Een console reviewen is al moeilijk genoeg. Je kunt zo veel praten als je wilt over het kastje dat je straks onder je tv zet, maar uiteindelijk gaat het toch om de games die je erop speelt. Deze nieuwe generatie maakt het nog eens een stukje moeilijker om een echt oordeel te vellen. Met constante patches en updates is de Xbox One over een paar maanden mi chien al totaal veranderd. Dat is in dit geval maar goed ook, want de Xbox One voelt erg incompleet. Logische features zijn afwezig, de interface is soms onbegrijpelijk en niet alles werkt zoals je wilt. Maar bijna alle huidige klachten worden in een later stadium ongetwijfeld verholpen met een patch. Het is dan ook net alsof we een bèta moeten beoordelen.
Een zwarte doos
Laten we beginnen met de dingen die niet te patchen zijn, bijvoorbeeld het uiterlijk. De Xbox One is een gigantische, zwarte, vierkante doos. Of je dat mooi vindt is een kwestie van smaak, maar wij hebben in ieder geval onze twijfels. De One lijkt op een oude video-recorder en is gewoonweg veel te groot. De helft van het kastje is glanzend zwart en fungeert als een soort magneet voor stof: al na een dag zul je je stofdoekjes uit de kast moeten halen. Hetzelfde geldt voor de powerbrick, die trouwens ook een flink formaat heeft. Zelfs de nieuwe Kinect is een fors apparaat, dat niet onder (of boven) iedere tv even mooi zal staan.
De Xbox One heeft alle in- en uitgangen die je ervan mag verwachten. Twee USB-ingangen aan de achterkant en eentje aan de zijkant om makkelijk je controller op te laden. HDMI-uit, ethernet, Kinect, et cetera. Nieuw is de HDMI-ingang, waar je je tv-signaal in kunt pluggen en dus tv kunt kijken via de Xbox One.
In control
De controller voelt voor Xbox-gamers gelijk vertrouwd aan. Dat is fijn, want de gamepad van de 360 is een van de beste ooit gemaakt. Er zijn kleine aanpa ingen gedaan die over het algemeen goed uitpakken. De grootste vernieuwing is de rumble in de triggers, zodat je directe feedback vanuit het spel naar je vingers kunt krijgen. In een shooter kun je bijvoorbeeld de trekker over voelen gaan en een racegame kan je via de sticks laten voelen wanneer je uit de bocht dreigt te vliegen. Ook de nieuwe vierpuntsdruktoets is een grote verbetering en is een stuk preciezer dan zijn voorganger.
De pookjes zijn iets langer en hebben nu een ribbelrandje. Op zich is het fijn dat je vingers er minder snel af glijden, alleen de ribbeltjes wilden onze duimen nog wel eens irriteren. Het vraagt net een andere positie van je vingers op het pookje. Eigenlijk zijn we alleen over de schouderknoppen niet zo te spreken. Ze voelen minder klikbaar, een beetje sponzig zelfs, en hebben een vreemde vorm. Na een aantal uur spelen went het echter vanzelf.
Kracht en games
De hardware is een flink stuk krachtiger dan zijn voorganger en dat is goed te zien in de games. Omgevingen zien er helder uit, lighting en particle effects zijn verbluffend, en alles draait scherp en snel. Natuurlijk kunnen we er niet omheen dat sommige van de third party-titels, zoals Call of Duty: Ghosts, op de Xbox One niet de hoge resolutie van zijn concurrent weten te halen. Het is echter nog veel te vroeg om te stellen dat de One te zwak zou zijn. De geschiedenis leert dat ontwikkelaars op lange termijn meer en meer uit een console weten te halen en pas over een tijdje kunnen we zeggen of er echt een merkbaar verschil is tu en de Xbox One en PlayStation 4.
De exclusieve titels geven je in ieder geval een echt next-gen gevoel. Microsoft lanceert zijn nieuwe console met een gevarieerde line-up. De Romeinse hak-game Ryse is grafisch werkelijk verbluffend, al is de gameplay dodelijk saai. Het is de perfecte game om je vrienden te tonen waarom deze generatie veel mooiere beelden biedt, maar van het hersenloos slaan werden wij niet echt vrolijk. Ook racegame Forza 5 is prachtig en bewijst dat de console wel degelijk hoge resoluties aankan. Bovendien is de gameplay zo goed als we van Forza gewend zijn. Met Killer Instinct hebben wij een hoop lol beleefd, al konden we daar de visuele verbeteringen niet direct vinden. Dead Rising 3 hebben wij helaas nog niet getest. Hoe dan ook, als we naar de grafische prestaties van deze exclusieve games kijken, kunnen wij alleen maar concluderen dat gamers weer jaren vooruit kunnen met deze nieuwe console.
