint de echte obsessie nu pas. Ik kijk er nu al naar uit om iedere dag de playthroughs te volgen van mijn favoriete streamers. De komende tijd hoef ik me geen zorgen te maken dat ik mijn speciale interesse nergens kwijt kan. Een veel mooiere wetenschap kan ik me als autist niet wensen.