Cultureel verantwoord tripje plannen deze zomer? Wie koude rillingen krijgt bij de gedachte aan een museumbezoek maar liever niet voor cultuurbarbaar uitgemaakt wordt, doet er goed aan de Triennale Game Collection te checken. Deze virtuele tentoonstelling maakt deel uit van La Triennale di Milano, een cultureel evenement dat na twintig jaar afwezigheid zijn comeback maakt en van april tot en met september Milaan in zijn greep houdt. Om de gamecollectie te aanschouwen hoef je niet naar Noord-Italië af te reizen: Triennale Game Collection is gratis op te halen uit de App Store en Google Play.
De collectie werd gelanceerd met één game, maar werd al gauw aangevuld tot een totaal van vijf. Het zijn spelletjes waar je minuten aan kwijt bent, soms meer. Soms zie je zelf maar hoe lang je blijft hangen. Perfect voor op vakantie, terwijl je met een cocktail in de hand all-inclusive geniet van de politieke onrust in Egypte, doodmoe neerstrijkt in je hostel na een dag van eindeloze standswandelingen, of de muggen van je afslaat vanuit je klapstoel op het tot kampeerterrein omgetoverde knollenveld van de lokale boer. Of gewoon, omdat je benieuwd bent wat er op gamegebied allemaal gebeurt buiten de grote blockbuster-titels. De games zijn gemaakt door een aantal onafhankelijke internationale ontwikkelaars die de afgelopen jaren hun sporen hebben verdiend met innovatieve, grensverleggende titels.
De games
De Triennale Game Collection trapte af met Il Filo Conduttore, mi chien wel de meest traditionele game van de collectie. Het vertelt zonder woorden een kort verhaal, waarbij je als speler tijdens elk hoofdstuk zoekt naar de regels. De sterk op physics leunende game hangt telkens een bal aan een touwtje voor je neus; wat je ermee doet en zien wat er vervolgens gebeurt is de uitdaging. Il Filo Conduttore is een logische voortzetting van wat makers Raio von Rickenbach en Christian Etter in 2014 al deden met hun gelauwerde Drei.
De Belgische studio Tale of Tales ken je van Sunset (dat commercieel zo tegenviel dat de studio besloot de commerciële gamewereld vaarwel te zeggen), het veelgeprezen The Path en de ambitie om de game te zien als expre ief en artistiek medium. Triennale-inzending L.O.C.K., kort voor Loci Omnes Caelesistis Kyries, is een duidelijk resultaat van die ambitie. Het neemt je mee op reis door het hele universum volgens de/een Bijbelse kosmologie. Twaalf opeenvolgende ‘levels’ liggen op je te wachten in een soort spirituele variant van Panoramical. Door met je vingers rondjes te trekken over het scherm beweeg je door de game. L.O.C.K. is een interactieve exploratie van beeld en geluid. En daarin ook een succesvolle: het design van beide is adembenemend en op momenten hypnotiserend. L.O.C.K. spelen zonder headset is blasfemie.
Cardboard Computer maakt van de wereld een mooiere plek met de fenomenale Kentucky Route Zero-reeks (act 4 verscheen vorige week), en geeft de Triennale Game Collection nu hoogstpersoonlijk bestaansrecht met Neighbor. De adventure heeft hetzelfde lage tempo, dezelfde subtiele, bijna meewarige animaties, en eenzelfde gebrek aan conventioneel narratief. Wat ben je eigenlijk aan het doen? Wat maakt het uit. Wandelend door en rondom je modernistische stek in de woestijn, terwijl de synthetische soundtrack aanzwelt en koest houdt en de tijd langzaam verstrijkt, ontdek je meer en meer activiteiten. Je offert een fles mezcal aan een steen en krijgt er een tekening van wilde honden voor terug. Je schrijft een gedicht. Je praat wat met vriendelijke buurman Sam die op willekeurige momenten langskomt. Je geniet met je telefoon in de hand en dopjes in de oren, terwijl het vandaag net even regent in Frankrijk.
Pol Clari ou maakte vorig jaar Orchids to Dusk (daar schreef Gamer.nl over) en is alleen om dat feit al volledig de moeite waard om in de gaten te houden. A Gla Room is overigens totaal niet te vergelijken met dat indie-meesterwerkje. Het laat je via een artistieke interpretatie van de originele Myst-besturing plekken en herinneringen verkennen. Match viermaal de juiste herinnering met de juiste plek en je komt verder in de game.
Vorige week werd The Worm Room toegevoegd aan de virtuele tentoonstelling. De game is een endle runner op wandeltempo door een bloemenkas zonder einde. Je hebt de volledige vrijheid om rond te kijken terwijl je via een smal pad de ene na de andere botanische thematische tuin doorkruist. Het project van Katie Rose Pipkin is de meest spartaanse uit de collectie: geluid ontbreekt, graphics zijn ouderwets 3D-pixelig. The Worm Room is zo een vervreemdende afsluiter, die op zijn best een meditatieve trip biedt ter ontsnapping van wat voor moderne activiteit je ook aan het uitvoeren bent.
Erkenning van het medium
Zijn dit games met spectaculaire actie, gevaarlijke mi ies en competitieve leaderboards? Gelukkig niet. Bedienen Il Filo Conduttore en Neighbor zich nog van bekende gameconcepten, van L.O.C.K. en The Worm Room kun je zeggen dat het interactieve conceptuele kunstwerken zijn die weinig meer met games te maken hebben. Uw redacteur ziet dat graag anders. De Triennale Game Collection toont de institutionalisering van gameconventies buiten conventionele games om; het feit dat de collectie bestaat is daarmee externe erkenning van het medium. Deze games nemen gametechnieken en spelen met hun kracht. Ze zoeken op hun eigen manier de grenzen van het medium op, of gebruiken juist die technieken om nieuwe verhalen te vertellen en unieke ervaringen te creëren.
“Vanaf het allereerste begin is [La Triennale Milano] gericht op een verenigende idee van alle vormen van kunst en creatieve expre ie, nauw verbonden met maatschappelijke evolutie en economische ontwikkeling”, luidt het mi ion statement. Games horen daar nu bij. Het is te hopen dat soortgelijke evenementen de game op eenzelfde manier gaan omarmen; en het is te hopen dat gamemakers curatoren genoeg reden blijven geven om dat überhaupt te gaan doen.