Net niet alles-in-een
Maar Microsoft wil dat je meer met deze console doet dan alleen maar gamen. De Xbox One moet een alles-in-een-apparaat worden waarmee je tv kijkt, Skypet, surft op het internet en alles met je vrienden deelt. Het slechte nieuws: zo ver is de console nog niet. Het begint bij de interface, die bol staat van de ondoordringbare menuutjes en onvindbare opties. Vooral voor gamers die voor het eerst een Microsoft-console aanschaffen is het vrijwel onmogelijk om het overzicht te behouden. Gelukkig kun je je favoriete applicaties pinnen, waardoor ze altijd in een persoonlijk scherm aan de linkerkant getoond worden.
Toch is het mogelijk om e entiële opties, zoals de Settings-knop, kwijt te raken. Op het Windows 8-achtige Home-scherm worden namelijk alleen de meest recent gebruikte programma's weergegeven. Dan moet je maar net weten waar je een verdwenen applicatie weer terugvindt. Ook de Store is net zo'n monster als op de 360. Het is een warboel van onlogische categorieën waar je gemakkelijk in verdwaalt, zelfs nu er nog niet zo veel te koop is. Bovendien is het mogelijk om jezelf vast te navigeren: er is geen terug-knop meer, het enige dat je nog kunt doen is de geselecteerde game kopen of de Store opnieuw opstarten.
Kleine mi ers
Verder mi en er een hoop kleine dingen. Het is op dit moment bijvoorbeeld niet mogelijk om de inhoud van je harde schijf te bekijken. Je kunt niet zien hoeveel ruimte games innemen en je save-bestanden zijn nergens te vinden. Redelijk belangrijk voor een media-center, zouden wij zeggen. Nog iets stoms: de tv-functie is op dit moment zo goed als waardeloos voor Europa. De Xbox One kan alleen 60Hz uitsturen. Voor Amerika geen probleem, maar in Europa gebruiken uitzendingen vaak 50Hz. Dat zorgt voor stotterend beeld; vooral bij snelle scènes of bijvoorbeeld bij voetbal zijn de haperingen duidelijk te merken. Microsoft communiceerde al dat dit volgend jaar wordt verholpen met, inderdaad, een patch, maar het maakt nog maar eens duidelijk dat de console die nu is gelanceerd nog lang niet af is.
Verder blijkt dat de multitask-machine het niet altijd trekt om veel tegelijk te doen. Een van de tofste features is het feit dat je een tweede applicatie aan de rechterkant van het scherm kunt 'snappen' in een kleiner scherm. Zo kun je (haperend) tv kijken of een Skype-gesprek voeren tijdens het gamen. Dat werkt over het algemeen vlekkeloos, behalve bij Internet Explorer. Het laden van een scherm duurt vrij lang en vooral tijdens het invoeren van een webadres treedt er lag op. De tijd tu en dat je het pookje beweegt en dat de cursor naar een volgende letter gaat is zeker een halve seconde. Dat zorgt ervoor dat je uit frustratie maar weer naar je tablet grijpt, waarmee het alles-in-een-concept van Microsoft wordt verbroken. Ook jammer is dat je het geluid van de twee schermen niet apart kunt instellen. Wij zouden graag gamen en tegelijk een voetbalwedstrijd zonder geluid kijken, maar je kunt niet het volume van een van de twee apps dempen.
Xbox, use Kinect
De nieuwe Kinect is op veel punten een positieve verra ing. De camera is er flink op vooruitgegaan en registreert bewegingen veel beter, ook al wordt dat in de launch-games nog niet echt gebruikt. Wel is Kinect een geïntegreerd onderdeel van de interface en kun je de hele console besturen met alleen je stem. Het voelt echt gaaf om met een simpel commando een tv-programma op het scherm te snappen en weer te sluiten. Ook het opstarten van een game is simpel, mits je de volledige titel van de game weet (hint: het is Ryse: Son of Rome). Het enige probleem is dat Kinect niet altijd alles herkent. In een rustige woonkamer functioneert de stembesturing ongeveer 90 procent van de tijd, net niet genoeg om je controller aan de wilgen te kunnen hangen. In een rumoerige omgeving, bijvoorbeeld tijdens een feestje, daalt het slagingspercentage aanzienlijk. Jammer, want als je vrienden over de vloer hebt is de stembesturing nu juist iets dat je wilt laten zien.
