Vr Vrijdag: De toekomst van virtuele assistenten | Gamer.nl

Vr Vrijdag: De toekomst van virtuele assistenten | Gamer.nl

In deze tweewekelijkse rubriek gaan we dieper in op virtual reality, de beste games, de controverses en vooral waarom het je zou moeten interesseren. In deze aflevering: iedereen krijgt een intelligente, virtuele, persoonlijke assistent.

Tijdens een spelletje vr-tafeltennis bevriest de bal plots in de lucht en klinkt een vriendelijk geklingel. Een moment later verschijnt het gezicht van Jane boven de tafel. Ze kijkt vriendelijk.

“Hoi Harry, hoe gaat het?”
“Prima hoor.”
“Fijn om te horen. Sorry dat ik je stoor. Ik bel je om te vragen of je nog op het feest van Janita komt, zaterdag.”
“Oh… eh… ja, ik ben er bij hoor. Zet maar in mijn agenda.”
“Zal ik een fles wijn bestellen?”
“Doe maar. Vraag even aan Janita welke ze lekker vindt.”
“Ik bel haar. Oh, en Harry, ik zie hier dat je het magnetronbakje van Janita nog niet hebt teruggegeven. Kan je die meenemen?”
“Oh fuck, ja, vergeten. Doe ik.”
“Zal ik je daar zaterdag nog aan herinneren?”
“Doe maar voordat ik weg ga. Bel me dan even.”
“Geen probleem!”
“Dag Jane.” Waarop het gezicht verdwijnt en de tafeltennisbal weer in beweging komt. Punt voor de tegenstander.

Jane is een virtuele a istent zoals die de komende jaren onze vr- en ar-werelden zullen bevolken. Een werkelijk intelligente persoonlijkheid die niet alleen normale gesprekken kan voeren, maar ook interactie kan hebben met de buitenwereld. Die niet alleen onze agenda bijhoudt, maar ook op basis daarvan gesprekken kan voeren met vreemden en zelfs meerdere mensen kan bellen voor het plannen van een gezamenlijke afspraak.

Jane bestaat nog niet, de technologie is nog niet zo ver. Maar over een paar jaar is een gesprek zoals het bovenstaande net zo normaal als het nu is om aan Siri te vragen waar je het beste een lijk kunt verstoppen. Jane vraagt echter om meer dan wat we nu aan kunstmatige intelligentie in huis hebben.

Apple Watch

Bijna slim

Wie het nieuws van CES begin deze maand een beetje gevolgd heeft, weet dat 2018 het jaar moet worden van de ‘slimme speaker’. Denk hierbij aan Amazon’s Echo, Google Home en Apple’s Homepod. Deze apparaten zijn feitelijk Trojaanse paarden. Ze zien er uit als een speaker en kunnen inderdaad geluid afspelen, maar feitelijk zijn het de oren en stem van virtuele intelligenties die ergens op verre servers hun werk doen. Intelligentie lijkt mi chien nu nog een wat groot woord voor computergestuurde a istenten die reageren op onze normale spraak, maar vergis je niet: wat Google Home (dat werkt met Google A istent) op dit moment al kan doen is heel knap. Het feit dat het commando “OK Google, play that song that goes ‘is this the real life’” en dan meteen op Spotify ‘Bohemian Rhapsody’ van Queen opzoekt en afspeelt, is toch een behoorlijk indrukwekkende prestatie.

Het is knap omdat het computerprogramma achter Google Home een aantal zeer moeilijke taken moet uitvoeren. Om te beginnen moet het gesproken woorden omzetten in voor de computer begrijpelijke symbolen. Dit is moeilijk, omdat spraak altijd een heleboel onberekenbare factoren bevat: accent, tempo, hoesten, pauzes, achtergrondgeluiden, en nog duizend andere dingen die er voor zorgen dat zelfs een simpele zin als “Hoe gaat het” nooit tweemaal exact hetzelfde klinkt. Als de spraak juist is gedetecteerd en de woorden juist geïnterpreteerd, volgt het zware werk van het begrijpen van de betekenis erachter. Op dit moment zijn spraakherkenningsprogramma’s daar nog niet zo heel goed in, want je moet je houden aan voorgeschreven commando’s. ‘Hey google, play Star Trek on my television’ gaat prima. Maar ‘Hey google, how about some television. I’d like to watch Star Trek.’ resulteert in ‘I don’t understand’.

Wat de spraakdetectie nu namelijk doet is de zin ontleden tot zijn meest eenvoudige structuur:

Opdracht - Variabele.

