Even een paar jaar terug in de tijd. Het is 2006 en heel wat mensen hebben inmiddels een mobieltje waarmee je smsjes kan sturen en fletse lage-resolutie foto’s. De meest veelbelovende mobiele telefoon is de Telstra Hiptop 2. Deze telefoon wordt de ‘Blackberry voor tieners en twintigers’ genoemd, met zijn ingebouwde e-mail en zelfs een webbrowser. Volgens de Amerikaanse techsite CNet zou de Telstra wel eens de iPod kunnen verdringen als de meest gewilde gadget met kerst. De Tel-wat? Precies.
2006 was de stilte voor de storm van een van de grootste technologische revoluties die onze maatschappij ooit heeft meegemaakt. En, zoals dat gebruikelijk is met stiltes voor stormen, had niemand ook maar een vaag benul dat alles een jaar later fundamenteel zou veranderen. Want in 2007 verscheen de iPhone.
Toekomst
Hoe geweldig je Android ook vindt, het is niet te ontkennen dat het Apple was die de smartphone ma aal de maatschappij in heeft geduwd. De reden dat we met zijn allen in een half kromme houding naar een schermpje staan te kijken in de spits, de reden dat we alles delen op Instagram, Facebook en Twitter: het was Apple die de vonk in het kruidvat liet vallen en een explosie van sociale media en mobiele games ontketende.
En nu lijkt het er op dat Apple een nieuwe revolutie voorbereidt, die opnieuw over een paar jaar ons straatbeeld en dagelijks leven totaal gaat veranderen. Het zal zelfs een aantal trouwe Apple-volgers mi chien niet zijn opgevallen, maar het bedrijf uit Cupertino dropte maandag een belangrijke hint over de toekomst van computers. Een toekomst waarin het onderscheid tu en ‘echt’ en ‘virtueel’ straks nauwelijks nog uitmaakt. Apple onthulde namelijk ARKit, een onderdeel van iOS 11 dat het voor ontwikkelaars makkelijker maakt om augmented reality-apps te ontwikkelen.
Virtueel echt
Augmented reality is een variant van virtual reality. AR betekent dat computergegenereerde beelden gemixt worden met de werkelijkheid, om de illusie te geven dat deze virtuele objecten echt in je omgeving bestaan. We kennen dit principe al een tijdje. Onlangs kwam Albert Heijn nog met de ruimtevaartplaatjes, die met de bijbehorende smartphone app (bedankt Steve Jobs) de Space Shuttle of het ruimtestation ISS op je keukentafel toverde. Gamers kennen AR ook al van de Nintendo 3DS die met markeerkaarten een paar geinige experimenten uitvoerde. En er was dat spelletje met die monsters op straat. Hoe heet het ook al weer? Digimon Go? Nou ja, in de comments zal vast iemand wel de juiste naam weten.
Ook hebben de meeste gamers wel van de Hololens gehoord: de peperdure helm met doorzichtig vizier, die driedimensionale computerbeelden in je kamer lijkt te projecteren. Hololens staat echter nog in de kinderschoenen, met een zeer beperkt blikveld. Al deze AR-experimenten zijn echter kinderspel vergeleken met hoe we het allemaal over een paar jaar zelf gebruiken.
Apple’s ARKit staat hierbij aan de basis. Het lost namelijk een aantal fundamentele problemen op waar AR tot nu toe mee worstelde. Om te beginnen zorgt deze technologie er voor dat je met een gewone iPhone of iPad een 3D-scan van je omgeving kan maken, waarbij de software oppervlakken en muren detecteert en onthoudt. Deze 3D-kaart van de omgeving is vervolgens het framework waarin virtuele elementen geplaatst kunnen worden. Het netto resultaat is op dit moment dat je door het scherm van je telefoon kijkt alsof het een venster is, waardoor je de echte wereld en virtuele voorwerpen ziet, die naadloos in elkaar overgaan. Een virtueel personage kan gewoon in je kamer staan. Als je er omheen loopt zie je hem of haar van alle hoeken. Als er iets tu en jou en het personage staat, zoals een bank of lamp, dan zorgt de software er voor dat het beeld hierop wordt aangepast, om zo de illusie in stand te houden.
Op deze manier kan een keukentafel veranderen in een interactief speelbord, of het slagveld van een strategiegame, of wat je ook maar kunt verzinnen. En dat alles zonder markeerkaarten of andere langdurige procedures om je speelveld klaar te maken voor gebruik. Een standaard iPhone doet daarmee hetzelfde als de software in de Hololens. Maar tegen een fractie van de kosten.
Onhandig
Nu lijkt dit zo op het eerste gezicht een aardige gimmick. Maar vergeet niet dat AR nu al een weg zoekt naar draagbare apparaten, zoals de nu twee keer genoemde Hololens. Wat ARKit echter doet is bewijzen dat alle noodzakelijke berekeningen en 3D-scans gedaan kunnen worden met een huidige generatie smartphone. Het is vervolgens technologisch slechts een heel kleine stap naar een draagbaar apparaat, dat lijkt op een bril, dat er voor zorgt dat de illusie kompleet wordt. In plaats van dat we (heel onhandig) een smartphone vasthouden om ons virtuele speelveld te zien, mengen speciale lenzen de door de telefoon gegenereerde beelden met de werkelijkheid. De technologie voor dergelijke doorzichtige 3D-schermen bestaat al.
Voor we echter zo ver zijn, liggen er nog een aantal obstakels op de weg. En deze zijn lang niet allemaal technologisch van aard. Want hoewel het helemaal niet makkelijk is om een lichte bril te maken met goede lenzen (die ook nog eens op scherpte moeten zijn voor ‘gewone’ brildragers), waarin zowel een beeldscherm als een batterij zit, is het grootste bezwaar dat mensen niet graag iets op hun neus zetten als ze het idee hebben er mee voor schut te lopen.
Mode
Een van de bezwaren die Apple’s eigen slimme horloge, de Apple Watch, heeft, is dat het gewoon geen modieus ding is. Hoewel het niet direct een lelijk horloge is, is het verre van een iconisch fashion statement. En dat weerhoudt mensen ervan om er een aan te schaffen. Nog afgezien van wat je er al dan niet aan hebt.
Google Gla , een vroeg experiment met een beeldscherm in een bril (echter nog geen echte augmented reality, het was meer ‘picture in picture’) viel plat op zijn gezicht omdat mensen die er een op hadden er A) uitzagen als een cyborg en B) het apparaat al snel de naam kreeg van een wandelende inbreuk op privacy. Het was niet het gebrek aan comfort, of de hitte van de batterij, of de afwezigheid van echte AR die Gla de das om deed. Het was maatschappelijke en sociale druk die het ding vrij snel terug naar de tekentafel stuurde.
Ondanks deze zeer reële obstakels moeten we niet vergeten hoe snel technologische revoluties kunnen gaan. De iPhone werd tien jaar geleden geïntroduceerd. Tien jaar. Dat is gisteren. Tien jaar is niks. En als je twee keer met je ogen knippert zijn we zo weer tien jaar verder. En zien we de wereld wellicht opeens door de digitale vensters van draagbare AR-devices. En niemand die zich nog herinnert dat een decennium eerder, toen het eerste seizoen van Star Trek Discovery nog niet eens was begonnen en president Trump nog een big deal leek, we het moesten doen met onhandige rechthoekige schermen in onze handen voor onze spelletjes en sociale media.