Bovendien vergt het gebruik van Kinect een mentale investering. In de eerste plaats moet je je eroverheen zetten dat je tegen je console aan het praten bent. De eerste paar keer voelt het vreemd, maar al gauw beschouw je de One als je digitale slaafje die je opdracht na opdracht kunt geven. Je merkt pas weer hoe gek dat eigenlijk is als er iemand naast je op de bank zit. Daarnaast moet je alle commando's uit je hoofd gaan leren, want het apparaat reageert alleen op de juiste volzinnen.
Praten is sneller
Als je de Kinect toch niet wilt gebruiken moet je je voorbereiden op een hoop omslachtige oplo ingen. Het hele systeem is namelijk gebouwd om de spraakbesturing. Opties die met je stem vijf seconden duren om te selecteren, zijn voor de controller weggestopt in kleinere menuutjes. Een ander programma in een tweede scherm plaatsen is met je stem een fluitje van een cent: je zegt gewoonweg “Xbox, snap Internet Explorer”. Wil je dat met de hand doen, dan moet je eerst je game verlaten en naar het Home-scherm gaan, daar de optie Snap kiezen, en dan het programma dat je wilt gebruiken selecteren. Vervolgens moet je nog dubbelklikken op de Home-knop om weer naar de game te springen.
Een ander voorbeeld: tijdens het spelen kun je “Xbox, record that” zeggen om automatisch een clipje van een coole move op te slaan. Wil je dat handmatig doen, dan ga je naar de Home-pagina, snap je de Game DVR, start de opname, haalt de game van pauze en neemt op. Vervolgens moet je de clip nog wel bewerken om het moment dat je de game van pauze haalde eraf te knippen. Het delen van deze video's werkt trouwens perfect: je kunt met Kinect je eigen commentaar er later bij opnemen en picture-in-picture weergeven. De video kun je vervolgens uploaden en verschijnt dan bij al je vrienden in de timeline.
Behalve je stem kun je ook je handen gebruiken om via Kinect door de menu's heen te komen. Die optie mag je echter gelijk vergeten. De besturing is ontzettend knullig en de bewegingen die je moet maken zijn totaal stupide. Je grijpt het scherm door je hand dicht te knijpen en sleept het dan naar links of rechts. Het scherm schiet daarbij altijd net iets verder dan je wil. Bovendien krijg je na een tijdje flink last van je armen, want de besturing registreert alleen flinke zwaaien van je ledematen. Om iets te selecteren doe je je hand naar voren en weer naar achter. Dat is althans het idee, maar door die beweging schiet je soms uit en selecteer je totaal het verkeerde. Het gebeurde ons dat we per ongeluk een andere game opstartte en onze voortgang in een huidige game verloren (nog zoiets: een game wordt afgesloten als je een tweede game start en de One vraagt je niet of je zeker weet dat je iets wilt afsluiten.)
De toekomst ligt in de toekomst
Met al die ergerni en lijkt het net alsof wij niet enthousiast worden van de Xbox One, maar dat worden we juist wel. Het is alleen zo jammer dat al dit soort kleine dingetjes zorgen voor kleine frustraties. Zoals gezegd zijn het hoogstwaarschijnlijk allemaal aspecten die er binnen de kortste keren uit worden gepatcht. Wat dat betreft mogen we blij zijn dat de console in Nederland is uitgesteld: tegen de tijd dat wij hem officieel krijgen is de bètaperiode hopelijk voorbij.
Bovendien heb je tijdens het gamen zelf van al deze puntjes geen last. De Xbox One is een solide spelcomputer die met zijn tijd is meegegaan. De controller kent kleine maar belangrijke verbeterpunten en de graphics hebben een flinke sprong gemaakt. Het gamea ortiment is gevarieerd, al loopt de kwaliteit uiteen. De Xbox One moet het in alle opzichten dan ook hebben van de toekomst, als de kinderziektes zijn verwijderd en er meer en betere games beschikbaar zijn. Wat we tot nu toe hebben gezien biedt in ieder geval perspectief.
De geteste Xbox One komt uit Duitsland en bepaalde apps of functionaliteiten kunnen daardoor mogelijk ontbreken. Bij de Nederlandse release wordt opnieuw naar het apparaat gekeken.