De computer zoekt naar een herkend commando en naar een herkenbare variabele. Dit proces is feitelijk niet geavanceerder dan de tekst-adventures die we al in de jaren ’70 speelden. Waar Google A istent en aanverwante kunstmatige intelligenties in uitblinken, is dat ze uit de context van de commando’s een aantal aannames doen en vervolgens gescripte acties uitvoeren.

‘Hey Google, play Star Trek on my television’ wordt door de spraakherkenning gereduceerd tot het voor de computer behapbare ‘speel iets af’, ‘wat hij af moet spelen’ en ‘waar moet ik het afspelen’, waarna de (bijzonder knappe) intelligente software ‘weet’ dat Star Trek iets is om te kijken, dit checkt op de videodienst die de gebruiker aan de a istent heeft gekoppeld (Netflix) en als er een match is tu en de titel en de database, wordt de Chromecast in het lokale netwerk gestart om ook daadwerkelijk Netflix de juiste serie af te laten afspelen.

Spock

Moeilijk

De volgende stap is echter dat de spraakherkenning meer begrijpt dan alleen directe commando’s. Dit gaat verder dan alleen het herkennen van woorden. Computers zijn inmiddels al behoorlijk goed in het omzetten van geluiden in tekst. Maar om een natuurlijk gesprek te voeren moet de computer in staat zijn om nog meer aannames te doen dan het nu al doet. Dit is zeer moeilijk.

Want hoe de software nu commando’s herkent, is door veel verschillende zinnen uit het hoofd leren die ongeveer hetzelfde kunnen beteken: ‘play star trek on my television, ‘play star trek on Netflix’, ‘start star trek on Netflix’, etcetera. De databank kent al die alternatieven en reduceert ze tot eerder genoemde ‘commando - variabele’. Echte intelligentie moet verder gaan dan dat, en de betekenis van commando’s afleiden uit de context. En (dit is nog gigantisch moeilijk) de software moet op basis hiervan conclusies trekken en deze onthouden. Vervolgens moet het in staat zijn om nieuwe conclusies te trekken op basis van wat de a istent zelf heeft onthouden.

Om Jane werkelijk ‘tot leven te wekken’ is dus software nodig die niet alleen heel veel variabelen op kan zoeken in een database, maar ook verbanden kan leggen. En vervolgens op basis daarvan autonome acties uit kan voeren. Bijvoorbeeld voorstellen om iemand te bellen en te vragen wat voor wijn deze persoon lekker vindt, op een natuurlijke en menselijke manier. Niemand wil immers opeens door een computer gebeld worden die stelt: “Druk 1 voor Merlot. Druk 2 voor Cabernet Sauvignon. Druk 3 voor meer opties.” Het gesprek tu en Jane en de beller moet net zo makkelijk en persoonlijk verlopen als het gesprek met ons.

Cortana

Beperkt

Het intere ante is dat alles wat Jane in de opening van dit artikel doet, nu al kan. Computers kunnen zelf een telefoontje plegen. Ze zijn in staat om online dingen te bestellen, om herinneringen en agendapunten bij te houden en om daar op te reageren. Waar het op dit moment echter nog aan ontbreekt is werkelijk begrip en het leggen van verbanden. Daar is heel veel computerkracht voor nodig en heel solide software die tegelijk creatief kan zijn en ‘kunstmatig beperkt’ wordt, om te voorkomen dat de uitkomst van al die creativiteit tot onverwachte bijwerkingen leidt.

Stel dat Jane op basis van je eerdere afwijzingen van een afspraak de conclusie trekt dat je een bepaalde persoon liever niet ziet en vervolgens alle gesprekken van die persoon blokkeert? Ja, voor sommigen klinkt dit wellicht als een uitkomst, maar dit soort besli ingen willen we uiteindelijk altijd zelf nemen. Toch is juist dit soort onvoorspelbaar gedrag haast onvermijdelijk zonder een heleboel extra beveiligingen die (opnieuw) om flexibiliteit en kunstmatig beoordelingsvermogen vragen. Het zal dan ook zeker nog een aantal jaren duren voor deze barrières geslecht zijn. Maar zoals het er nu naar uitziet zijn deze problemen wel degelijk oplosbaar.

De aanwezigheid van virtuele a istenten in de echte wereld is nu al niet meer weg te denken. En het is een kwestie van tijd voor ze ook in onze virtuele werelden een belangrijke rol gaan spelen. Dit is een uitkomst in een medium dat op dit moment de gebruiker nog afzondert van de ‘echte’ wereld. Werkelijk intelligente, spraakgestuurde virtuele a istenten kunnen die werelden op een nieuwe manier met elkaar verbinden en je helpen om je echte en virtuele leven te verbeteren.

Meer Vr Vrijdag:

Artikel als favoriet toevoegen
Deel dit artikel

Aanbevolen voor jou