Split screen staat garant voor memorabele momenten. Of het nou gaat om het verslaan van de eindbaas in Borderlands, op een tiende seconde eerder de finish bereiken in Forza of die onmogelijke puzzel oplo en in Portal; een gedeelde ervaring is een andere en rijkere ervaring. Gamen met vrienden op de bank verandert de gehele context en daarmee ook de beleving van een game. In je eentje is Resident Evil 5 wellicht een tegenvaller, in offline co-op is het een pareltje. Jeroen van Ha elt, ontwikkelaar van het intere ante multiplayerproject The Flock, kan dat beamen: “split screen heeft een unieke charme. Niet alleen zie je meteen elkaars reactie, het is ook heerlijk om (stiekem) op elkaars scherm te kijken”.
Alhoewel er de laatste tijd wel degelijk goede split screen- of andere offline multiplayermodi zijn geweest, is het lastig te ontkennen dat het aantal aan het dalen is. Op de next-gen consoles is Forza 5 zelfs de enige game met een split screenmodus. Zelfs FIFA 14 schrapte op de PlayStation 4 en Xbox One een aantal significante offline multiplayermogelijkheden en ook in Resogun is het niet mogelijk de game met een vriend op de bank te spelen. Dat is geen mooie voorbode op de toekomst.
Prioriteiten stellen
Wat is precies de reden voor de daling van split screen? Het meest voor de hand liggende antwoord is natuurlijk online multiplayer. “Tijden veranderen”, zo legt Jeroen van Ha elt uit, “We besteden veel meer tijd met elkaar online en het is ook veel makkelijker geworden om online games te maken.” Gameontwikkelaars moeten omgaan met beperkte middelen en split-screen drukt toch op de resources. De modus is daarbij het makkelijkste slachtoffer, omdat ontwikkelaars het gevoel van samenspelen proberen na te bootsen in de online modi die meer geld opleveren. “Ontwikkelaars zijn gebaat bij een hechte community”, zegt ook Richard Boeser, medeontwikkelaar van de coöperatieve puzzelgame Ibb & Obb. “Die worden makkelijker gevormd als spelers online al vrienden zijn.” Tel daarbij op dat ontwikkelaars hun online modi kunnen uitbreiden met DLC en het wordt nog lucratiever om je vooral op online mogelijkheden te richten.
Jasper Koning, gamedesigner van Awesomenauts, voegt daaraan toe: “Vroeger was er nog geen online multiplayer en was de afweging voor split screen makkelijker. Er was geen andere manier om samen te spelen. Tegenwoordig is diezelfde afweging veel lastiger, omdat het technisch ook veel moeite kost om split screen op een juiste en goede manier te implementeren.” Chris McQuinn, ontwikkelaar van Guacamelee, snapt echter wel de verwarring bij gamers: “Als ontwikkelaars al een online multiplayer hebben, hoe moeilijk kan het dan zijn om het te veranderen in split screen?”
Volgens Jasper Koning moeten we het extra werk echter niet zomaar onderschatten: “Onze Awesomenauts-engine was een evolutie op Swords & Soldiers, een game die al split screen bevatte. Het was niet zo’n grote moeite om het aan de praat te krijgen, maar wel om het daarna nog af te maken. De performance, de interface, het gebruik van meerdere accounts en alle andere technische bijkomstigheden kostten een hoop werk. Wel moet ik zeggen dat het in vergelijking met de online multiplayer nog wel meeviel.”
Hoe next gen is split screen?
Het lijkt een simpele theorie: de PlayStation 4 is veel krachtiger dan de PS3, dus dan moet het toch juist makkelijker zijn split screen werkend te krijgen? Helaas betekent dat niet gelijk dat ontwikkelaars dat ook gelijk gaan doen. In tegendeel zelfs, de extra online mogelijkheden maken het juist aantrekkelijker om de focus voornamelijk te leggen op online gameplay. “Ik denk dat we nog minder split screen games gaan zien”, zegt Richard Boeser, “het is zelfs mogelijk om gewoon vanaf een andere console het actieve spel van een vriend binnen te stappen.”
Aan de andere kant zegt Jasper Koning dat één grote titel de boel ook weer helemaal op zijn kop kan zetten. “Dat zagen we met het toonaangevende Gears of War, een cover based third-person shooter met goede split screen modi. Daarna kwamen er gelijk een hoop andere games die op die trend doken. Maar eerlijk gezegd zie ik dat nu nog niet zo snel gebeuren en zal split screen vooral iets worden voor indie- of kindergames.”
De markt voor online games is aan het groeien en de markt voor split screen daalt. Het lijkt er aldus niet op dat ontwikkelaars daar snel iets aan gaan veranderen. “Wel denk ik dat de Wii U, remote play van de Playstation 4 en smartgla een impuls kunnen geven aan split screen gaming in de vorm van a ymetrische multiplayergames”, denkt Jeroen van Ha elt, “maar verder denk ik niet dat split screen-games in hun traditionele vorm ooit zullen verdwijnen. Die simpele kracht van direct gezamenlijk plezier is simpelweg niet te negeren.”